Edukacja ekologiczna 11-EDUE-11-pw-s

Treści przedmiotu:
1. Ekologia, edukacja ekologiczna i wychowanie ekologiczne. Miejsce edukacji ekologicznej i wychowania ekologicznego w systemie edukacji formalnej.
2. Relacje człowiek-środowisko. Antropocentryczne, biocentryczne i holocentryczne etyki środowiskowe w odniesieniu do historycznych i obecnych postaw człowieka wobec środowiska naturalnego.
3. Strategie ekologiczne człowieka w ujęciu biologicznym (łowiectwo i zbieractwo, nomadyzm, rolnictwo) oraz ich wpływ na środowisko naturalne. Pojecia antropocenozy i antropocenu w tym kontekście.
4. Kryzys ekologiczny. Przejawy degradacji środowiska naturalnego. Zanieczyszczenie wody, gleby, powietrza. Zmiana klimatyczna (ocieplenie klimatu). Problem śmieci.
5. Wzrost gospodarczy i hiperkonsumpcjonizm jako przyczyny degradacji środowiska i zmiany klimatu. Ślad środowiskowy (węglowy, wodny) jako uniwersalny miernik wpływu człowieka na środowisko.
6. Ekologiczny styl życia i ekokonsumeryzm. Ekologiczne znaki towarowe. Zasada 5R. Ograniczanie konsumpcji jako podstawowe zachowanie ekologiczne. Znaczenie ponownego użycia i recyklingu produktów w ograniczaniu szkód środowiskowych.
7. Strategie przeciwdziałania kryzysowi ekologicznemu w skali globalnej i lokalnej. Kluczowe instytucje odpowiedzialne za projektowanie i wdrażanie tych działań. Znaczenie idei Zrównoważonego Rozwoju w przeciwdziałaniu kryzysowi ekologicznemu. Sprawiedliwy handel jako przykład pozarządowej aktywności sprzyjającej ZR.
8. Ekologia a etyka. Stosunek człowieka do zwierząt dzikich, hodowlanych, domowych. Przemysłowa hodowla zwierząt. Dobrostan zwierząt hodowlanych. Prawa zwierząt – rozwiązania legislacyjne obecne i postulowane. Biocentryczna postawa wobec środowiska jako cel wychowania ekologicznego.
9. Edukacja ekologiczna i wychowanie ekologiczne. Cele, metody i formy edukacji ekologicznej. Miejsce edukacji ekologicznej w Podstawie Programowej Kształcenia ogólnego. Kształtowanie postaw ekologicznych w szkole i poza szkołą.
10. Instytucje i organizacje nieformalnej edukacji ekologicznej. Ekologiczne projekty obywatelskie i edukacyjne.

Cele kształcenia

1. Pogłębienie wiedzy studentów na temat miejsca człowieka w przyrodzie, relacji człowiek-środowisko, współzależności gatunków na Ziemi. 2. Poszerzenie wiedzy studentów o zmianie klimatycznej i degradacji środowiska, a także sposobach przeciwdziałania tym zjawiskom. 3. Budowanie u studentów wiedzy na temat celów, treści i miejsca edukacji ekologicznej w systemie edukacji formalnej i nieformalnej. 4. Rozwijanie i wzmacnianie u studentów postaw proekologicznych. 5. Wzmacnianie motywacji studentów do promowania działań proekologicznych i aktywizmu ekologicznego.

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

Zalecana literatura jest dostępna w księgarniach, bibliotece UAM, a także na podanych stronach internetowych. Wskazane pozyscje są częściowo streszczone na platformie Moodle w postaci mini-wykładów wzbogaconych o hiperlinki do stron internetowych i multimediów.

Kierunek studiów

Pedagogika

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład ilustrowany (prezentacje multimedialne), wykład konwersatoryjny, wykład problemowy, dyskusja, burza mózgów i inne metody aktywizujące, praca w małych grupach

Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning)

przedmiot w całosci przygotowany do edukacji on-line

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

35 h w tym 25 h kontaktowych (15 h w, 10h K) 1 pkt ECTS

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

III rok

Koordynatorzy przedmiotu

Agnieszka Kozłowska

Cele kształcenia przedmiotu cyklu

C1 Wykształcenie u słuchaczy ogólnego poglądu na relacje człowieka ze środowiskiem naturalnym, ich ewolucji, stanu obecnego i perspektyw C2 Przedyskutowanie najważniejszych przyczyn i konsekwencji zmian klimatycznych oraz roli człowieka w pojawianiu się tych zmian i ich zapobieganiu C3 Przekazanie informacji na temat idei Zrównoważonego Rozwoju (Sustainable Development), najważniejszych wyzwań i kontrowersji wokół tej idei oraz jej związków z politykami krajowymi i międzynardowymi C4 Ukazanie lokalnej, regionalnej i globalnej perspektywy problemów ekologicznych C5 Analizowanie roli edukacji we wdrażaniu idei zrównoważonego rozwoju C6 Rozwinięcie umiejętności w zakresie praktycznych działań na rzecz ekologii i zrównoważonego rozwoju

Efekty kształcenia

1. Rozumie i wyjaśnia pojęcia ekologii, ekologii głębokiej, edukacji ekologicznej i wychowania ekologicznego oraz ich powiązania z naukami przyrodniczymi, humanistycznymi i społecznymi.
2. Charakteryzuje i identyfikuje antropocentryczne, biocentryczne i holocentryczne etyki środowiskowe w odniesieniu do historycznych i obecnych postaw człowieka wobec środowiska naturalnego.
3. Charakteryzuje i wyjaśnia wpływ strategii ekologicznych człowieka (łowiectwo i zbieractwo, nomadyzm, rolnictwo) na środowisko naturalne; wyjaśnia pojęcie antropocenozy i antropocenu w tym kontekście.
4. Wyjaśnia mechanizm negatywnego wpływu wzrostu gospodarczego na środowisko naturalne i zmianę klimatu.
5. Charakteryzuje konieczne działania, w skali lokalnej i globalnej, służące redukcji gazów cieplarnianych i ochronie środowiska naturalnego; wskazuje instytucje odpowiedzialne za ich projektowanie i wdrażanie.
6. Charakteryzuje koncepcję Zrównoważonego Rozwoju i uzasadnia stosowanie ZR w odpowiedzi na kryzys ekologiczny.
7. Wyjaśnia rolę edukacji formalnej i nieformalnej, w przeciwdziałaniu kryzysowi ekologicznemu.
8. Identyfikuje cele, treści i metody edukacji ekologicznej w Podstawie Programowej Kształcenia Ogólnego.
9. Wskazuje instytucje i organizacje nieformalnej edukacji ekologicznej, charakteryzuje stosowane przez nie metody i formy pracy.
10. Rozpoznaje aktualne problemy ekologiczne w najbliższym otoczeniu i łączy je z globalną perspektywą ekologiczną.
11. Buduje motywację i poczucie sprawstwa u siebie i innych w odniesieniu do działań proekologicznych.
12. Podejmuje praktyczne działania na rzecz ekologii i zrównoważonego rozwoju swojego najbliższego otoczenia.

Kryteria oceniania

3 obszary podlegające ocenie:
- obecność i aktywność na zajęciach / platformie e-learningowej;
- krótkie quizy i zadania (fora tematyczne) realizowane podczas ćwiczeń i jako praca domowa;
- projekt zaliczeniowy.

Skala ocen:
bardzo dobry (bdb; 5,0):
dobry plus (+db; 4,5):
dobry (db; 4,0):
dostateczny plus (+dst; 3,5):
dostateczny (dst; 3,0):
niedostateczny (ndst; 2,0):

Literatura

• Albińska E. (2005) Pedagogika ekologiczna. W: Pilch T. (red.) (2005) Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. Tom IV, str. 129-135
• Gola B. (2018) Etyka środowiskowa w edukacji ekologicznej. Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków. Rozdziały II: Wyzwania ekologiczne jako obszar myślenia i działania pedagogicznego (str. 125-198) oraz IV: Etyka środowiskowa w edukacji formalnej na I etapie edukacyjnym – edukacja wczesnoszkolna (str. 249-270).
• Gromkowska-Melosik A. (2003) Pedagogika ekologiczna, W: Kwieciński Z., Śliwerski B. (red.), Pedagogika 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, str. 425-435
• Lovelock J. Gaja. Nowe Spojrzenie na Ziemię. Prószyński i S-ka 1995 lub wznowienia
• Mizerny J., Green Projects – blog o ekologii. https://www.green-projects.pl/
• Podstawa Programowa kształcenia ogólnego: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20170000356
• Schweitzer A. (1974) Życie. Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa. Esej: „Stosunek człowieka do stworzenia”, str 51-55
• Singer P. (2018) Wyzwolenie zwierząt. Wydawnictwo Marginesy, Warszawa

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 11-EDUE-11-pw-s w USOSweb