Biologiczne mechanizmy zachowań 12-DDS15
od. 2015/16
Wykłady
Opis treści kształcenia
Przedstawienie planu zajęć i regulaminu przedmiotu. Powtórzenie najistotniejszych informacji z zakresu szkoły średniej, dotyczących funkcjonowania organizmów żywych. Poziomy organizacji organizmu; komórki, tkanki, narządy, układy. Przemiany materii i energii w komórce. Potencjały błonowe i pobudliwość komórek. Przekaz informacji pomiędzy komórkami.
Homeostaza komórkowa i ustrojowa. Regulacja podstawowych parametrów, określających stałość środowiska wewnętrznego. Krążenie i oddychanie. Temperatura ciała. Gospodarka płynami.
Genetyczne podłoże zachowań. Przypomnienie wiadomości z genetyki i dziedziczenia. Analiza dziedziczenia cech. Mechanizm powstawania chorób o podłożu genetycznym.
Układ nerwowy jako podstawowy układ regulacyjny i koordynacyjny organizmu. Powiązania z układem hormonalnym i odpornościowym. Klasyfikacja chorób układu nerwowego
Układ ruchu jako organ wykonawczy układu nerwowego. Odruchy motoryczne.
Zachowania dotyczące rozrodu człowieka: determinacja płci, dojrzewanie i zachowania płciowe, ciąża i poród. Odpowiedzialne rodzicielstwo.
Okresy rozwojowe w życiu człowieka. Starzenie się organizmu człowieka. Choroby wieku podeszłego.
Mechanizmy uczenia się, pamięci, uzależnień. Cechy wyróżniające człowieka spośród zwierząt. Podsumowanie wiedzy. Omówienie zagadnień sprawiających trudność.
od 2020/21
wykład
Przedstawienie planu zajęć i regulaminu przedmiotu. Powtórzenie najistotniejszych informacji z zakresu szkoły średniej, dotyczących funkcjonowania organizmów żywych. Poziomy organizacji organizmu; komórki, tkanki, narządy, układy. Homeostaza komórkowa i ustrojowa. Regulacja podstawowych parametrów, określających stałość środowiska wewnętrznego. Przemiany materii i energii w komórce. Potencjały błonowe i pobudliwość komórek. Przekaz informacji pomiędzy komórkami.
Genetyczne podłoże zachowań. Przypomnienie wiadomości z genetyki i dziedziczenia. Analiza dziedziczenia cech. Mechanizm powstawania chorób o podłożu genetycznym.
Układy krążenia i oddechowy.
Układ ruchu. Podstawowy łuk odruchowy. Odruchy bezwarunkowe i warunkowe.
Płeć: determinacja płci, różnice pomiędzy osobami obojga płci. Zachowania dotyczące rozrodu człowieka: dojrzewanie i zachowania płciowe, ciąża i poród. Metody sprzeciwiające się rodzicielstwu.
Układ nerwowy jako podstawowy układ regulacyjny i koordynacyjny organizmu. Budowa i podstawowe elementy. Powiązania z układem hormonalnym i odpornościowym.
Bodźce ze strony środowiska: zmysły, postrzeganie zmysłowe. Ból - odbiór bodźców, receptory, rodzaje bólu.
Mechanizmy uczenia się, pamięci, uzależnień. Cechy wyróżniające człowieka spośród zwierząt. Podsumowanie wiedzy. Omówienie zagadnień sprawiających trudność.
Ćwiczenia
(2h) Podstawy antropometrii. Charakterystyka postawy ciała jako przejawu cech psychicznych.
(3h) Analiza dziedziczenia na wybranych przykładach. Analiza rodowodu. Choroby dziedziczące się na sposób sprzężony z płcią. Dziedziczenie grup krwi.
(3h) Pomiar częstości tętna i ciśnienia tętniczego krwi w spoczynku i przy zmianie pozycji ciała; Próba Valsalvy i Mullera; 3/ reakcja lokalna na anemizację tkanek; 4/ reakcja układu krążenia na obciążenie wysiłkiem (próba Ruffiera, Martineta)
Budowa i ocena układu ruchu, badanie odruchów.
Postrzeganie zmysłowe - część 1: wzrok i słuch
Postrzeganie zmysłowe - część 2: węch, smak, dotyk.
Pamięć: powtórzenie wiadomości o rodzajach i sposobie gromadzenia zasobów pamięciowych, sposoby oceny, testy,
od 2015/16 do 2019/20
Ćwiczenia
Opis treści kształcenia
(2h) Podstawy antropometrii. Charakterystyka postawy ciała jako przejawu cech psychicznych.
(3h) Analiza dziedziczenia na wybranych przykładach. Analiza rodowodu. Choroby dziedziczące się na sposób sprzężony z płcią. Dziedziczenie grup krwi.
(3h) Pomiar częstości tętna i ciśnienia tętniczego krwi w spoczynku i przy zmianie pozycji ciała; Próba Valsalvy i Mullera; 3/ reakcja lokalna na anemizację tkanek; 4/ reakcja układu krążenia na obciążenie wysiłkiem (próba Ruffiera, Martineta)
(3h) Postrzeganie zmysłowe. Orientacja przestrzenna, pamięć krótko- i długotrwała.
w 2014/15
Wykłady:
Symbol treści kształcenia Opis treści kształcenia
TK_01 Genetyczne uwarunkowania cech człowieka
TK_02 Neurobiologia zachowań
TK_03 Regulacja hormonalna zachowań
TK_04 Wyjaśnianie zachowań człowieka na gruncie teorii ewolucji
TK_05 Biologia zachowań reprodukcyjnych
TK_06 Biologiczne koncepcje zachowań altruistycznych i wrogich
TK_07 Biologia pamięci i uczenia się
TK_08 Biologiczne mechanizmy uzależnień
Ćwiczenia:
Symbol treści kształcenia Opis treści kształcenia
TK_09 Podstawowe prawa genetyki
TK_10 Wybrane choroby genetyczne człowieka
TK_02 Neurobiologia zachowań
TK_03 Regulacja hormonalna zachowań
TK_11 Rozwój biologiczny człowieka w okresie prenatalnym
TK_12 Rozwój biologiczny człowieka w fazie postnatalnej
Efekty kształcenia
od. 2015/16
Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:
Rozumie organizację organizmu, poszczególnych tkanek, organów i narządów
Potrafi się posługiwać mianownictwem anatomicznym i fizjologicznym
Zna sposób funkcjonowania poszczególnych układów i organizmu jako całości
Potrafi obserwować reakcje organizmu, zna ich przyczyny i rozumie ich mechanizm
Umie wyjaśnić zasady funkcjonowania organizmu i wskazać odstępstwa od prawidłowości
Potrafi wskazać sposób oceny funkcji poszczególnych układów organizmu
Ma umiejętność rozmawiania o zagadnieniach anatomii i fizjologii człowieka
Zna podstawowe zagrożenia bioetyczne i potrafi argumentować w obronie stanowiska Kościoła
Potrafi pogłębiać własną wiedzę i stara się o doskonalenie umiejętności argumentowania
Szanuje godność osoby ludzkiej, od chwili poczęcia do naturalnej śmierci. Rozumie pojęcia zdrowia, dobrostanu, jakości życia i potrafi odwołać się do opinii Magisterium Kościoła
w 2014/15
Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:
Opisuje przebieg biologicznego rozwoju człowieka
Wyjaśnia podstawowe prawa genetyki
Wyjaśnia genetyczne podłoże wybranych chorób
Wskazuje na zależności między genami, układem nerwowym i hormonalnym a zachowaniami człowieka
Opisuje zachowania człowieka na gruncie teorii ewolucji, socjobiologii i psychologii ewolucyjnej
Prezentuje wyniki swojej pracy z zastosowaniem nowoczesnych technologii
Wykazuje świadomość dylematów moralnych związanych z wyjaśnianiem zachowań człowieka
Kryteria oceniania
od 2020/21
Zaliczenie przedmiotu na podstawie punktacji z 5 kolokwiów cząstkowych, min. 70%
Egzamin końcowy z wybranej partii materiału, min 70% możliwych do zdobycia punktów.
Skala ocen: 70-75% dostateczny; 76-81% dość dobry; 82-87% dobry; 88-93% ponad dobry; 94 -100% bardzo dobry.
Kryteria oceniania wg skali stosowanej w UAM:
bardzo dobry (bdb; 5,0):
dobry plus (+db; 4,5):
dobry (db; 4,0):
dostateczny plus (+dst; 3,5):
dostateczny (dst; 3,0):
niedostateczny (ndst; 2,0):
5,0 – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
4,5 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
4,0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
3,5 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami określone w efektach kształcenia tego modułu
3,0 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale z licznymi błędami określone w efektach kształcenia tego modułu
2,0 – niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
od. 2015/16 do 2019/20
Kryteria oceniania
w semestrze zimowym
wykłady: aktywność podczas
5,0 – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
4,5 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
4,0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
3,5 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale ze znacznymi niedo-ciągnięciami określone w efektach kształcenia tego modułu
3,0 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale z licznymi błędami określone w efektach kształcenia tego modułu
2,0 – niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
w 2014/15
Przykładowe zadania/pytania służące ocenie osiągnięcia opisanych efektów kształcenia.
Efekt modułu _01:
W jakiej sytuacji uznaje się, że dziecko urodziło się przedwcześnie (jest "wcześniakiem")?
Na czym polega skok pokwitaniowy?
Efekt modułu _02:
Podaj definicję genotypu?
Na czym polega dziedziczenie wielogenowe?
Efekt modułu _03:
Jaka mutacja leży u podłoża Zespołu Downa?
Jaka choroba jest uwarunkowana monosomią chromosomu X?
Efekt modułu _04:
W jakim obszarze mózgu znajdują się ośrodki głodu i sytości?
Jaki gen jest najsilniej związany ze skłonnością do ryzykownych zachowań i poszukiwaniem nowości?
Efekt modułu _05
Jaka jest istota koncepcji doboru naturalnego i czym się różni od doboru sztucznego?
Jakie jest ewolucyjne podłoże zachowań altruistycznych?
Efekt modułu _06:
Studenci przygotowują samodzielnie lub w parach prezentacje multimedialne na temat faz rozwoju człowieka i wybranych chorób genetycznych
Efekt modułu _07:
Czy ewolucyjne wyjaśnienie mechanizmów doboru partnera jest w sprzeczności z antropologią chrześcijańską?
Czy podejście biologiczne do zachowań człowieka usprawiedliwia zachowania agresywne i przestępcze?
Kryteria oceniania
wykłady: test lub egzamin ustny w zależności od liczby studentów
ćwiczenia: prezentacje, aktywna obecność, protokoły z zadaniami wypełniane na ćwiczeniach
5,0 – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
4,5 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
4,0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
3,5 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami określone w efektach kształcenia tego modułu
3,0 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale z licznymi błędami określone w efektach kształcenia tego modułu
2,0 – niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
Literatura
od. 2015/16
Zalecana literatura
Ross & Wilson Anatomia i fizjologia człowieka w warunkach zdrowia i choroby. Elsevier, Urban &Partner, Wrocław, 2012
McLaughlin D., Stamford J., White David: Krótkie wykłady. Fizjologia człowieka. Wydawnic-two Naukowe PWN, Warszawa, 2009.
Gerard Drewa, Tomasz Ferenc: Podstawy genetyki dla studentow i lekarzy. Urban & Partner, Wrocław, 2003.
Górska T., Grabowska A., Zagrodzka J.: Mózg a zachowanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2012
Sadowski B.: Biologiczne mechanizmy zachowania się ludzi i zwierząt, Wydawnictwo Nauko-we PWN, Warszawa, 2012.
w 2014/15
Zalecana literatura
1. Campbell N. A. i wsp.: Biologia, Dom Wydawniczy REBIS Sp. Z. o.o., Poznań, 2012.
2. Górska T., Grabowska A., Zagrodzka J. : Mózg a zachowanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2005.
3. Harris J.R.: Geny czy wychowanie? Co wyrośnie z naszych dzieci i dlaczego, Jacek Santorski & CO Wydawnictwo, Warszawa, 1998.
4. Kalat J.W. : Biologiczne podstawy psychologii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2006.
5. Traczyk Z., Trzebski A.: Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2004.
6. Maccabe J., O' Dally O., Murray R.M., Wright P.: Beyond nature and nurture in psychiatry. Genes, environment and their interplay, Informa Healthcare, 2006.
7. Plomin R., DeFries J.C., McClearn G.E., McGuffin P.: Genetyka zachowania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2001.
8. Sadowski B.: Biologiczne mechanizmy zachowania się ludzi i zwierząt, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2003.
9. Winter P.C., Hickey G.I., Fletcher H.L.: Genetyka. Krótkie wykłady, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2006
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: