N Psychologia na III i IV etapie edukacyjnym - moduł 2.2.III i IV 09-PSYCHIII-DU11

Sylwetka rozwojowa ucznia w okresie adolescencji i wczesnej dorosłości. Rozwój fizyczny, motoryczny i psychoseksualny, rozwój procesów poznawczych (myślenie, mowa, spostrzeganie, uwaga, pamięć), rozwój społeczno-emocjonalny i moralny. Zmiany fizyczne i psychiczne w okresie dojrzewania. Dojrzałość fizyczna a dojrzałość społeczna i emocjonalna. Krystalizowanie się tożsamości. Dorosłość. Identyfikacja z nowymi rolami społecznymi. Kształtowanie się stylu życia.
Formy aktywności młodzieży. Nauka, realizacja zainteresowań, działalność społeczna, wolontariat, praca. Poszerzanie autonomii i samodzielności.
Kontakty społeczne ucznia. Grupa rówieśnicza. Pozycja społeczna ucznia w grupie rówieśniczej. Znaczenie grupy rówieśniczej. Koleżeństwo, przyjaźń, związek partnerski, miłość. Konflikty z rówieśnikami, rodzicami i wychowawcami. Rola osób znaczących i autorytetów. Zmiana autorytetów, kryzys autorytetu nauczyciela i rodzica.
Bunt okresu dorastania i jego funkcje. Zagrożenia młodzieży: agresja, przemoc, uzależnienia, grupy nieformalne, sekty. Podkultury młodzieżowe. Inny, wykluczony.
Zaburzenia funkcjonowania w okresie dorastania. Obniżenie nastroju, depresja. Zaburzenia zachowania
Komunikacja i kultura języka. Procesy komunikowania się. Bariery komunikacji. Nauczyciel w procesie komunikacji − autoprezentacja, aktywne słuchanie, efektywne nadawanie. Porozumiewanie się emocjonalne w klasie. Style komunikowania się uczniów i nauczyciela. Bariery komunikacyjne w klasie. Porozumiewanie się w sytuacjach konfliktowych.

Cele kształcenia

Przygotowanie psychologiczne do nauczania na III i IV etapie edukacyjnym (gimnazjum, szkoła ponadgimnazjalna, kształcenie w zawodzie), ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień związanych z rozwojem w adolescencji i dorosłości, specyficznymi formami aktywności oraz problemami zaburzeń rozwojowych i zaburzeń zachowania. Zapoznanie z zagadnieniami związanymi ze specyfiką rozwoju w okresie dorastania i dorosłości (szanse i zagrożenia) Rozwinięcie umiejętności rozpoznawania i analizy czynników ryzyka i czynników sprzyjających w procesie uczenia się i wychowania Uwrażliwienie na wielość i różnorodność uwarunkowań procesu uczenia się i wychowania Dostarczenie wiedzy i rozwijanie umiejętności w obszarze organizowania warunków optymalnego uczenia się i procesu wychowania dla dzieci i młodzieży Uświadomienie roli nauczyciela w rozwoju dzieci, młodzieży i funkcjonowaniu szkoły jako organizacji Kształtowanie gotowości i rozwinięcie umiejętności współpracy w zespołach oraz prowadzenia grupy zadaniowej Kształtowanie wrażliwości etycznej i postaw prospołecznych

Poziom przedmiotu

II stopień

Rodzaj przedmiotu

fakultatywne

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Efekty kształcenia

student posiada wiedzę na temat rozwoju człowieka w cyklu życia, zarówno w aspekcie biologicznym, jak i psychologicznym oraz społecznym, poszerzoną
w odniesieniu do III i IV etapu edukacyjnego,
posiada wiedzę na temat procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego, w tym w działalności pedagogicznej (dydaktycznej, wychowawczej
i opiekuńczej), oraz ich prawidłowości i zakłóceń,
posiada wiedzę na temat podmiotów działalności pedagogicznej (dzieci, uczniów, rodziców i nauczycieli) i partnerów szkolnej edukacji (np. instruktorów harcerskich) oraz specyfiki funkcjonowania dzieci i młodzieży w kontekście prawidłowości i nieprawidłowości rozwojowych,
potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki oraz psychologii do analizowania i interpretowania określonego rodzaju sytuacji i zdarzeń pedagogicznych, a także motywów i wzorów zachowań uczestników tych sytuacji,
posiada rozwinięte kompetencje komunikacyjne: potrafi porozumiewać się z osobami pochodzącymi z różnych środowisk, będącymi w różnej kondycji emocjonalnej, dialogowo rozwiązywać konflikty i konstruować dobrą atmosferę dla komunikacji w klasie szkolnej
potrafi posługiwać się zasadami i normami etycznymi w wykonywanej działalności,
ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności; rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego; dokonuje oceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności w trakcie realizowania działań pedagogicznych (dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych
jest przekonany o sensie, wartości i potrzebie podejmowania działań pedagogicznych w środowisku społecznym; jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych; wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w realizacji indywidualnych i zespołowych zadań zawodowych wynikających z roli nauczyciela,
ma świadomość znaczenia profesjonalizmu, refleksji na tematy etyczne i przestrzegania zasad etyki zawodowej; wykazuje cechy refleksyjnego praktyka,
jest gotowy do podejmowania indywidualnych i zespołowych działań na rzecz podnoszenia jakości pracy szkoły;

Kryteria oceniania

Test wiadomości, dyskusja podczas ćwiczeń; dyskusja- analiza wybranych problemów, rozwiązywanie zadań w małych grupach, zadania domowe

Zaliczenie:
Test zaliczeniowy - student uzyskuje minimum 51% możliwych do uzyskania punktów,
Obecności – student uczestniczył w 80% zajęć (ćwiczenia)
Praca zaliczeniowa – student uzyskał pozytywną ocenę za pracę domową przygotowaną indywidualnie lub w zespole z innymi studentami
Test zaliczeniowy - student uzyskuje mniej niż 51% możliwych do uzyskania punktów,

Brak zaliczenia:
Obecności – student uczestniczył w mniej niż 80% zajęć (ćwiczenia)
Praca zaliczeniowa – student nie przygotował lub nie uzyskał pozytywnej za pracę domową przygotowaną indywidualnie lub w zespole z innymi studentami

Literatura

Brzezińska, A. (2003). Dzieci z układu ryzyka. W: A. Brzezińska, S. Jabłoński, M. Marchow (red.), Ukryte piętno. Zagrożenia rozwoju w okresie dzieciństwa. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora. (s. 11-37)
Brzezińska, A. I. (red.). (2005). Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk: GWP. (r. 11 pt.: Okres dorastania. Jak rozpoznawać potencjał dziecka,10 pt.: Okres dorastania. Jak rozpoznawać ryzyko i jak pomagać)
Brzezińska, A., Hornowska, E. (red.) (2004/2007). Dzieci i młodzież wobec agresji i przemocy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. (s. 13-106)
Elliott, J., Place, M. (2000). Dzieci i młodzież w kłopocie: poradnik nie tylko dla psychologów. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Elsner, D. (2002). Opiekun stażu jako refleksyjny praktyk. Chorzów: Mentor. (s. 11-15, 24-32).
Elsner, D. (red.). Szkoła jako ucząca się organizacja. Chorzów: Mentor.
Gordon, T. (1995). Wychowanie bez porażek w szkole. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX. (r. 2 pt.: Ku efektywnym stosunkom uczeń-nauczyciel, r. 3 pt.: Co może zrobić nauczyciel, gdy uczeń ma problem, 5 pt.: Jak nauczyciel może ustosunkować się do problemów jakie stwarza uczeń).
Kendall, P. C. (2004). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. Gdańsk: GWP. (r.4. Zaburzenia zachowania, r. 8. Zaburzenia odżywiania).
Myers, D. G. (2003). Psychologia społeczna. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka (r. 9 pt.: Wpływ grupy).
Sęk, H. Brzezińska A. I. (2010). Podstawy pomocy psychologicznej. W: D. Doliński, J. Strelau, Psychologia akademicka, tom 2. , Gdańsk: GWP. (r. 20).
Wojciszke, B. (2002). Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej. Warszawa: Scholar (r. 10 pt.: Agresja; r. 11 pt. Grupa społeczna).

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 09-PSYCHIII-DU11 w USOSweb