Stary Testament-księgi prorockie 12-A031-12

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:
wskazuje podstawowe cechy charakterystyczne poszczególnych form działalności prorockiej w Izraelu i na Bliskim Wschodzie; poprawnie umiejscawia historycznie poszczególnych proroków;
charakteryzuje cechy i etapy tworzenia ksiąg prorockich;
wymienia główne tematy teologiczne w księgach najważniejszych proroków ilustrując je przykładami z różnych ksiąg;
wylicza główne tematy teologiczne proroków „mniejszych”
definiuje najważniejsze tezy uniwersalizmu Starego Testamentu w relacji do teologii Nowego Testamentu;
potrafi uporządkować rozwój teologiczny idei mesjańskiej w poszczególnych księgach Starego Testamentu w odniesieniu do Jezusa Chrystusa jako zapowiadanego Mesjasza;
przeprowadza samodzielnie szczegółową egzegezę najważniejszych tekstów literatury prorockiej z zakresu całości omawianego materiału
potrafi przyporządkować właściwe teksty biblijne poszczególnym kwestiom teologicznym
interpretuje teologię proroków w świetle całości teologii biblijnej czasów Izraela
posiada zdolność do aktualizowania teologii proroków w życiu dzisiejszego człowieka i Kościoła; jest otwarty na dyskusje o współczesnych problemach moralnych i społecznych broniąc stanowiska Kościoła; postępuje zgodnie z nauczaniem Kościoła czerpiącym z teologii proroków;

Przykładowe zadania/pytania służące ocenie osiągnięcia opisanych efektów kształcenia.
Wskazać podstawowe cechy poszczególnych ksiąg prorockich pozwalające prawidłowo umiejscowić historycznie ich twórców
Ukazać linię rozwojową uniwersalizmu Starego Testamentu i miejsce w niej tekstów prorockich
Scharakteryzować fundamentalne cechy idei mesjańskiej w księgach prorockich
Prawidłowo umiejscowić teologię ważniejszych tekstów prorockich na tle myśli teologicznej danej księgi, Starego Testamentu a także całego orędzia biblijnego (w świetle Nowego, o ile istnieje taki rozwój)
Wskazać miejsce szczegółowego tekstu prorockiego w całości idei teologicznej, której jest częścią: co wnosi w daną ideę oraz: jak ona odbija się w strukturze i teologii tekstu

Kryteria oceniania
5,0 – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje personalne oraz społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
4,5 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne oraz społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
4,0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne oraz społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu
3,5 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne oraz społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami określone w efektach kształcenia tego modułu
3,0 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne oraz społeczne, ale z licznymi błędami określone w efektach kształcenia tego modułu
2,0 – niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne oraz społeczne określone w efektach kształcenia tego modułu

Zalecana literatura
1. Profetyzm starożytnego Bliskiego Wschodu
Nawrot J., Profetyzm pozabiblijny na kartach Starego Testamentu, w: Stary Testament a religie, I.S. Ledwoń (red.), Lublin 2009, s. 363-429.
Nissinen M., Seow C.L., Ritner R.K., Prophets and Prophecy in the Ancient Near East, Atlanta 2003.
Stanek T., Religie starożytnego Bliskiego Wschodu – zarys problematyki, w: Stary Testament a religie, I.S. Ledwoń (red.), Lublin 2009, s. 21-38.
Stanek T., Asymilacja kulturowych i religijnych wartości ludów ościennych przez Izrael, w: Stary Testament a religie, I.S. Ledwoń (red.), Lublin 2009, s. 39-65.
2. Charakterystyka literatury prorockiej
DeVries S. J., Prophet against Prophet, Grand Rapids 1978.
Jelonek T., Historia literacka Biblii, Kraków 2009, s. 81-108.
Petersen D. A., The prophetic Literature. An Introduction, Louisville 2002.
Sweeney M. A., The prophetic Literature, Nashville 2005.
Synowiec J. S., Gatunki literackie w Biblii, Kraków 2003.
Westermann C., Basic Forms of prophetic Speech, Louisville 1991.
3. Teologia proroków
Baraniak M., Prorok jak Mojżesz (Pwt 18,9-22). Hermeneutyka prawa o urzędzie proroka w Izraelu, RSB 19, Warszawa 2005.
Blenkinsopp J., Sage, Priest, Prophet. Religious and Intellectual Leadership in Ancient Israel, Louisville 1995, s. 115-165.
Blenkinsopp J., Une historie de la prophetie en Israël, LD 152, Paris 1993.
Heshel A. J., The Prophets, New York 2001.
Jasiński A. S., Prorocy epoki królewskiej wobec obcych narodów, w: Stary Testament a religie, I.S. Ledwoń (red.), Lublin 2009, s. 163-194. Langkammer H., Życie po śmierci: eschatologia Starego i Nowego Testamentu, Lublin 2004.
Pr.zb. Prorocy dzisiaj, G. Witaszek, J. Suchy (red.), Lublin 1997.
Stachowiak L., Prorocy – słudzy słowa, Katowice 1980.
Witaszek G., Moc słowa prorockiego, Lublin 1995.
Witaszek G., Myśl społeczna proroków, Lublin 1998.
4. Księgi prorockie
Ben Zvi, E., Twelve Prophetic Books or “The Twelve”. A Few Preliminary Considerations, w: J. W. Watts – P. R. House (red.), Forming Prophetic Literature. Essays on Isaiah and the Twelve in Honor of John D. W. Watts (JSOTS 235), Sheffield 1996, s. 125-156;
Brzegowy T., Prorocy Izraela I-II, Tarnów 1999/2003.
Gądecki S., Wstęp do ksiąg prorockich Starego Testamentu, Gniezno 1993.
House P.R., The Character of God in the Book of the Twelve, SBLSP 37, Atlanta 1998, s. 831-849.
Jelonek T., Prorocy Starego Testamentu, Kraków 2007.
Pr.zb. Wielki świat starotestamentalnych proroków I. Od początków profetyzmu do Niewoli Babilońskiej, w: Wprowadzenie w myśl i wezwanie ksiąg biblijnych 4-5, T. Brzegowy, A. Frankowski (red.), Warszawa 2001.
Pr.zb. Wielki świat starotestamentalnych proroków II. Od końca Niewoli Babilońskiej i proroctw Deutero-Izajasza do apokaliptyki Daniela, w: Wprowadzenie w myśl i wezwanie ksiąg biblijnych 4-5, T. Brzegowy, M. Gołębiewski, A. Strus (red.), Warszawa 2001.
Redditt P.L., The Formation of the Book of Twelve. A Review of Resaerch, w: P.L. Redditt, A. Schart (red.), Thematic Threads in the Book of the Twelve (BZAW 325), Berlin - New York 2003, s. 1-26.
Rumianek R., Prorocy okresu niewoli babilońskiej, Warszawa 2004.
Sweeney M.A., The Twelve Prophets, t. 1-2, Collegeville 2000.
Synowiec J. S., Prorocy Izraela: ich pisma i nauka, Kraków 1994.
5.Uniwersalizm w księgach prorockich
Kuśmirek A., Zbawienie narodów w Starym Testamencie, w: Stary Testament a religie, I.S. Ledwoń (red.), Lublin 2009, s. 237-318.
Mielcarek K., Powszechna wola zbawcza Boga na przykładzie Niniwy, w: Stary Testament a religie, I.S. Ledwoń (red.), Lublin 2009, s. 137-149.
Wróbel M. S., Uniwersalizm zbawczej ekonomii: Słowo, Mądrość, Duch, w: Stary Testament a religie, I.S. Ledwoń (red.), Lublin 2009, s. 125-135.
6.Idea mesjańska w księgach prorockich
Jelonek T., Mesjanizm, Kraków 2009.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 12-A031-12 w USOSweb