Gramatyka języka staro-cerkiewno-słowiańskiego 09-grSCS-DL11

wiadomości ogólne o języku scs. (misja wielkomorawska, działalność Konstantyna-Cyryla i Metodego, powstanie alfabetów słowiańskich, znaczenie języka scs. w okresie cyrylometodejskim); język scs. na tle pozostałych języków słowiańskich i języków indoeuropejskich, rola języka scs. w badaniach paleoslawistycznych; pismo scs. (charakterystyka głagolicy i cyrylicy), piśmiennictwo scs. (kanon zabytków), zasady czytania i transkrypcji tekstu cyrylickiego, przekład na język polski; system wokaliczny języka scs. (pochodzenie samogłosek); system konsonantyczny języka scs. (charakterystyka spółgłosek); zagadnienia z fonetyki i fonologii: prawo sylaby otwartej, zanik i wokalizacja jerów, palatalizacja spółgłosek tylnojęzykowych, palatalizacja spółgłosek z j, rozwój nagłosowych grup *orT-, *olT-, metateza grup typu *TorT, *TerT, *TolT, *TelT, uproszczenia grup spółgłoskowych, asymilacja, dysymilacja spółgłoskowa; charakterystyka systemu deklinacyjnego języka scs., analiza form gramatycznych; osobliwości odmiany staro-cerkiewno-słowiańskich przymiotników, analiza form gramatycznych; system koniugacyjny języka scs., charakterystyka form: praesens, imperfectum, aoristus, perfectum, plusquamperfectum, futurum, indicativus, imperativus, conditionalis, infinitivus, supinum, participia; analiza form gramatycznych; odmiana zaimków w języku scs., analiza form gramatycznych; analiza językowa tekstu cyrylickiego; charakterystyka staro-cerkiewno-słowiańskiej składni

Cele kształcenia

zapoznanie z wiadomościami ogólnymi na temat języka staro-cerkiewno-słowiańskiego oraz przekazanie wiedzy z zakresu gramatyki języka scs.; wyrobienie umiejętności czytania i dokonywania transkrypcji tekstu cyrylickiego; rozwinięcie zdolności tłumaczenia tekstu cyrylickiego na język polski; rozwinięcie zdolności objaśniania zjawisk fonetycznych i fonologicznych w staro-cerkiewno-słowiańskich formach wyrazów; rozwinięcie umiejętności właściwej interpretacji staro-cerkiewno-słowiańskich form gramatycznych; rozwinięcie umiejętności wskazywania w tekście cyrylickim konstrukcji składniowych charakterystycznych dla języka scs.; przygotowanie do samodzielnego przeprowadzenia pełnej analizy językowej tekstu cyrylickiego; utrwalanie umiejętności pisania opracowań naukowych i korzystania ze źródeł bibliograficznych; rozwinięcie umiejętności komunikacji oraz właściwej postawy i odpowiedzialnego stosunku do zajęć

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład problemowy, praca z tekstem, metoda ćwivczeniowa, tłumaczenie z j cyrylickiego na j polski

Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning)

W przyszłości przewiduje się włączenie nauczania zdalnego

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

II rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

podstawowa wiedza i umiejętności z zakresu gramatyki współczesnego języka rosyjskiego; gotowość do aktywnego udziału w konwersatorium

Efekty kształcenia

student/ka zna tło historyczne powstania alfabetów słowiańskich i rozwoju języka scs; potrafi określić miejsce języka scs. wśród pozostałych języków słowiańskich oraz języków indoeuropejskich; rozumie rolę języka scs. w badaniach historyczno-porównawczych języków słowiańskich i indoeuropejskich; prawidłowo czyta teksty cyrylickie, dokonuje transkrypcji fonetycznej; tłumaczy teksty cyrylickie na język polski; objaśnia zjawiska fonetyczne i fonologiczne występujące w tekstach cyrylickich; właściwie interpretuje staro-cerkiewno-słowiańskie formy gramatyczne; wskazuje i objaśnia właściwości staro-cerkiewno-słowiańskiej składni; stosuje zdobytą wiedzę przy przeprowadzaniu pełnej analizy językowej tekstu cyrylickiego

Kryteria oceniania

Kolokwium ustne zaliczeniowe, ocena wykonywanych ćwiczeń na zajęciach

5 – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne
4.5 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne
4.0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne
3.5 – zadawalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami
3.0 – wystarczająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne, ale z licznymi błędami
2.0 – niewystarczająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne

Literatura

Cz. Bartula, Podstawowe wiadomości z gramatyki staro-cerkiewno-słowiańskiej, Warszawa 2004.; T. Friedelówna, Cz. Łapicz, Język staro-cerkiewno-słowiański, Toruń 2008.; H. Karaś, Gramatyka języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, Warszawa 2001.; J. Kobylińska, Gramatyka języka staro-cerkiewno-słowiańskiego z ćwiczeniami, Kraków 1988.; T. Lehr-Spławiński, Zarys gramatyki języka staro-cerkiewno-słowiańskiego na tle porównawczym: (głosownia – fleksja), Kraków 1949.; 6. L. Moszyński, Wstęp do filologii słowiańskiej, Warszawa 1984.; M. Wójtowicz, Najstarsze datowane inskrypcje słowiańskie X-XIII wiek, Poznań 2005.; M. Wójtowicz, Początki pisma słowiańskiego, Poznań 2000.; S. Słoński, Wybór tekstów starosłowiańskich, Warszawa 1952.; А. Вайан, Руководство по старославянскому языку, Москва 1952.; С. Д. Никифоров, Старославянский язык, Москва 1955.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 09-grSCS-DL11 w USOSweb