Heretycy i herezje w ustawodawstwie kościelnym i państwowym w okresie starożytności chrześcijańskiej 12-MON-GZ15
Opis treści kształcenia modułu zajęć/przedmiotu
Wprowadzenie. Wyjaśnienie pojęć: ortodoksja, herezja, schizma.
Geneza herezji i najstarsze herezje w chrześcijaństwie.
Nauczanie Ariusza i arianizm jako największe zagrożenie dla Kościoła.
Konstantyn Wielki i jego ustawodawstwo antyheretyckie.
Ustawodawstwo kościelne i cesarskie wobec herezji chrystologicznych od III do V w.
Wiara katolicka i stosunek Kościoła do heretyków na podstawie XV księgi Kodeksu Teodozjusza w latach 325-395
Polityka cesarza Arkadiusza wobec heretyków na podstawie XVI księgi Teodozjusza
Herezje na podstawie Konstytucji Apostolskich.
Sobory powszechne wobec herezji (Nicea, Konstantynopol I, Efez, Konstantynopol II).
Czy Nestoriusz był heretykiem?
Ustawodawstwo synodalne wobec heretyków w latach 306-553 i jego wpływ na życie społeczne.
W poszukiwaniu istoty donatyzmu – geneza, rozwój i skutki sporu.
Pelagianizm i jego konsekwencje.
Arianizm w okresie późnej starożytności chrześcijańskiej (Teoderyk Wielki)
Wczesnośredniowieczne herezje w nauczaniu autorów chrześcijańskich oraz ustawodawstwa państwowego i kościelnego.
Kryteria oceniania
Kryteria oceniania wg skali stosowanej w UAM:
bardzo dobry (bdb; 5,0):
dobry plus (+db; 4,5):
dobry (db; 4,0):
dostateczny plus (+dst; 3,5):
dostateczny (dst; 3,0):
niedostateczny (ndst; 2,0):
5,0 – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
4,5 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
4,0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
3,5 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami określone w efektach kształcenia tego modułu
3,0 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale z licznymi błędami określone w efektach kształcenia tego modułu
2,0 – niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
Literatura
Źródła:
‒ Consitutiones Apostolorum, tłum. S. Kalinkowski, układ i oprac. A. Baron ‒ H. Pietras: Konstytucje Apostolskie ŹMT 42 (Synodes et Collectiones Legum 2), Kraków 2007 (tekst grecki wg. ed. F.X. Funka: Didascalia et Constitutiones Apostolorum, I, Paderbornae 1905, 1-595).
‒ Dokumenty Soborów Powszechnych. T. I (325-787), uład i opracowanie a. baron, H. Pietras, Kraków 2005.
‒ Synody i Kolekcje Praw, t. I: Dokumenty synodów, dalej: ŹMT (Acta synodalia) od 50 do 381 roku, układ i opracowanie A. Baron, H. Pietras (ŹMT 37) Kraków 2006.
‒ Synody i Kolekcje Praw, t. IV: Dokumenty synodów (Acta synodalia) od 381do 431 roku, układ i opracowanie A. Baron, H. Pietras (ŹMT 52) Kraków 2010.
‒ Synody i kolekcje Praw, t. VI: Dokumenty synodów (Acta synodalia) od 431 do 504, układ i opracowanie A. Baron, H. Pietras (ŹMT 62) Kraków 2011.
‒ Synody i Kolekcje Praw, t. VIII: Dokumenty synodów (Acta synodalia) od 506 do 553, układ i opracowanie A. Baron, H. Pietras (ŹMT 73) Kraków 2014.
‒ Codicis Theodosiani. Liber sextus decimus. Księga Teodozjusza. Księga szesnasta, tłum. A. Caba, opracowanie M. Ożóg, M. Wójcik, wstęp. M. Stachura, (ŹMT 71 ) Kraków 2014.
‒ Euzebiusz z Cezarei, Historia Kościelna, Kraków 2013.
Opracowania:
Czyżewski B., Herezje wczesnochrześcijańskie – zagadnienia wprowadzające, VoxP 68 (2017), 7-20.
- FIEDOROWICZ M., Teologia Ojców Kościoła. Podstawy wczesnochrześcijańskiej refleksji nad wiarą, tłum. W. Szymona, Kraków, 381-453.
‒ Kieling M., Wiara katolicka i stosunek Kościoła do heretyków na podstawie XV księgi Kodeksu Teodozjusza w latach 325-395, w: Opuscula dedicata. Spiritus sanctus et ecclesia. Opuscula Bogdano Częsz septuagenario dedicata, Poznań 2015, 21-31.
‒ Kieling M., Polityka cesarza Arkadiusza wobec heretyków na podstawie XVI księgi Teodozjusza, w: Opuscula dedicata. Benignus est enim spiritus sapientiae. Opuscula Bogdano Poniży, Poznań 2015, 177-188.
‒ Kieling M., Geneza herezji i postawa wobec heretyków na podstawie „Konstytucji Apostolskich”, VoxP 67 (2017), s. 225-240.
‒ B. Kumor, Historia Kościoła, t. I, Lublin 2002, 114-115.
‒ Ortodoksja, herezja, schizma w Kościele starożytnym, F. Drączkowski ‒ J. Pałucki ‒ P. Szczur, M. Szram ‒ M. Wysocki ‒ M. Ziółkowska (red.), Lublin 2012.
‒ Ożóg M., Przedmowa, w: Kodeks Teodozjusza. Księga Szesnasta (Synody i Kolekcje Praw), tłum. A. Caba, oprac. M. Ożóg, M. Wójcik t. VII (ŹMT 71), Kraków 2014, 5-6.
‒ Szram M., Geneza herezji wczesnochrześcijańskich w ujęciu Filastriusza z Brescii, VoxP 36 (2016), t. 65, 632-651.
‒ Widok N., Ortodoksja, herezja, schizma – wyjaśnienie pojęć, w: Ortodoksja, herezja, schizma w Kościele starożytnym, red. F. Drączkowski, J. Pałucki, P. Szczur, M. Szram, M. Wysocki,, M. Ziółkowska, Lublin 2012, 15-34.
‒ Widok N., Ortodoksja, herezja, schizma - wyjaśnienie pojęć, w: Ortodoksja, herezja, schizma w Kościele starożytnym, red. F. Drączkowski ‒ J. Pałucki ‒ P. Szczur ‒ M. Szram ‒ M. Wysocki ‒ M. Ziółkowska (red.), Lublin 2012, 15-34.
‒ Stachura M., Heretycy, schizmatycy i manichejczycy wobec Cesarstwa Rzymskiego (lata 324-428, wschodnia część Imperium), Kraków 2000
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: