Pedagogika szkolna 13-FSL4NPSZ

Pedagogika szkolna jako subdyscyplina pedagogiczna – podstawowe założenia. Nowe doktryny i paradygmaty w pedagogice szkolnej. Podstawowe obszary zainteresowań i związane z nimi badania. Rozwój pedagogiki szkolnej w kontekście praw człowieka i idei współczesnego świata. Umocowanie szkoły w środowisku społecznym.
Dzieci i młodzież w pedagogicznym dyskursie
Podstawowe założenia pracy szkoły i warunki ich realizacji. Współczesny dyskurs o szkole. Modele współczesnej szkoły. Programowanie w pracy szkoły a realizacja celów. Tworzenie i realizacja programów edukacyjnych w perspektywie dokumentacji szkolnej i pozaszkolnej.
Klimat i kultura szkoły. Kultura komunikowania się, jakość interakcji. Normy życia szkolnego. Szkolna codzienność. Komunikacja w szkole. Rola tutora.
Osobowość nauczyciela. Kwalifikacje, kompetencje i cechy osobowe nauczyciela. Ewolucja zadań zawodowych nauczyciela. Składowe i obszary kompetencji zawodowych nauczyciela. Nauczyciel wobec kategorii pedagogicznych. Podmiotowość, samorealizacja, odpowiedzialność, profesjonalizm, twórczość.
Nauczyciel w relacjach podmiotowych – z uczniem, rodzicem, instytucjami pozaszkolnymi i społecznością lokalną. Uwarunkowania współpracy z uczniami. Optymalizacja współpracy nauczycieli i rodziców – formy, modele współpracy, uwarunkowania. Podmioty środowiska lokalnego współpracujące ze szkołą. Partnerstwo społeczne szkoły jako źródło skuteczności działań edukacyjnych. Zasady i problemy współpracy środowiskowej.
Nauczyciel i uczeń jako podmioty życia szkolnego. Relacje między podmiotami wychowania. Ukryte programy działania. Strategie „przetrwania”. Odpowiedzialność pedagogów. Powinności nauczyciela-wychowawcy. Innowacja i twórczość pedagogiczna. Kultura pedagogiczna nauczyciela i jego profesjonalizm.
Klasa szkolna jako grupa społeczna. Kierunki pracy wychowawcy z grupą. Kierowanie/zarządzanie grupą: poznawanie, ustalanie reguł, organizacja czasu, organizacja przestrzeni, integracja grupy, wzmacnianie pozycji w grupie Poznawanie się uczniów, kreowanie relacji w grupie – poczucie własnej wartości, empatia, emocje.
Błąd w wychowaniu – istota, klasyfikacja, charakterystyka. Wychowanie błędne a nieskuteczne.
Motywacja jako kluczowy element zaangażowania w proces kształcenia.
Dyscyplina w szkole Problemy związane z dyscypliną w procesie dydaktyczno - wychowawczym, modele dyscypliny
Metodyka pracy w środowisku szkolnym. Metody pracy a osiągnięcia uczniowskie. Teoretyczne podstawy metod, technik oraz form wychowania. Kryteria doboru metod. Warunki skuteczności i możliwości stosowania
Środowisko szkolne wobec specyficznych potrzeb edukacyjnych ucznia. Istota specyficznych potrzeb i warunki realizacji. Praca z uczniami ze specyficznymi uczniami jako warunek budowania równych szans edukacyjnych.

Cele kształcenia

zapoznanie z podstawami wiedzy z zakresu funkcjonowania szkoły jako instytucji wychowawczej oraz wspomagającej rozwój jednostki i społeczeństw; - zaznajomienie z podstawami wiedzy z zakresu funkcjonowania klasy szkolnej jako środowiska edukacyjnego; - zapoznanie z rolą nauczyciela i koncepcjami jego pracy, nauczycielską pragmatyką zawodową, zagadnieniami metodycznymi w pracy wychowawczej nauczyciela; - kształtowanie umiejętności rozwiązywania problemów z zakresu pedagogiki szkolnej oraz wiązania teorii z praktyką pedagogiczną; - rozwijanie innowacyjnej postawy pedagogicznej.

Kierunek studiów

Pedagogika

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień Wykład konwersatoryjny Dyskusja Demonstracje dźwiękowe i/lub video Metody aktywizujące (np.: „burza mózgów”, technika analizy SWOT, technika drzewka decyzyjnego, metoda „kuli śniegowej”, konstruowanie „map myśli”) Praca w grupach

Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning)

nie

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

podstawy wiedzy z zakresu pedagogiki ogólnej

Koordynatorzy przedmiotu

Justyna Szymańska

Efekty kształcenia

Ma wiedzę z zakresu pedagogiki szkolnej, zna jej cele, zadania, funkcje, problematykę i potrafi ją wykorzystać do analizowania i interpretowania rzeczywistości szkolnej.
Zna i rozumie rolę nauczyciela/wychowawcy w modelowaniu postaw ucznia/wychowanka, procedury i dobre praktyki stosowane w działalności pedagogicznej oraz potrafi dostosowywać własne działania, materiały i środki do sposobów funkcjonowania uczniów w klasie/zespole.
Zna założenia edukacyjne, a także przedstawiany przez nie obraz szkoły i celów edukacji, rozróżnia modele współczesnej szkoły, zna perspektywy oglądu i oceny szkoły, jej kultury organizacyjnej i funkcji
Zna i rozumie modele współpracy wewnątrzśrodowiskowej w szkole - pomiędzy podmiotami szkoły oraz zasady współpracy szkoły ze środowiskiem i możliwości jej rozszerzania
Potrafi analizować działania pedagogiczne i wskazywać obszary wymagające modyfikacji, uwzględniając perspektywę etyczną
Ma świadomość konieczności prowadzenia zindywidualizowanych działań pedagogicznych w stosunku do uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi: szczególnie uzdolnionych, odmiennych kulturowo, o zaburzonym rozwoju.
Rozumie znaczenie samodzielnego poszerzania wiedzy oraz poszukiwania innowacyjnych rozwiązań w celu stwarzania nowych możliwości edukacyjnych.

Kryteria oceniania

Test
Raport
Prezentacja multimedialna

Literatura

Chałas K., Wiśniewska K. (red), 2005r., "Samotność szkolna", wyd. Lublin,
‒ Pankowska D., Pedagogika dla nauczycieli w praktyce, Kraków 2008.
‒ Szymaniak J., Pedagogika szkolna, Koszalin 2013.
‒ Petlak E., Klimat szkoły, klimat klasy, Warszawa 2007.
‒ Buehl D., Strategie aktywnego nauczania, czyli jak efektywnie nauczać i skutecznie uczyć się, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2004, cz. II.
‒ Feinber W., Soltis J., Szkoła i społeczeństwo, WSiP, Warszawa 2000, rozdz. 1 i 8.
‒ Gofron A., Adamska-Staroń M., Podstawy edukacji. Ciągłość i zmiana, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2009, cz. II
‒ Kołodziejczyk W., Polak M., Jak będzie zmieniać się edukacja. Wyzwania dla polskiej szkoły i ucznia, Instytut Obywatelski, Warszawa 2011, s. 17-34, 55-74;
‒ Kujawiński J., Ewolucja szkoły i jej współczesna wizja, UAM, Poznań 2010, s. 15-100; https://repozytorium.amu.edu.pl/jspui/bitstream/10593/212/3/Kujawi%C5%84ski_tekst.pdf.
‒ Mendel M., Nauczyciele i rodzice jako sprzymierzeńcy, Wydawnictwo harmonia 2008, cz. II.
‒ Thompson J., Specjalne Potrzeby Edukacyjne Uczniów Wskazówki Dla Nauczyciela, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013 (całość).
‒ Dolata R., Szkoła – segregacje – nierówności, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008.
‒ Kałuszyński M., Nauczyciel i uczeń. Problemy etyczne wychowania i nauczania, Wydawnictwo Atla 2, Wrocław 2002.
‒ Karpińska A., Niepowodzenia edukacyjne - renesans myśli naukowej, TRANS HUMANA, Białystok 2011
‒ Konieczna A., Diagnozowanie potrzeb edukacyjnych dziecka, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2010.
‒ Nadziakiewicz E., Współpraca z rodzicami. Rodzice partnerami w tworzeniu i realizacji strategii rozwoju szkoły, ORE, Warszawa.
‒ Niemierko B., Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki, WaiP, Warszawa 2007.
‒ Psychologia ucznia i nauczyciela, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
‒ Sarnat-Ciastko A., Tutoring w polskiej szkole, DYFIN, Warszawa 2015.
‒ Szmidt K.J., Pedagogika twórczości, GWP, Gdańsk 2012.
‒ Widstrand T., Porozumienie bez przemocy czyli język żyrafy w szkole, CMPPP, Warszawa 2008.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 13-FSL4NPSZ w USOSweb