Psychologia- moduł 2.1 (specjalizacja nauczycielska) 09-PSYCHOL-11

Opis treści kształcenia:

Psychologia jako nauka o funkcjonowaniu człowieka
Uwarunkowania funkcjonowania człowieka – podstawowe koncepcje psychologiczne
Procesy poznawcze: spostrzeganie, uwaga i pamięć a proces uczenia się, myślenie i twórcze rozwiązywanie problemów
Emocjonalne funkcjonowanie człowieka: emocje w relacjach społecznych
Emocjonalne funkcjonowanie człowieka: człowiek w świecie emocji negatywnych
Procesy motywacyjne i potrzeby a działanie człowieka
Rozwój człowieka, mechanizmy rozwoju szanse i zagrożenia rozwoju w kolejnych okresach życia
Kryzysy rozwojowe i ich znaczenie dla rozwoju
Wspieranie rozwoju w cyklu życia
Specyficzne potrzeby rozwojowe a organizacja i przebieg procesu uczenia się i współżycia w grupie
Pojęcie normy i patologii w dzieciństwie, zaburzenia rozwojowe, zaburzenia zachowania
Funkcjonowanie małych grup społecznych: dynamika funkcjonowania i fazy rozwoju małej grupy, rola i zadania lidera
Specyfika grup dziecięcych i młodzieżowych, rola nauczyciela
Podstawy komunikacji interpersonalnej, komunikacja w edukacji
Psychologia jako nauka o funkcjonowaniu człowieka: wykorzystanie praktyczne, kształcenie i podnoszenie własnych kompetencji, dylematy etyczne

Cele kształcenia

1. Przygotowanie (podstawowa wiedza, umiejętności i kompetencje) do rozpoczęcia studiowania zagadnień związanych z funkcjonowaniem uczniów i nauczycieli w sytuacji szkolnej. 2. Przygotowanie psychologiczne do nauczania na I i II etapie edukacyjnym (klasy IV –VI szkoły podstawowej), ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień związanych z rozwojem dzieci i młodzieży, specyficznymi formami aktywności oraz problemami dysharmonii i zaburzeń rozwojowych. 3. Przygotowanie psychologiczne (w wybranych aspektach) do nauczania na III i IV etapie edukacyjnym (gimnazjum, szkoła ponadgimnazjalna, kształcenie w zawodzie), ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień związanych z rozwojem w adolescencji i dorosłości, specyficznymi formami aktywności oraz problemami zaburzeń rozwojowych i zaburzeń zachowania.

Kierunek studiów

filologia romańska

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

nieobowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Koordynatorzy przedmiotu

Ewa Karmolińska-Jagodzik

Efekty kształcenia

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:
1. Zdefiniować cele i zadania psychologii oraz dostrzega możliwości wykorzystania wiedzy psychologicznej do opisu i analizy zachowania człowieka
2. Opisać i wyjaśnić pojęcia w ramach podstawowych koncepcji psychologicznych oraz dostrzec zależności między sposobem funkcjonowania człowieka a środowiskiem społeczno-kulturowym, rozumie mechanizmy wpływu środowiska na człowieka oraz człowieka na środowisko
3. Posługiwać się w sposób refleksyjny wiedzą z zakresu psychologii ogólnej (poznawczej, emocji i motywacji), rozwojowej, klinicznej i społecznej w rozwiązywaniu typowych problemów dydaktycznych i wychowawczych
4. Przeprowadzić obserwację, ocenę i interpretację zebranych informacji dotyczących sytuacji wychowawczych i procesu uczenia się.
5. Dostrzegać konieczność zdobywania i modyfikowania posiadanej wiedzy o psychologicznym funkcjonowaniu człowieka oraz podnoszenia swoich kompetencji w odniesieniu do wykorzystania tej wiedzy w praktyce
6. Podejmować działania zespołowe, w tym potrafi kierować pracą zespołu, pracować według poprawnych zasad komunikacji oraz rozwijać je w środowisku szkolnym.
7. Wykazać gotowość do dyskusji wokół kwestii związanych z etycznymi aspektami pracy z drugim człowiekiem, dostrzega znaczenie współpracy z drugim człowiekiem oraz działań prospołecznych

Kryteria oceniania

Egzamin ma formę pisemną, jednak nie jest to typowy test jednokrotnego wyboru. Studenci odpowiadają na 20 pytań:
Pytania otwarte, w których należy wyjaśnić opisane zjawiska i sytuacje dotyczące edukacji i środowiska szkolnego w kategoriach psychologicznych i/lub przedstawić przykładowe rozwiązania problemu.
Pytania zamknięte, w których może istnieć więcej niż jedna prawidłowa odpowiedź.

Literatura

Zalecana literatura (przydatna także do ćwiczeń z psychologii):
Brzezińska, A. (2003). Dzieci z układu ryzyka. W: A. Brzezińska, S. Jabłoński, M. Marchow (red.), Ukryte piętno. Zagrożenia rozwoju w okresie dzieciństwa. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora. (s. 11-37)
Brzezińska, A. I. (red.). (2005). Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk: GWP. (r. 1. pt.: Jak myślimy o rozwoju, r. 2 pt.: Jak przebiega rozwój człowieka, r. 9 pt.: Wiek szkolny. Jak rozpoznawać potencjał dziecka, r. 10 pt.: Wiek szkolny. Jak rozpoznawać ryzyko i jak pomagać).
Brzezińska, A., Hornowska, E. (red.) (2004/2007). Dzieci i młodzież wobec agresji i przemocy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. (s. 13-106).
Elliott, J., Place, M. (2000). Dzieci i młodzież w kłopocie: poradnik nie tylko dla psychologów. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Elsner, D. (2002). Opiekun stażu jako refleksyjny praktyk. Chorzów: Mentor. (s. 11-15, 24-32).
Elsner, D. (red.). Szkoła jako ucząca się organizacja. Chorzów: Mentor.
Gordon, T. (1995). Wychowanie bez porażek w szkole. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX. (r. 2 pt.: Ku efektywnym stosunkom uczeń-nauczyciel, r. 3 pt.: Co może zrobić nauczyciel, gdy uczeń ma problem, r. 5 pt.: Jak nauczyciel może ustosunkować się do problemów jakie stwarza uczeń)
Kendall, P. C. (2004). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. Gdańsk: GWP. (r.4. Zaburzenia zachowania, r. 8. Zaburzenia odżywiania).
Myers, D. (2004). Psychologia. Poznań: Zysk i S-ka. (r. 8 pt.: Uczenie się, r. 9 pt.: Pamięć).
Myers, D. G. (2003). Psychologia społeczna. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka (r. 9 pt.: Wpływ grupy).
Sęk, H. Brzezińska A. I. (2010). Podstawy pomocy psychologicznej. W: D. Doliński, J. Strelau, Psychologia akademicka, tom 2. , Gdańsk: GWP. (r. 20).
Sternberg, R. J. (1999). Wprowadzenie do psychologii. Warszawa: WSiP (r. 18 pt.: Motywacja; r. 19 pt.: Emocje; r. 17 pt.: Psychologia społeczna: perspektywa interpersonalna i grupowa).
Strelau, J. (2000).Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: GWP (tom II) GWP (r. 17 pt.: Procesy warunkowania r. 18 pt.: Uczenie się wykraczające poza warunkowanie; r. 19 pt.: Pamięć jako podstawowy mechanizm przechowywania doświadczenia; r. 30 pt.: Mechanizmy leżące u podstaw motywacji; r. 31 pt.: Typy motywacji; 36 pt. Teorie osobowości – podejście psychodynamiczne i humanistyczne; r. 41 pt.: Twórczość).
Tavris, C., Wade, C. (1999). Psychologia. Podejścia oraz koncepcje. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka. (r.1 pt.: Wyjaśnianie zachowań człowieka).
Wojciszke, B. (2002). Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej. Warszawa: Scholar (r. 10 pt.: Agresja; r. 11 pt. Grupa społeczna).
Wygotski, L. S. (1971b). Problem nauczania i rozwoju umysłowego w wieku szkolnym. W: L. S. Wygotski, Wybrane prace psychologiczne. Warszawa: PWN. (s. 531-547).

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 09-PSYCHOL-11 w USOSweb