Filozofia 13-ISL1XFIL11
Mądrość i filozofia w kulturze zachodniej. Historyczny i kulturowy kontekst powstania i rozwoju filozofii
Klasyczne działy filozofii zachodniej i ich problematyka w dziejach filozofii
Ontologia (nauka o bycie), metafizyka – najważniejsze zagadnienia i problemy
Epistemologia (teoria poznania naukowego) – źródła i granice poznania
Teoria prawdy (klasyczna i nieklasyczne definicje)
W poszukiwaniu pierwszej zasady wszechrzeczy – pytanie o tworzywo świata
Z dziejów pojęcia materii
Logos w perspektywie filozoficznej – demitologizacja filozofii
Rzeczywistość jako odzwierciedlenie świata idealnego u Platona. Metafora „jaskini”.
Arystotelesowskie pojęcie substancji
Myśl filozoficzno-etyczna św. Augustyna
Abelard i średniowieczny spór o uniwersalia
Dowody (drogi) istnienia Boga u św. Tomasza
Sceptycyzm metodyczny Kartezjusza
Anglosaskie spojrzenie na empiryzm i idealizm
Na czym polegał tzw. „przewrót kopernikański” Kanta?
Filozofia (nauka) a religia (wiara) – encyklika „Fides et ratio” Jana Pawła II
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2021/SZ: | W cyklu 2018/SZ: | W cyklu 2019/SZ: | W cyklu 2022/SZ: | W cyklu 2020/SZ: |
Efekty kształcenia
Zna kontekst historyczny i kulturowy powstania i rozwoju filozofii
Zna podstawowe pojęcia i terminy filozoficzne oraz orientuje się w głównych prądach, kierunkach, zagadnieniach, problemach i poglądach filozofów
Potrafi analizować i właściwie interpretować najważniejsze problemy filozoficzne
Czyta ze zrozumieniem tekst filozoficzny oraz rozumie istotę dyskursu filozoficznego
Potrafi posługiwać się i stosować w praktyce pojęcia i terminy filozoficzne
Kryteria oceniania
F – referat, prezentacja multimedialna, dyskusja
S – egzamin, test końcowy pisemny
Zna kontekst historyczny i kulturowy powstania i rozwoju filozofii
- zna osiągnięcia kultur starożytnych
- rozumie znaczenie filiacji myśli, wartości itp.
- rozumie znaczenie mitów, kosmogonii, teogonii różnych kultur starożytnych
- obeznany jest z kulturą starożytnej Grecji
Zna podstawowe pojęcia i terminy filozoficzne oraz orientuje się w głównych prądach, kierunkach, zagadnieniach, problemach i poglądach filozofów
- rozumie znaczenie pojęć i terminów związanych z filozofią: filozofia, ontologia, epistemologia, aksjologia, arche, logos, metodologia, fizis, istota, forma, substancja, czysty akt, presokratycy, hedonizm, eudajmonizm, stoicy, epikurejczycy, itd.
- zna działy filozofii i potrafi je scharakteryzować
-zna podstawowe zagadnienia dotyczące ontologii, epistemologii, teorii prawdy
-orientuje się w poglądach najważniejszych filozofów starożytnych, średniowiecznych, nowożytnych (w wyborze)
: Potrafi analizować i właściwie interpretować najważniejsze problemy filozoficzne
- potrafi analizować osiągnięcia filozofów przyrody w poszukiwaniu arche
- rozumie na czym polega problematyka poznawania świata (epistemologia) u różnych filozofów
- potrafi odnieść osiągnięcia myśli starożytnych do dzisiejszych osiągnięć w nauce
: Czyta ze zrozumieniem tekst filozoficzny oraz rozumie istotę dyskursu filozoficznego
- orientuje się w gatunku literacko-filozoficznym jakim jest dialog (Dialogi Platona)
- potrafi zrozumieć rolę dyskursu filozoficznego dla wyrażenia swoich myśli i poglądów
( np. metafora „jaskini” Platona)
- czyta w wyborze fragmenty różnych tekstów filozoficznych z różnych epok
Potrafi posługiwać się i stosować w praktyce pojęcia i terminy filozoficzne
- wśród wielu terminów na uwagę zasługują takie pojęcia i zwroty filozoficzne („klasyczne”) takie jak:carpe diem, panta rei, wiem, że nic nie wiem, homo mensura, Cogito ergo sum, wariabilizm, hedonizm, eudajmonizm, abstrakcja, natura, istota rzeczy, poznanie, byt, arche, principium, agnostycyzm, kosmologia, antropocentryzm, egzystencja itp.
Postrzega relacje pomiędzy ideami filozoficznymi i lokalizuje je w kontekście historycznym i kulturowym
- np. logos heraklitejski a Logos Janowy, atomizm a współczesna teoria budowy materii
- hedonizm a współczesne odniesienie wartości lansowanych przez młodzież
- relatywizm Protagorasa a obecne jego przejawy
- metody badawcze starożytnych a dzisiejsze ich odniesienie (indukcja, dedukcja, abstrakcja itp.)
Przygotowany jest na wyrażanie i obronę swego stanowiska filozoficznego
- np. w kwestiach światopoglądowych dotyczących istnienia Boga (poznanie filozoficzne, pozafilozoficzne, religijne, spontaniczne)
- materializm a idealizm
- w problematyce etycznej – kwestia „być” a „mieć”, wybór między „dobrem” a „złem” itd.
- różnych poglądów cyników, stoików, epikurejczyków (hedonizm, eudajmonizm, kalokagatia itp.)
- w problematyce rozdziału wiary i nauki z uwzględnieniem współczesnych osiągnięć naukowych
Świadomy jest roli filozofii w życiu człowieka i społeczeństwa
- dostrzega wpływ filozofów chrześcijańskich na kształtowanie się światopoglądu i postaw chrześcijańskich
- widzi skutki i znaczenie relatywizmu etycznego w poglądach i postawach ludzi
- dostrzega wpływ filozofii materialistycznej, liberalizmu, ateizmu na oblicze współczesnego świata, społeczeństwa, ludzi
: Potrafi korzystać z dorobku filozoficznego dla własnego rozwoju intelektualnego
- różne pojęcia i terminy filozoficzne, anegdoty i aforyzmy, poglądy, problemy i stanowiska różnych
(w wyborze) filozofów pozwalają:
- poszerzyć wiedzę
- poznać historię idei i myśli
- zainspirować da własnych poszukiwań
- znać przenikanie myśli, wartości w różnych epokach
Literatura
Ajdukiewicz K., Zagadnienia i kierunki filozofii, Warszawa 1983
Cackowski ., Zasadnicze zagadnienia filozofii, Warszawa 1989
Copleston F., Historia filozofii, Warszawa 1998
Jan Paweł II, Encyklika Fides et ratio, Poznań 1998
McInerney P., Wstęp do filozofii, Poznań 1998
Platon, Państwo, Warszawa 1991
Reale G., Historia filozofii starożytnej, Lublin 2005
Woleński J., Epistemologia: poznanie, prawda, wiedza,
realizm, Warszawa 2005
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: