Metodyka edukacji muzycznej 13-MSL4NMEM24
1. Geneza systemu wychowania muzycznego. Etymologia pojęcia. Koncepcje starożytne Platona, Arystotelesa, nowożytne trendy J. A. Komeńskiego, J. J. Rousseau, J. J. Pestalozziego, związek edukacji muzycznej z ruchem „Nowe Wychowanie”. Polskie koncepcje wychowania muzycznego w XX wieku, idea „powszechnego wychowania muzycznego”, nowoczesne nurty edukacji muzycznej w odniesieniu do poliestetycznej, zintegrowanej i multikulturowej pedagogiki muzycznej.
2.Współczesne systemy wychowania muzycznego:
C. Orffa, Z. Kodalya, E. J. Dalcrozea, S. Suzuki, J. Mursella, R. Labana,
B. Strauss, E. Gordona.
3. Wybrane problemy psychologii muzyki : rozwój muzyczny człowieka; zdolności muzyczne, uzdolnienia, talent muzyczny; muzykalność - struktura muzykalności; zainteresowania, zamiłowania, upodobania muzyczne; wyobraźnia muzyczna, wrażliwość muzyczna; percepcja muzyki jako proces przetwarzania informacji.
4. Charakterystyka form aktywności muzycznej: mowa, śpiew, gra na instrumentach, słuchanie muzyki, ruch z muzyką, tworzenie muzyki stosowanie form wychowania muzycznego na poszczególnych etapach kształcenia (przedszkole, szkoła podstawowa).
5. Muzyka jako sztuka - obszar wartości, sposób komunikacja międzyludzkiej, stymulacja osobowości, wyzwolenie z uległości wobec rzeczywistości, droga do samorealizacji. Twórczość - aspekt podmiotowy, atrybutywny, procesualny, determinanty twórczości; twórczość muzyczna a muzyczna aktywność twórcza.
Ćwiczenia – semestr 3
1. Formy aktywności muzycznej – mowa - ćwiczenia twórcze i odtwórcze mowy; rytmizacja tekstów, wprowadzanie elementów muzyki poprzez mowę, aranżacje mowy z wykorzystaniem gestodźwięków, twórczej interpretacji, akompaniamentu z recytacją i melorecytacją.
2.Śpiew - rodzaje ćwiczeń rozśpiewujących stosowanych w szkole; praca z piosenką- etapy wprowadzania piosenki, metody nauczania piosenek, repertuar, sposoby aranżacji, praca z rytmem piosenki. Śpiew relatywny w systemie Z. Kodalya - solmizacja relatywna, „ruchome do”, fonogestyka.
3. Ruch z muzyką - ruch twórczy, ruch odtwórczy, ćwiczenia i zabawy ruchowe wykorzystywane w edukacji, ruch w systemach C. Orffa,
E. J. Dalcrozea, R. Labana, pantomima, tematyczne improwizacje ruchowe.
4. Gra na instrumentach - sposoby i cele wykorzystania instrumentów szkolnych w edukacji muzycznej; ćwiczenia twórcze i odtwórcze, analiza i realizacja partytur instrumentalnych zawartych w podręcznikach szkolnych.
5. Słuchanie muzyki - warunki dobrej percepcji, repertuar szkolny słuchanych utworów - style, kompozytorzy, faktura, analiza formy, gatunki muzyczne itp., ćwiczenia twórcze i odtwórcze podczas słuchania utworów. Aktywne słuchanie muzyki.
6. Tworzenie muzyki - ćwiczenia twórcze w zakresie wszystkich form aktywności muzycznej.
7. Integracji muzyki z innymi działaniami artystycznymi ucznia-
ekspresja muzyczna i plastyczna, werbalna, ruchowa.
Ćwiczenia – semestr 4
1. System edukacji w Polsce. Projektowanie dydaktyczne zajęć w ramach przedmiotu muzyka. Konstruowanie arkuszy obserwacji, planów metodycznych, ocena jakości własnej pracy - ewaluacja.
2. Edukacja muzyczna w przedszkolu oraz podstawowej szkole ponadpodstawowej. Treści nauczania; podstawa programowa dla przedmiotu muzyka, programy nauczania. Zakres wiadomości i pojęć w zakresie edukacji muzycznej na poziomie szkoły podstawowej, ponadpodstawowej.
3. Cele edukacji muzycznej w przedszkolu i szkole – rodzaje celów kształcenia, cele ogólne i operacyjne, taksonomia celów nauczania w edukacji muzycznej.
4. Formy organizacyjne edukacji muzycznej. Metody nauczania muzyki, klasyfikacja metod. Charakterystyka wybranych metod klasycznych, aktywizujących stosowanych w edukacji muzycznej metody, stymulujące myślenie, działania muzyczne uczniów i samodzielne zdobywanie wiedzy. Środki dydaktyczne w nauczaniu muzyki.
5. Zajęcia muzyczne w przedszkolu. Lekcja muzyki w szkole - projektowanie, plan metodyczny, struktura, typy lekcji muzyki. Pozalekcyjne i pozaszkolne formy edukacji muzycznej, funkcje amatorskiego ruchu muzycznego.
6. Ocenianie - cele, zakres i funkcje oceny: klasyfikacyjna i diagnostyczna; ocenianie formujące, podsumowujące; wewnątrzszkolny przedmiotowy (muzyka) system oceniania. System oceniania zewnętrznego.
Ćwiczenia – semestr 5
1. Nauczyciel muzyki. Umiejętności, kompetencje, osobowość nauczyciela muzyki Programy nauczania muzyki, planowanie pracy dydaktycznej, indywidualizacja nauczania, nauczyciel w zespole szkolnym. Ewaluacja jakości pracy nauczyciela muzyki.
Tworzenie środowiska sprzyjającego uczeniu się:
a) praca z uczniem zdolnym- motywowanie uczniów do nauki, metody stymulujące myślenie, działania muzyczne uczniów i samodzielne zdobywanie wiedzy,
b) praca z dzieckiem „trudnym”- projektowanie zajęć.
2. Pieśni patriotyczne w repertuarze uczniów szkoły podstawowej. Projektowanie zajęć z wykorzystaniem pieśni patriotycznej.
Tańce ludowe i narodowe w repertuarze uczniów szkoły podstawowej. Projektowanie zajęć z wykorzystaniem tańców narodowych; folklor polski – muzyka.
3. Zajęcia przywarsztatowe w szkole podstawowej - samodzielne projektowanie, obserwacja i prowadzenie zajęć z przedmiotu muzyka oraz muzycznych zajęć pozalekcyjnych w szkole podstawowej. Lekcja dyplomowa.
Ćwiczenia semestr 6
1. Podstawy filozoficzne i pedagogiczne metody projektu. Historia metody projektu. Projekt twórczy : formułowanie celów, dobór treści, określenie zadań, metod i form pracy, projektowanie przestrzeni edukacyjnej i środków dydaktycznych. Kryteria oceny. Ewaluacja Nauczyciel w metodzie projektu - odwrócenie ról. Możliwości oddziaływań edukacyjnych i wychowawczych..
2. Człowiek jako twórca i odbiorca , proces twórczy, improwizacja, aktywność twórcza, muzyka inspiracją działań twórczych, kreatywność w sferze muzyki – działania twórcze w oparciu o mowę, śpiew, grę na instrumentach, ruch, słuchanie muzyki – realizacja autorskich projektów studenckich.
3. Sztuka/ muzyka formą komunikacji międzyludzkiej – sztuka a przeżycia, ekspresja przeżyć artystycznych, działania artystyczne, dzieło sztuki/utwór muzyczny jako ilustracja i interpretacja świata – tworzenie artystycznych komunikatów pozawerbalnych – realizacja autorskich projektów studenckich.
4. Sztuka/muzyka a kultura popularna : stanowisko wobec świata-afirmacja lub sprzeciw; sztuka/muzyka drogą do zaspokajania potrzeb, wyzwalania emocji, agresji, sztuka – profilaktyka czy terapia, muzyka buntu – realizacja autorskich projektów studenckich.
5. Sztuka /muzyka w życiu osób „trzeciego wieku” – realizacja projektów interdyscyplinarnych
Cele kształcenia
Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
MEM_01 zna i rozumie procesy zachodzących w edukacji muzycznej oraz jej związki z innymi dyscyplinami wychowania estetycznego
MEM _02 wykazuje znajomość studiowanej dyscypliny
MEM _03 wykorzystuje dostępne źródła informacji
MEM _04 stosuje w praktyce wszystkie formy aktywności muzycznej: mowę, śpiew, grę na instrumentach, słuchanie muzyki, ruch z muzyką, tworzenie muzyki oraz stosowane w edukacji nowoczesne metody
MEM _05 samodzielnie projektuje, obserwuje i prowadzi zajęcia dydaktyczne z muzyki jak również interdyscyplinarne projekty twórcze
MEM _06 wykazuje twórczą postawę, wprowadza elementy innowacji w edukacji muzycznej, w swym działaniu jest krytyczny i refleksyjny
MEM _07 jest gotów podejmować efektywnie samodzielne i zespołowe działania na rzecz kształtowania dojrzałej tożsamości zawodowej
MEM _08 rozumie i stosuje podstawowe zasady etyki
Kryteria oceniania
Kryteria oceniania
5.0 – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne
4.5 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne
4.0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne
3.5 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami
3.0 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale z licznymi błędami
2.0 – niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne
Praktyki zawodowe
realizacja praktyk dydaktycznych - 120 godzin
Literatura
Arends R. I., Uczymy się nauczać, tłum. K. Kruszewski, WSiP, Warszawa 1998
Białkowski A. (red.), Powszechna edukacja muzyczna a wyzwania współczesności, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2000
Brzozowska-Kuczkiewicz M., Emil Jaques-Dalcroze i jego Rytmika, WSiP, Warszawa 1991
Burowska Z., Słuchanie i tworzenie muzyki w szkole, WSiP, Warszawa 1980
Dymara B., Dziecko w świecie muzyki, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2000
Chałas K. , Metoda projektów i jej egzemplifikacja w praktyce, Nowa Era, Warszawa 2000
Mikinia A., Jak wykonywać zadania metodą projektów, WSiP, Warszawa 1997
Levitin D.J., Zasłuchany mózg. Co się dzieje w głowie, gdy słuchasz muzyki, Wydawnictwo UJ Kraków 2016
Malko D., Metodyka wychowania muzycznego w przedszkolu, WSiP Warszawa 1988
Niemierko B., Kształcenie szkolne, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008
Przychodzińska M., Wychowanie muzyczne – idee, treści, kierunki rozwoju, WSiP, Warszawa 1989
Literatura uzupełniająca:
Burowska Z., E. Głowacka, Psychodydaktyka muzyczna. Zarys problematyki, Kraków
Edukacja, jest w niej ukryty skarb, Raport dla UNESCO Międzynarodowej Komisji do Spraw Edukacji dla XXI wieku, pod przewodnictwem Jacques’a Delorsa.
Frołowicz E., Aktywność muzyczna a zmiany rozwojowe dziecka, Wyd. A. Muz. Gdańsk 2012
Krauze-Sikorska H., Edukacja przez sztukę. O edukacyjnych wartościach artystycznej twórczości dziecka, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2006
Manturzewska M., Kotarska H. (red.), Wybrane zagadnienia z psychologii muzyki, WSiP, Warszawa 1990
Sacks O., Muzykofilia. Opowieści o muzyce i mózgu. Zysk i S-ka Wydawnictwo, 2009
Sloboda J.A., Wykłady z psychologii muzyki, Warszawa, Wyd. UMFC 2008
Szymański M.S.,O metodzie projektów : z historii, teorii i praktyki pewnej metody kształcenia, ŻAK, Wydawnictwo Akademickie, 2000
Wejner A. , Kompetencje muzyczne dzieci w młodszym wieku szkolnym. Determinanty, zależności, perspektywy rozwoju, Wyd. UMCS, Lublin 2010
Wojnar I., A. Piejka, M. Samoraj, Idee edukacyjne na rozdrożach XX wieku, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2008
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: