Seminarium specjalizacyjne traduktologiczne 09-SPECmgrT4-14

http://www.ikasperska.wix.com/ideo-trans (w cyklu 2020/SZ)
http://www.ikasperska.wix.com/ideo-trans (w cyklu 2021/SZ)

Tłumaczenie tekstów publicystycznych.

- specyfika gatunków publicystycznych i
- zasady tłumaczenia gatunków publicystycznych: felietonu, komentarza, recenzji, wywiadu, reportażu
- problemy traduktologiczne wynikające ze specyfiki tekstów publicystycznych i turystycznych
- odmiana imion i nazwisk obcojęzycznych w języku polskim
- tłumaczenie elementów kulturowych
- tłumaczenie rejestrów języka innych niż standardowy
- odnajdywanie w tekście i tłumaczenie ironii, humoru oraz sarkazmu

W cyklu 2020/SZ:

TREŚĆ ZAJĘĆ:
• terminologia
• specyfika gatunków publicystycznych: cechy formalne felietonu, komentarza, recenzji, wywiadu, reportażu
• zasady tłumaczenia felietonu, komentarza, recenzji, wywiadu, reportażu:
 tłumaczenie tytułów
 rola kontekstu
 intertekstualność
 aluzyjność
 ironia
 punkt widzenia w tekście
 etyka tłumacza
 manipulacja
 polityczna poprawność
 deklinacja imion i nazwisk obcojęzycznych w języku polskim

METODOLOGIA:
• analiza formalna tekstów publicystycznych
• analiza porównawcza tekstów wyjściowych i docelowych
• samodzielna lektura artykułów naukowych i udział w dyskusji na poruszane w nich tematy
• dyskutowanie poszczególnych rozwiązań tłumaczeniowych

EWALUACJA:
1. Dwa zadania domowe (tłumaczenie AB i BA) wykonane samodzielnie i zaliczone na co najmniej 60%
System oceniania tłumaczeń:
Od 20 punktów, które każde zadania ma na wstępie, odejmowane są punkty za popełnione błędy
• 0,5 punktu za błąd interpunkcyjny, ortograficzny i literówkę
• 1 punkt za błąd gramatyczny, leksykalny, frazeologiczny, drobne pominięcia, drobne błędy stylistyczne
• 2 punkty za błędy sensu, sens przeciwny, błąd merytoryczny (data, nazwisko, tytuł, liczba, etc.), pominięcie zdania
• 3 punkty za pominięcie większej partii tekstu, np. dwóch zdań, połowy akapitu.
Za walory tłumaczeniowe tekstu docelowego, tj. interesujące słownictwo, ciekawe rozwiązania translacyjne, walory stylistyczne, można otrzymać dodatkowe 1-3 punkty.
2. Aktywność na zajęciach (udział w dyskusji, który oznacza obecność na zajęciach)
3. Systematyczne przygotowywanie tłumaczeń fragmentów na kolejne zajęcia
4. Systematyczna lektura zadanych tekstów naukowych
5. Umiejętność prowadzenia dyskusji na tematy traduktologiczne (stosowanie terminologii, argumentowanie, zachowanie kultury dyskusji)

W cyklu 2021/SZ:

Cele kształcenia

przekazanie wiedzy o cechach charakterystycznych podstawowych gatunków publicystycznych przekazanie wiedzy o zasadach tłumaczenia tekstów publicystycznych i turystycznych wyrobienie u studentów umiejętności dobierania technik i strategii tłumaczenia w zależności od odbiorcy i gatunku tekstu rozwijanie kompetencji tłumaczeniowej uwrażliwienie studentów na zjawiska językowe typowe dla gatunków publicystycznych wyrobienie umiejętności rozwiązywania problemów traduktologicznych kształcenie samodzielności tłumacza – praca nad słownictwem i własnym glosariuszem

Kierunek studiów

filologia romańska

Liczba godzin przedmiotu

Rodzaj przedmiotu

fakultatywne

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

II rok

Efekty kształcenia

Student:
1. wymienia podstawowe gatunki publicystyczne i zna ich charakterystykę
2. zna i stosuje zasady tłumaczenia tekstów publicystycznych i publicystycznych
3. dobiera techniki i strategie tłumaczenia w zależności od typu tekstu i odbiorcy
4. tłumaczy teksty publicystyczne na język polski oraz na język francuski
5. rozpoznaje środki językowe stosowane w tekstach publicystycznych
6. rozwiązuje problemy traduktologiczne wynikające np. ze związków intertekstualnych, błędów merytorycznych tekstu wyjściowego lub poprawności politycznej
7. samodzielnie zdobywa i weryfikuje informacje potrzebne do tłumaczenia tekstów publicystycznych

Kryteria oceniania

F – analizowanie konkretnych przykładów tekstów pod kątem cech dystynktywnych
Np. wyszukiwanie przykładów obrazujących cechy charakterystyczne felietonu
P – wyszukanie przez studentów dodatkowych przykładów w innych gatunkach publicystycznych
Np. wyszukanie przykładów aluzji w komentarzu prasowym
F – praca indywidualna: przygotowanie przez studenta tłumaczenia fragmentów felietonu, przedstawienie rozwiązań na forum grupy, porównanie przez grupę poszczególnych rozwiązań
P – przygotowanie tłumaczenia C-A fragmentu felietonu i wyjaśnienie strategii tłumaczenia
Np. Pyt.: W jaki sposób tłumaczyć aluzje i metafory zawarte w felietonie?
F – praca indywidualna: studenci przygotowują swoja wersję tekstu, a następnie konfrontują ja z propozycjami innych osób w grupie
P – przygotowanie tłumaczenia C-A fragmentu komentarza na aktualny temat i wyjaśnienie sposobu zdobywania informacji merytorycznej i leksykalnej
Np. Pyt.: W jaki sposób szukać fachowej terminologii?
F – praca indywidualna nad tłumaczeniem tekstu i konfrontowanie różnych rozwiązań na forum grupy
P – przygotowanie tłumaczenia C-A fragmentu recenzji książki i wyjaśnienie strategii tłumaczenia
Np. Pyt.: Jak tłumaczyć niedopowiedzenia i nawiązania do tekstu, którego się nie zna?
F – praca indywidualna nad tłumaczeniem tekstu, dyskusja na temat zastosowanych rozwiązań
P – zadanie domowe na ocenę polegające na przygotowaniu tłumaczenia C-A fragmentu wywiadu
F – praca indywidualna nad tłumaczeniem tekstu, dyskusja na temat zastosowanych rozwiązań i nad problemem punktu widzenia w reportażu; wykonanie serii ćwiczeń z fleksji

Praktyki zawodowe

brak praktyk zawodowych w ramach tego przedmiotu

Literatura

1) Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S. & Nycz R. (2004) Punkt widzenia w tekście i w dyskursie. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
2) Białek E. (2010) „Gatunek tekstu a przekład (na materiale felietonu)” [w:] Przekład – język – kultura. Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 119-130.
3) Dąmbska-Prokop U. (2005) Warsztata tłumacza i jego pułapki. Kielce: Wyższa Szkoła Umiejętności.
4) Grzenia J., 2003, Słownik nazw własnych. Warszawa: PWN.
5) Newmark P. (1987) A Textbook of Translation. New York-London: Shanghai Foreign Language Education Press.
6) Krzyżanowski P. & Nowak P. (2004) Manipulacja w języku. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
7) Ostaszewska D. & Cudak R. (2008) Polska genologia lingwistyczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
8) Pisarska A. & Tomaszkiewicz T. (1996) Współczesne tendencje przekładoznawcze. Poznań: UAM.
9) Tabakowska E. (2008) O przekładzie na przykładzie. Rozprawa z Europą Normana Daviesa. Kraków: Wydawnictwo Znak.
10) --------- (2009) Tłumaczenie się z tłumaczenia. Kraków: Wydawnictwo Znak.
11) Wilkoń A. (2002) Spójność i struktura tekstu. Kraków: Universitas

W cyklu 2020/SZ:

Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S. & Nycz R. (2004) Punkt widzenia w tekście i w dyskursie. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Białek E. (2010) „Gatunek tekstu a przekład (na materiale felietonu)” [w] Lewicki R. (red.) Przekład – język – kultura. Lublin: Wydawnictwo UMCS, str. 119-130.

Cywiński, Paweł (2012) „W pustyni i w puszczy nie dla dzieci” [w] Gazeta Wyborcza. Magazyn 9-10 (2012), str. 30.

Fras J. (1999) Dziennikarski warsztat językowy. Wrocław: Wydawnictwo UWr.

Loewe I. (2007) „Parateksty w prasie” [w] Gatunki paratekstowe w komunikacji medialnej. Katowice: Wydawnictwo UŚ, str. 112-153.

Loewe I. (2007) „Epiteksty” [w] Gatunki paratekstowe w komunikacji medialnej. Katowice: Wydawnictwo UŚ, str. 222-230.

Krzyżanowski P. & Nowak P. (2004) Manipulacja w języku. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Mazur J. (2000) Słownictwo współczesnej polszczyzny w okresie przemian. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Mikołajczuk, Agnieszka (2004), „Punkt(y) widzenia w reportażu. Od etymologii nazwy do tworzywa gatunku” [w] Bartmiński, J. et al. (red.), Punkt widzenia w tekście i w dyskursie. Lublin: Wydawnictwo UMCS, str. 113-126.

Ostaszewska D. & Cudak R. (2008) Polska genologia lingwistyczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Paprocka, Natalia (2009) „Przypisy tłumacza/redakcji w przekładach prasy (na przykładzie tłumaczeń w «Forum»” [w] Skibińska E. (red.) Przypisy tłumacza. Wrocław-Kraków: Księgarnia Akademicka, str. 175-195.

Podróże z Ryszardem Kapuścińskim. Opowieści trzynastu tłumaczy (2007) Kraków: Znak

Skibińska E. (2005) „Skrótowce w polskich przekładach francuskich artykułów prasowych” [w] Język trzeciego tysiąclecia III, t. II: Konteksty przekładowe. Kraków: TERTIUM, str. 171-180.

Tabakowska E. (2008) O przekładzie na przykładzie. Rozprawa z Europą Normana Daviesa. Kraków: Wydawnictwo Znak.

--------- (2009) Tłumaczenie się z tłumaczenia. Kraków: Wydawnictwo Znak.

Wilkoń A. (2002) Spójność i struktura tekstu. Kraków: Universitas.

Wojtak M. (2008) Analiza gatunków prasowych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Wolny-Zmorzyński K., Kaliszewski A. & Furman W. (2009) Gatunki dziennikarskie. Teoria, praktyka, język. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.

Zimny P. & Nowak P. (2009) Słownik polszczyzny politycznej po 1989 roku. Warszawa: WN PWN.