Interwencja kryzysowa w sytuacji choroby i śmierci 11-IKSC-11-s

Kurs dotyczy podstaw udzielania interwencji kryzysowej jednostce - dziecku, osobie dorosłe oraz rodzinie w sytuacji ciężkiej choroby lub śmierci. Studenci zapoznani zostanę z charakterystyką procesu zmagania się z chorobą przewlekłą dziecka, osoby dorosłej i systemu rodzinnego, a także z typowym i nietypowym przebiegu procesu żałoby.
Na tej podstawie dopasowane zostaną odpowiednie formy wsparcia o konotacji interwencji kryzysowej.
Zapoznanie z założeniami opieki paliatywnej pomogą studentom w zrozumieniu jak ważną rolę w całościowym podejściu do osoby cierpiącej odgrywają umiejętności w zakresie pomocy psychologicznej, wiedza z zakresu biologicznych prawidłowości umierania i śmierci, a także jak istotna w tym aspekcie jest współpraca w interdyscyplinarnym zespole leczącym i opiekującym się chorym i umierającym. Szczególną uwagą zostanie objęta pediatryczna opieka paliatywna i rola pedagoga w pracy z dzieckiem umierającym i jego rodziną.

Cele kształcenia

Zapoznanie studentów z istotą ciężkiej choroby przewlekłej w życiu osoby dorosłej, dziecka i rodziny, jej przebiegiem i specyfiką biopsychospołecznego funkcjonowania chorego. Zapoznanie studentów z istotą umierania i śmierci w kontekście życia i przeżywania jednostkowego i społecznego a także z istotą żałoby po śmierci osoby bliskiej. Wskazanie studentom roli, założeń i interdyscyplinarności opieki paliatywnej w kontekście cierpienia totalnego. Wypracowanie umiejętności dokonywania refleksyjnej diagnozy potrzeb chorego i jego rodziny, umierającego i jego rodziny oraz jednostek będących w żałobie w kontekście uruchamiania odpowiednich działań pomocowych. Rozwinięcie umiejętności komunikacji z chorym dorosły, chorym dzieckiem i ich rodzinami a także z umierającym i jego rodziną i podejmowania odpowiednich działań pomocowo-interwencyjnych. Zaznajomienie studentów z rolą pedagoga w sieci wsparcia społecznego chorych i ich rodzin na każdym etapie choroby.

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

Biblioteka UAM, czytelnia UAM

Kierunek studiów

Poradnictwo i interwencja kryzysowa

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

elementy wykładowe, dyskusje, prezentacje multimedialne.

Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning)

brak

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Wymagania wstępne obejmują wiedzę, umiejętności oraz kompetencje społeczne z zakresu modułów realizowanych w poprzednich semestrach oraz z równolegle odbywanych podczas studiów, pozostałych modułów.

Koordynatorzy przedmiotu

Justyna Deręgowska

Efekty kształcenia

opisywać i analizować wpływ choroby przewlekłej ma na życie i biopsychospołeczne funkcjonowanie chorego (dziecka, osoby dorosłej) i jego rodziny biorąc pod uwagę specyfikę wszystkich etapów choroby.
wybrać i zastosować właściwy dla interwencji kryzysowej kierowanej do chorego (dziecko, dorosły) i jego rodziny oraz do osób po stracie sposób postępowania, potrafi dobierać środki i metody pracy w celu efektywnego wspierania powyżej wymienionych osób. Wyjaśniać istotę cierpienia totalnego w kontekście opieki paliatywnej oraz zindywidualizowanej pracy z osobą umierającą i jej bliskimi. Rozumie potrzebę wspierania, szczególnie wspierania wyjaśniać istotę stresu pracy z osobą chorą przewlekle i umierającą, w związku z czym potrafi też analizować symptomy zespołu wypalenia się sił emocjonalnego chorego i jego rodziny na każdym etapie choroby (także osoby umierającej i jej rodziny oraz osamotnionych), w związku z czym jest też otwarty na planowanie, projektowanie i realizowanie odpowiednich do potrzeb chorego i jego rodziny działań pomocowych

Kryteria oceniania

Ocena zostanie wystawiona na podstawie zaliczenia pisemnego.
5 – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne
4.5 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne
4.0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne
3.5 – zadawalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami
3.0 – zadawalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne, ale z licznymi błędami
2.0 – niezadawalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne

Literatura

Antoszewska B. (red.), Dziecko przewlekle chore – problemy medyczne, psychologiczne i pedagogiczne, Toruń 2011.
Antoszewska B. Dziecko z choroba nowotworową – problemy psychopedagogiczne, Kraków 2006.
Binnebesel J. Opieka nad dzieckiem z chorobą nowotworową, Toruń 2000.
Buczyński F. Rodzina z dzieckiem chorym na białaczkę, Lublin 1999.
De Barbaro B., Pacjent w swojej rodzinie, Warszawa 1997.
De Walden-Gałuszko K., Psychoonkologia w praktyce klinicznej, Warszawa 2011.
Deręgowska J., Dziecko z chorobą nowotworową rodzinie, Poznań 2010.
Gałuszka A. Człowiek przewlekle chory, Katowice 2005.
Głowacka M.; Promocja zdrowia. Konteksty społeczno-kulturowe, Poznań 2000.
Jundził E., Pawłowska R. Pedagog wobec osoby chorego, Gdańsk 2010.
Kantowicz E. (red.); Wsparcie społeczne w różnych układach ludzkiego życia, Olsztyn 1997.
Kawula S.; Wsparcie społeczne – kluczowy wymiar pedagogiki społecznej. (w:) „Problemy Opiekuńczo – Wychowawcze”, nr 1, 1996.
Knapp H., Komunikacja w terapii, Warszawa 2009.
Kowalczyk J. R., Samardakiewicz M., Dziecko z chorobą nowotworową, Warszawa 1998.
Kubacka-Jasiecka D., Mudyń K. (red.); Kryzys. Interwencja i pomoc psychologiczna, Toruń 2005.
Kułakowski A., Skowrońska-Gardas A. Onkologia, Warszawa 2003.
Kwaśniewska G., Wojnarska A.; Aktualne problemy wsparcia społecznego osób niepełnosprawnych, Lublin 2004.
Maciarz A. Dziecko długotrwale chore, Zielona Góra 1996.
Maciarz A. Dziecko przewlekle chore – opieka i wsparcie, Warszawa 2006.
Maciarz A. Pedagogika lecznicza i jej przemiany, Warszawa 2001.
Maciarz A. Psychoemocjonalne i wychowawcze problemy dzieci przewlekle chorych., Warszawa 1998.
Maciarz A., Pedagogika lecznicza i jej przemiany, Warszawa 2001.
Salmon P., Psychologia w medycynie, Gdańsk 2002.
Samardakiewicz M., Kowalczyk J. R., Międzynarodowa rekomendacja dotycząca opieki psychospołecznej nad dziećmi z chorobami nowotworowymi, Psychoonkologia 2000, nr 7.
Samardakiewicz M., Wspomaganie rozwoju dzieci z chorobą nowotworową, (w:) Antoszewska B. (red.), Dziecko przewlekle chore – problemy medyczne, psychologiczne i pedagogiczne, Toruń 2011.
Sęk H., Cieślak R. (red.); Wsparcie społeczne, stres i zdrowie, Warszawa 2006.
Słowik P., Rola psychologicznej interwencji w kryzysie wywołanym przez chorobę somatyczną i hospitalizację, (w:) Kubacka-Jasiecka D., Mudyń K. (red.), Kryzys, interwencja i pomoc psychologiczna, Toruń 2005.
Tobiasz-Adamczyk B., Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby, Kraków 2000.
Trzecieniecka-Green A., Psychologia. Podręcznik dla studentów kierunków medycznych, Kraków 2006.
Woynarowska B. (red.), Uczniowie z chorobami przewlekłymi, Warszawa 2010.
Wrona-Polańska H. (red.), Stres. Zdrowie. Choroba, Kraków 2008.
Armata J., Dzieci wyleczone z nowotworów szukają miejsca wśród ludzi, Przegląd lekarski 1992, nr 7.
Bakoń K., Siedlecka K., Psychologiczne i pedagogiczne problemy dziecka przewlekle chorego, (w:) Kott T., (red.), Uczeń z przewlekłą chorobą i uczeń z zaburzeniami psychicznymi w szkole ogólnodostępnej: poradnik dla nauczycieli szkół ogólnodostępnych, Warszawa 2005.
Banasiak B. Medycyna psychosomatyczna i psychologia chorego somatycznie wobec zagrożenia i wyzwań cywilizacyjnych współczesnego świata, Łódź 1996.
Cytowska B., Winczura B. Dziecko chore, Kraków 2007.
Czapiga A. (red.) Psychospołeczne problemy rozwoju dziecka, Toruń 2006.
Jundził E., Pawłowska R. Pedagog wobec osoby chorego, Gdańsk 2010.
Kawula S.; Wsparcie społeczne – kluczowy wymiar pedagogiki społecznej. (w:) „Problemy Opiekuńczo – Wychowawcze”, nr 1, 1996.
Adamczak M.; Krytyczne zdarzenia życiowe a radzenie sobie z nimi. (w:) Waligóra B. (red.); Elementy psychologii klinicznej, Poznań 1985.
Adams D., Cierpienie dziecka i młodocianych. Jak leczący mogą im pomóc, (w:) Block B., Otrębski W. (red.), Człowiek nieuleczalnie chory, Lublin 1997.
Anyszko R., Kott T., Wychowanie dzieci w zakładzie leczniczym, Warszawa 1988.
Badura-Madej W., Problematyka utraty, osierocenia i żałoby w praktyce interwencji kryzysowej, (w:) Badura-Madej W. (red.), Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej, Katowice 1999.
Bakoń K., Siedlecka K., Psychologiczne i pedagogiczne problemy dziecka przewlekle chorego (w:) Kott T., (red.), Uczeń z przewlekłą chorobą i uczeń z zaburzeniami psychicznymi w szkole ogólnodostępnej: poradnik dla nauczycieli szkół ogólnodostępnych, Warszawa 2005.
Binnebesel J. Dziecko w obliczu śmierci (w) Bąbka J. Człowiek niepełnosprawny w różnych fazach życia, Warszawa 2004.
Maciarz A., Psychoemocjonalne i wychowawcze problemy dzieci przewlekle chorych, Kraków 1998.
Ogryzko-Wiewiórkowska M.; Rodzina i śmierć, Lublin 1994.
Ostrowska A., Śmierć w doświadczeniu jednostki i społeczeństwa, Warszawa 1991.
Pecyna M. B., Dziecko i jego choroba, Warszawa 2000.
Pietrzyk A., Ta choroba w rodzinie, Kraków 2006.
Pilecka B., Kryzys psychologiczny, Kraków 2004.
Pilecka W. Psychologia zdrowia dzieci i młodzieży, Kraków 2011.
Popielski K., Skrzypek M., Albińska E., Zdrowie i choroba w kontekście psychospołecznym, Lublin 2010.
Popiołek K. (red.); Psychologia pomocy, Katowice 1996.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 11-IKSC-11-s w USOSweb