Kierunki pedagogiki współczesnej 11-KPDW-11-pw-s

1.„Nowe wychowanie” początków XX wieku ze szczególnym uwzględnieniem roli pedagoga (na przykładzie poglądów Ellen Key zawartych w manifeście ruchu – książce „Stulecie dziecka”)
2.Pedagogika pragmatyzmu– jako przykład innowacyjności pedagogicznej (John Dewey, William James, Eduard Claparede)
3.Wybrane koncepcje „niemieckiej pedagogiki reformy” – przeszłe doświadczenie pedagogiczne – refleksją dla współczesnych pedagogów (Herman Lietz, Gustaw Wyneken, Rudolf Steiner)
4.Pedagogika eksperymentalna– różnorodność innowacyjności w pedagogice – wzorem dla współczesnej innowacyjności (William Kilpatrick, Owidiusz Declory, Karol Linke, Helena Parkhurst, Peter Petersen, Józef Antoni Sickinger)
5.Pedagogika psychoanalityczna – neopsychoanaliza w działaniach pedagogicznych (Zygmunt Freud, Oscar Pfister, Alfred Adler)
6.Biopsychologiczna pedagogika Janusza Korczaka – pierwszą antypedagogiką w pedagogice
7.Pedagogika kultury – odwrót od pedagogiki subiektywnej – znaczenie kultury w działaniach pedagogicznych (Wilhelm Dilthey, Sergiusz Hessen, Bogdan Nawroczyński, Bogdan Suchodolski)
8.Socjologizm pedagogiczny i pedagogika społeczna – szkoła jako miejsce uspołeczniania (Emil Durkheim, Ryszard Wroczyński, Helena Orsza Radlińska)
9.Od pedagogiki filozoficznej do pedagogiki empirycznej. Tradycje pedagogiki europejskie i polskie oraz ich współczesna analogia
10.Pedagogika psychologiczna – interdyscyplinarność pedagogiki wartością dla zrozumienia natury dziecka
11.Ideologie wychowania narodowego i wychowania państwowego – jako przykład znaczenia ideologii w oddziaływaniu pedagogicznym
12.Ideologia socjalistyczna – jako przykład totalitaryzmu w nauczaniu
13.Pedagogika emancypacyjna – jako przykład istoty i znaczenia wolności w edukacji
14.Pedagogika krytyczna jako teoretyczny opór przeciwko oświacie systematycznej – jej założenia i kierunki realizacji
15.Antypedagogika i alternatywna pedagogika humanistyczna

Cele kształcenia

• Celem przedmiotu jest przekazanie studentom wiedzy na temat powstających w Polsce i w świecie różnorodnych nowatorskich kierunków i prądów pedagogicznych, systemów dydaktycznych, które pozwolą przyszłym pedagogom wykorzystywać je w swej pracy. • Celem jest zrozumienie i umiejętność określenia i definiowania poszczególnych kierunków i prądów, jakie występowały i powstają nadal w pedagogice współczesnej. • Celem jest umiejętność dokonywania różnic w ujmowaniu poszczególnych kierunków i prądów pedagogicznych XX wieku i współcześnie, poznanie przykładów innowacyjnych kierunków wykorzystywanych w praktyce. • Celem jest zdobycie umiejętności krytycznego analizowania pojawiających się prądów, istoty wychowania i kształcenia prezentowanych w tych prądach, porównanie teorii i umiejętność konfrontowania jej z rzeczywistością historyczną, społeczną, polityczną, oświatową. • Celem jest umiejętność wykorzystywania przez absolwentów pedagogiki w przyszłej pracy zawodowej pozytywnych aspektów stworzonych i sprawdzonych już wcześniej kierunków i prądów pedagogicznych. • Kolejne realizowane tematy ukazują przemiany, rozwijające się nowe metody pracy dydaktyczno-wychowawczej, obalając tym samym podstawy szkoły tradycyjnej z jej formalizmem, werbalizmem i wrogim stosunkiem do indywidualnego traktowania ucznia. • Celem jest rozwinięcie umiejętności kontaktów interpersonalnych, pracy w grupie.

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

Strona internetowa Wydziału Studiów Edukacyjnych UAM (www.wse.amu.edu.pl) - materiały w chmurze i na Microsoft Teams, materiały udostępniane przez prowadzącego podczas zajęć. Zakład Historii Wychowania; Wydział Studiów Edukacyjnych UAM Ul. Szamarzewskiego 89 (budynek D – pokoje 404;413) 60-568 Poznań

Kierunek studiów

PEDAGOGIKA

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień. Dyskusja. Praca z tekstem. Metoda analizy przypadków. Metoda ćwiczeniowa. Metoda badawcza (dociekania naukowego). Metoda projektu. Pokaz i obserwacja. Demonstracje dźwiękowe i/lub video. Metody aktywizujące (np.: „burza mózgów”, technika analizy SWOT, technika drzewka decyzyjnego, metoda „kuli śniegowej”, konstruowanie „map myśli”). Praca w grupach.

Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning)

Zajęcia prowadzone stacjonarnie, a w okresie pandemii COVID-19 w całości zdalnie.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem 15 h W, 15 h ĆW Praca własna studenta* Przygotowanie do zajęć 15 Czytanie wskazanej literatury 15 Przygotowanie pracy pisemnej, raportu, prezentacji, demonstracji, itp. - Przygotowanie projektu 5 Przygotowanie pracy semestralnej - Przygotowanie do egzaminu / zaliczenia 25 Inne (jakie?) - - … - SUMA GODZIN 90 LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA ZAJĘĆ/PRZEDMIOTU 3

Poziom przedmiotu

II stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

V rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Student posiada uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu pedagogiki, zna terminologię pedagogiczną, ma wiedzę o powiązaniach studiowanej dyscypliny z innymi dyscyplinami, potrafi dokonać analizy i interpretacji wytworów kultury w obrębie studiowanej dyscypliny, ma zdolność wyszukiwania, analizowania, selekcjonowania i użytkowania informacji przy wykorzystaniu dostępnych materiałów, potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje umiejętności badawcze, potrafi formułować i wyrażać własne poglądy i idee dotyczące realizowanego materiału.

Koordynatorzy przedmiotu

Justyna Gulczyńska

Efekty kształcenia

Po zakończeniu zajęć student
zna kierunki i prądy pedagogiczne, jakie występowały i występują w pedagogice współczesnej
rozumie i posiada umiejętność określania i definiowania kierunków i prądów pedagogicznych
potrafi porównywać poszczególne kierunki i prądy pedagogiczne XX wieku i współcześnie pod względem merytorycznym, metodycznym i dydaktycznym
zna innowacyjne kierunki i prądy pedagogiczne
potrafi wykorzystać w praktyce innowacyjne kierunki i prądy pedagogiczne
posiada umiejętność krytycznego analizowania poznanych kierunków i prądów pedagogicznych XX i XXI wieku
Potrafi kreatywnie łączyć innowacyjność różnych kierunków i prądów pedagogicznych, systemów pedagogicznych i dydaktycznych, w odniesieniu do współczesnego szkolnictwa publicznego i prywatnego oraz edukacji domowej
Potrafi wykorzystywać w pracy w grupie swoją wiedzę na temat kierunków i prądów w pedagogice i innowacyjności pedagogicznej
potrafi wykorzystać w swej przyszłej pracy zawodowej pozytywne innowacyjne zagadnienia dydaktyczno-wychowawcze stworzonych i sprawdzonych już wcześniej kierunków i prądów pedagogicznych (poznanych podczas zajęć)
posiada umiejętność poszerzenia istniejącej oferty dydaktyczno-wychowawczej o nowatorstwo pedagogiczne w pracy zawodowej
potrafi indywidualnie podejść do ucznia
absolwent jest zmotywowany do kreatywności w przyszłej pracy zawodowej

Literatura

Zalecana literatura:
Bińczycka J., Janusz Korczak a pedagogika humanistyczna, (W:) W korczakowskim kręgu, 1989 nr 25, s. 69-84;
Chmaj L., Prądy i kierunki w pedagogice XX wieku, Warszawa 1962;
Gulczyńska J., Kobiety jako nauczycielki w gimnazjach poznańskich w okresie międzywojennym, (w:) Partnerka, matka, opiekunka – status kobiety w dziejach powszechnych, Bydgoszcz 2000, ss. 544-554;
Gulczyńska J., Nauczyciele szkoły średniej ogólnokształcącej w Polsce w kontekście wydarzeń politycznych lat 1980 - 1983, (w:) Być nauczycielem- opiekunem - wychowawcą. Perspektywa historyczna, pod red. Danuty Apanel, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2012, s. 142 – 164, (plik PDF);
Gulczyńska J., Jamrożek W., Opozycyjna działalność nauczycieli w Polsce w latach osiemdziesiątych (wprowadzenie do problemu), (w:) Zaangażowanie? Opór? Gra? Szkic do portretu nauczyciela w latach PRL-u, pod red. naukową Romualda Grzybowskiego, Toruń 2013, Tom IV, ss. 175-190, (plik PDF);
Gulczyńska J., Recepcja idei korczakowskich, „Biuletyn Historii Wychowania” 2012(28), Poznań 2012, ss. 153-162, (plik PDF);
Gulczyńska J., Społeczno – edukacyjna działalność sióstr Sokolnickich, (w:) Powiązania rodzinne wśród twórców polskiej teorii i praktyki edukacyjnej, (red.) W. Jamrożek, K. Kabacińska, W. Szulakiewicz, Poznań 2007, s. 137-145, (plik PDF);
Hubertus von Schoenebeck, Antypedagogika w dialogu. Wprowadzenie w rozmyślanie antypedagogiczne, przełożył D. Sztobryn, (W:) Studia Kulturowe i Edukacyjne UMK, Toruń 1991.
Hubertus von Schoenebeck, Kocham siebie takim, jakim jestem, Kraków 1994.
Illich I., Społeczeństwo bez szkoły, Warszawa 1976;
Ku pedagogii pogranicza, red. Z. Kwieciński i L. Witkowski. Toruń 1990;
Kunowski S., Problematyka współczesnych systemów wychowania, Kraków 2000;
Kupisiewicz Cz., Szkice z dziejów dydaktyki, Kraków 2010;
Okoń W., Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa 1997;
Pedagogika. Podręcznik akademicki, red. Naukowa Zbigniew Kwieciński i Bogusław Śliwerski, Warszawa 2003, t.1;
Pedagogika. Podręcznik akademicki, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2019 (wersja nowsza)
Retter H., John Dewey jako pedagog reform I wychowania do demokracji (w:) Z. Melosik, B. Śliwerski (red.), Edukacja alternatywna w XXI wieku, Poznań – Kraków 2010, s. 91-100,
(dostęp i możliwość druku:
https://www.researchgate.net/publication/334231622_John_Dewey_jako_pedagog_reform_i_wychowania_do_demokracji_John_Dewey_as_Progressive_Pedagogue_and_Educator_to_Democracy/link/5d1e1688299bf1547c987a8d/download)
Rohner R., Wenke H., Pedagogika planu daltońskiego, Łódź 2011;
Sowińska A., Sowiński R., Od nauczania do uczenia się. Nasz plan daltoński, Łódź 2017;
Suchodolski B., Wychowanie mimo wszystko, Warszawa 1991;
Spory o edukację. Dylematy i kontrowersje we współczesnych pedagogiach, red. Z. Kwieciński i L. Witkowski, Warszawa 1993;
Surma B., Innowacyjne rozwiązania w metodzie Marii Montessori, „Edukacja elementarna w teorii i praktyce”, 2011, nr 4, s. 9-24;
(dostęp i możliwość druku:
https://www.researchgate.net/publication/322184545_Innowacyjne_rozwiazania_w_metodzie_Marii_Montessori
Szkudlarek T., Śliwerski B., Wyzwania pedagogiki krytycznej i antypedagogiki, Kraków 1992;
Szymański M. S., Niemiecka pedagogika reformy 1890 – 1933, Warszawa 1992;
Śliwerski B., Przekraczanie granic wychowania. Od „pedagogiki dziecka” do antypedagogiki, Łódź 1992;
Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 1998.
Wołoszyn S., Nauki o wychowaniu w Polsce w XX wieku. Próba syntetycznego zarysu na tle powszechnym, Wyd. Strzelec, Kielce 1998;

Pozycje źródłowe:
Dewey J., Moje pedagogiczne credo, Warszawa 2005;
Dewy J., Szkoła a społeczeństwo, Warszawa 2005;
Key E., Stulecie dziecka, Warszawa 2005;
Korczak J., Jak kochać dziecko, Warszawa 2004, wyd. 5;
Korczak J., Notes Janusza Korczaka z fragmentami dzieł pedagogicznych i literackich, wybór tekstów Z. Bobowicz, Warszawa 2016.
Montessori M., Domy dziecięce. Metoda pedagogiki naukowej stosowana w wychowaniu najmłodszych dzieci, Warszawa 2005.
Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej w zarysie, t.3, wybór i oprac. Stefan Wołoszyn, 1998, ale też inne wydania

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 11-KPDW-11-pw-s w USOSweb