Pedeutologia 13-PNM3XPDL

Pedeutologia jako subdyscyplina pedagogiczna. Naukowy charakter rozważań pedeutologicznych. Problematyka badawcza pedeutologii. Rozwój pedeutologii i jej miejsce w naukach pedagogicznych. Polska myśl pedentologiczna w XX w. Ewolucja przedmiotu badań pedentologicznych.
Nauczyciel wobec kategorii pedagogicznych. Podmiotowość, samorealizacja, odpowiedzialność, profesjonalizm.
Kwalifikacje, kompetencje i cechy osobowe nauczyciela. Ogólne i szczegółowe efekty kształcenia. Ewolucja zadań zawodowych nauczyciela. Składowe i obszary kompetencji zawodowych nauczyciela. Osobowość nauczyciela.
Przemiany doktryn kształcenia nauczycieli. Kształcenie nauczycieli – orientacje i koncepcje. Orientacja technologiczna, humanistyczna i funkcjonalna. Koncepcja refleksyjnej praktyki, kształcenia poprzez praktykę, humanistyczna koncepcja kształcenia nauczycieli. Koncepcje kształcenia nauczycieli a zadania współczesnej edukacji.
Rozwój zawodowy – fazy rozwoju, modele kariery nauczycielskiej, nabywania umiejętności i doświadczeń zawodowych. Swoistość nauczycielskiego rozwoju w zawodzie. Podstawy prawne awansu zawodowego nauczyciela. Doskonalenie zawodowe nauczycieli - funkcje doskonalenia zawodowego, formy doskonalenia – WDN, doradztwo metodyczne, samokształcenie, doskonalenie pozaszkolne. Współczesne podejście do doskonalenia zawodowego.
Ocena pracy nauczyciela – kryteria, wymagania, oczekiwania. Formy nadzoru pedagogicznego. Podstawy prawne oceny nauczyciela.
Przemiany w szkole i pracy nauczyciela na przestrzeni wieków. Ewolucja funkcji zawodowych nauczyciela.
Dylematy i trudności w pracy nauczyciela. Ambiwalencje w roli zawodowej – zakres wpływu, wymagania, bezinteresowność, sprawiedliwość. Swoistość działania pedagogicznego. Komunikacyjny charakter pracy nauczyciela. Psychospołeczny kontekst pracy nauczyciela. Intelektualny charakter czynności zawodowych nauczyciela. Podmiotowość, indywidualność.
Nauczyciel przyszłości - szkoła „jutra”. Nauczyciel XXI w.
Tożsamość zawodowa nauczyciela. Tożsamość – jej rozumienie, funkcje, ewolucja. Tożsamość zawodowa polskich nauczycieli.
Autorytet nauczyciela. Pojęcie autorytetu, rodzaje autorytetu. Podmiotowo-przedmiotowe determinanty autorytetu nauczyciela – kategorie demograficzne: wiek, płeć, doświadczenie zawodowe, stan cywilny. Budowanie autorytetu w pracy nauczyciela.
Młody nauczyciel – uwarunkowania do startu zawodowego. Start zawodowy. Wsparcie nauczyciela w rozwoju. Ograniczenia w początkowej fazie zatrudnienia
Satysfakcja zawodowa. Misyjność w zawodzie. Negatywne aspekty w pracy nauczyciela. Pojęcie satysfakcji i zadowolenia. Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne satysfakcji zawodowej. Źródła satysfakcji. Satysfakcja w pracy – zyski. Specyfika satysfakcji zawodowej w pracy nauczyciela.
Wypalenie zawodowe. Pojęcie wypalenia zawodowego. Wypalenie a wyalienowanie, depresja, stres. Modele wypalenia zawodowego. Stopnie wypalenia zawodowego. Symptomy wypalenia. Wypalenie zawodowe nauczycieli – przyczyny. Zapobieganie syndromowi wypalenia zawodowego.
Nauczyciel w relacjach podmiotowych – z uczniem, rodzicem, instytucjami pozaszkolnymi i społecznością lokalną. Uwarunkowania współpracy z uczniami. Optymalizacja współpracy nauczycieli i rodziców – formy, modele współpracy. Podmioty środowiska lokalnego współpracujące ze szkołą.
Nauczyciel – wychowawca. Warunki sprzyjające pracy wychowawczej. Zadania wychowawcy
Moralny wymiar zawodu nauczyciela. Etyka zawodowa. Zasady etyczne
Problemy współczesnej szkoły polskiej i ich źródła. Relacje nauczyciel – uczeń. Przemiany, wyzwania współczesnej szkoły. Modele funkcjonowania nauczycieli.

Cele kształcenia

 Ukazanie realiów kształtowania się pedeutologii jako nauki o nauczycielu i ukształtowanie wiedzy na temat zawodu nauczyciela w teoretycznym i praktycznym kontekście;  Wzbudzenie refleksji nad rolą nauczyciela, sposobami realizacji tego zawodu we współczesnym świecie, a także dostarczenie wiedzy poznawczej będącej podstawą kształtowania własnego stylu działania pedagogicznego;  Ukazanie złożoności profesji, realiów funkcjonowania i perspektyw/wyzwań XXI wieku wobec zawodu nauczycielskiego, rozwijanie przekonań o znaczeniu zawodu w budowaniu społeczeństwa;  Dokonanie analizy uwarunkowań pracy nauczyciela – podmiotowych, kontekstowych, prawnych - oraz próba określenia sposobów radzenia sobie w tym zawodzie w pracy dydaktyczno – wychowawczej.

Kierunek studiów

Pedagogika

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień Wykład konwersatoryjny Metoda warsztatowa Metody aktywizujące (np.: „burza mózgów”, technika analizy SWOT, technika drzewka decyzyjnego, metoda „kuli śniegowej”, konstruowanie „map myśli”) Praca w grupach

Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning)

nie

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

II stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

II rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Student, który rozpoczyna zajęcia z przedmiotu: ma podstawową wiedzę z zakresu pedagogiki, socjologii edukacji, teorii wychowania i psychologii; potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną w obserwacji, analizie i interpretacji złożonych zjawisk społecznych, problemów współczesnej pedagogiki; ma świadomość posiadanej wiedzy pedagogicznej, dokonuje samodzielnej analizy i weryfikacji swoich kompetencji, jest świadomy konieczności poszerzania wiedzy i umiejętności oraz budowania własnego profilu zawodowego i „warsztatu” pracy pedagoga

Koordynatorzy przedmiotu

Justyna Szymańska

Efekty kształcenia

Posiada uporządkowaną wiedzę na temat pedeutologii - zna obszary zainteresowań, terminologię, teorię i specyfikę działania nauczyciela, różnorodne uwarunkowania i dylematy pracy nauczyciela
Definiuje oraz uzasadnia podstawowe zadania i kompetencje nauczyciela profesjonalisty we współczesnej szkole w kontekście przeobrażeń szkoły; definiuje i umiejscawia wobec siebie podstawowe wymiary tożsamości nauczyciela oraz wymiary etosu profesji nauczycielskiej;
Definiuje kierunki zmian w teorii i praktyce nauczycielskiej w kontekście rozwijającego się społeczeństwa informacyjnego oraz obywatelskiego
Projektuje działania edukacyjne, posługując się zasadami i normami etycznymi w podejmowanej działalności oraz przewiduje skutki konkretnych działań pedagogicznych poszukując rozwiązań optymalnych w danej sytuacji i warunkach;
Posiada przekonanie o znaczeniu realizacji roli zawodowej w sposób profesjonalny, wadze refleksji deontologicznej i przestrzegania zasad etyki zawodowej, a także przejawia szacunek wobec siebie jako osoby samodzielnej, twórczej, względnie niezależnej intelektualnie i pragmatycznie.

Kryteria oceniania

Egzamin pisemny
Prezentacja multimedialna

Literatura

‒ Kwiatkowska H., Pedeutologia, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008
‒ Szempruch J., Pedeutologia. Studium teoretyczno-pragmatyczne, Impuls, Kraków 2013
‒ Day C., Rozwój zawodowy nauczyciela, GWP, Gdańsk 2004
‒ Gaś Z.B., Doskonalący się nauczyciel. Psychologiczne aspekty rozwoju zawodowego nauczycieli, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2001
‒ Kwiatkowska H., Tożsamość nauczycieli. Między anomią a autonomią, GWP, Gdańsk 2005
‒ Kwiecińska R., Szymański M.J. (red.), Nauczyciel wobec zróżnicowań społecznych, Wydawnictwo Naukowe UP, Kraków 2010
‒ Bielski J., Nauczyciel doskonały. Kształtowanie się nauczycielskiego zawodu, warunki, kryteria i mierniki efektywności pracy nauczyciela, Impuls, Kraków 2017
‒ Hreciński P., Wypalenie zawodowe nauczycieli, Difin, Warszawa 2016
‒ Lisowska E., Rozpoznawanie i przewidywanie wypalenia zawodowego nauczycieli: studium pedagogiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Kielce 2012
‒ Korczyński S., Satysfakcja zawodowa nauczycieli, Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, Łódź 2017

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 13-PNM3XPDL w USOSweb