Starzenie się społeczeństwa polskiego jako wyzwania dla polityki społecznej 12-MON-OG39
Opis treści kształcenia modułu zajęć/przedmiotu
Proces starzenia się społeczeństwa i jego wpływ na wzrost liczby osób niesamodzielnych. Istota i przyczyny starzenia się społeczeństwa. Transformacja demograficzna a wzrost odsetka ludzi starych.
Konsekwencje starzenia się ludności dla struktury społecznej. Społeczne skutki starzenia się społeczeństwa. Ekonomiczne skutki starzenia się społeczeństwa. Wzrost liczby osób niesamodzielnych w kontekście przemian demograficznych.
Polityka społeczna wobec starzenia się i niesamodzielności. Definicje i cele polityki społecznej. Instytucjonalne podmioty polityki społecznej. Modele polityki społecznej. Model polityki społecznej realizowany w Polsce.
Instrumenty realizacji polityki społecznej. Style i zasady realizacji polityki społecznej. Lokalna polityka wobec ludzi starych i niesamodzielnych.
Definicja opieki długoterminowej. Modele finansowania opieki długoterminowej – rozwiązania międzynarodowe a doświadczenia polskie. Opieka długoterminowa w systemie ochrony zdrowia. Skala zapotrzebowania na opiekę sprawowaną nad osobami starszymi i niesamodzielnymi w Polsce. Rola geriatrii w opiece długoterminowej. Rola zakładów opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych w opiece długoterminowej. Rola hospicjów i opieki paliatywnej w opiece długoterminowej. Rola pielęgniarskiej opieki długoterminowej.
Opieka długoterminowa w systemie pomocy społecznej. Miejsce opieki długoterminowej w systemie pomocy społecznej. Szacunkowe koszty opieki długoterminowej w pomocy społecznej.
Usługi świadczone w miejscu zamieszkania. Usługi w formie dziennego pobytu. Ośrodki wsparcia. Dzienne domy pomocy.
Usługi stacjonarne. Domy pomocy społecznej. Noclegownie, schroniska dla bezdomnych i ogrzewalnie.
Usługi stacjonarne. Mieszkania chronione i mieszkania wspomagane. Rodzinne domy pomocy społecznej. Placówki całodobowe prowadzone w ramach działalności gospodarczej.
Świadczenia pieniężne. Zasiłek pielęgnacyjny. Świadczenie pielęgnacyjne. Specjalny zasiłek opiekuńczy. Zasiłek dla opiekuna. Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego.
Stacjonarne placówki opieki długoterminowej w województwie wielkopolskim Infrastruktura domów pomocy społecznej w województwie wielkopolskim oraz ich mieszkańcy.
Zapotrzebowanie na usługi świadczone w domach pomocy społecznej w województwie wielkopolskim. Prognoza zapotrzebowania na miejsca w domach pomocy społecznej.
Aspekt finansowy działalności domów pomocy społecznej w województwie wielkopolskim. Prywatne placówki opieki długoterminowej.
Mieszkańcy domów pomocy społecznej w województwie wielkopolskim. Stan zdrowia mieszkańców domów pomocy społecznej. Świadczenia opieki zdrowotnej realizowane na rzecz mieszkańców domów pomocy społecznej. Warunki mieszkaniowe w domach pomocy społecznej. Realizacja usług oferowanych przez domy pomocy społecznej.
Uwarunkowania opieki długoterminowej w domach pomocy społecznej
w województwie wielkopolskim. Charakterystyka demograficzna województwa wielkopolskiego. Ocena funkcjonowania sektora opieki długoterminowej.
Rekomendacje dla polityki społecznej w obszarze opieki długoterminowej.
Efekty kształcenia
Po zakończeniu modułu i potwierdzeniu osiągnięcia EK student /ka:
zna i potrafi scharakteryzować przyczyny procesu starzenia się społeczeństwa, jego konsekwencji społecznych, ekonomicznych oraz jego wpływu na wzrost liczby osób niesamodzielnych
zna i potrafi scharakteryzować podstawowe modele polityki społecznej wobec osób starszych, instrumenty realizacji, style i zasady oraz założenia lokalnej polityki społecznej wobec osób starszych
zna i potrafi scharakteryzować podstawowe pojęcia z zakresu opieki długoterminowej w obszarze pomocy społecznej oraz ochrony zdrowia
potrafi powiązać procesy zmian społecznych i demograficznych z zapotrzebowaniem na dostarczanie odpowiednich usług społecznych w tym usług opieki długoterminowej
potrafi ocenić i skonfrontować z rzeczywistością społeczno-demograficzną wybrane usługi społeczne w tym usługi opieki długoterminowej oraz uzasadnić zastosowanie konkretnych rozwiązań w zależności od poziomu niesamodzielności osób korzystających
umie ocenić i skonfrontować z rzeczywistością działania państwa wobec osób niesamodzielnych w kontekście całokształtu polityki społecznej
Kryteria oceniania
Kryteria oceniania wg skali stosowanej w UAM:
bardzo dobry (bdb; 5,0)
dobry plus (+db; 4,5)
dobry (db; 4,0)
dostateczny plus (+dst; 3,5)
dostateczny (dst; 3,0)
niedostateczny (ndst; 2,0)
(Można zmodyfikować opis wymagań)
5,0 – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
4,5 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
4,0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
3,5 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami określone w efektach kształcenia tego modułu
3,0 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale z licznymi błędami określone w efektach kształcenia tego modułu
2,0 – niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
Literatura
Zalecana literatura:
- Błędowski, P. Lokalna polityka społeczna wobec ludzi starych. Warszawa, 2002
- Fal, A., Witczak I. i Kuriata-Kościelniak, E. Opieka geriatryczna w Polsce, Warszawa 2016
- Firlit-Fesnak G., Męcina J., Polityka społeczne. Podręcznik akademicki, Warszawa 2018
- Halik, J. (red.). Starzy ludzie w Polsce. Warszawa, 2002
- Iwański, R. Opieka długoterminowa nad osobami starszymi, Warszawa, 2017
- Iwański, R., Sielicka, E. i Jarzębińska, Opieka paliatywna i hospicyjna w ujęciu społecznym i ekonomicznym, Warszawa, 2018
- Jurek, Ł. Zmiany stacjonarnej opieki społecznej nad ludźmi starszymi w Polsce i wybranych krajach, Wrocław, 2009
- Jurek, Ł. Ekonomia starzenia się społeczeństwa, Warszawa, 2012,
- Kijak, R. J. i Szarota, Z. Starość. Między diagnozą a działaniem, Warszawa, 2013
- Koczur, W. Samorządowa polityka społeczna, Warszawa, 2002
- Łuczak, P. Opieka długoterminowa w Polsce i w Republice Czeskiej, Poznań, 2015
- Orczyk, J. Polityka społeczna. Uwarunkowania i cele, Poznań, 2005
- Szatur-Jaworska, B. Ludzie starzy i starość w polityce społecznej, Warszawa, 2000
- Szatur-Jaworska, B., Błędowski, P. i Dzięgielewska, M. Podstawy Gerontologii Społecznej, Warszawa, 2006
- Więckowska, B. Ubezpieczenie pielęgnacyjne, Warszawa, 2008
- Zielińska, E, Guzak, B. i Syroka-Marczewska, K., (red.). Opieka długoterminowa. Uwarunkowania medyczne i prawne, Warszawa, 2018
- Zych, A. A. Leksykon gerontologii. Kraków, 2007
Czasopisma: „Polityka Społeczna”, „Praca Socjalna”, „Gerontologia Polska”.
Akty prawne z zakresu systemu zabezpieczenia społecznego.
Dodatkowe publikacje wskazane przez wykładowcę.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: