Praktyczna nauka języka ukraińskiego 09-PNJUA-26
Alfabet ukraiński. Zależność między grafiką i fonetyką. Litery i dźwięki w języku ukraińskim. Podstawy transkrypcji.
Rola akcentu w języku ukraińskim. Zasady akcentowania. Intonacja i jej rodzaje
Samogłoski i spółgłoski języka ukraińskiego.
• Dźwięk a litera: я, ю, є, ї.
• Wymowa twardych i miękkich spółgłosek: [д] – [д'], [з] – [з'], [д] – [д͡з '], [л] – [л'], [н] – [н'], [р] – [р'], [с] – [с'], [т] – [т'], [ц] – [ц'].
• Wymowa dźwięcznych i bezdźwięcznych spółgłosek w parach korelacyjnych: [б] – [п], [д] – [т], [д'] – [т'], [дз] – [ц], [дз'] – [ц'], [з] – [с], [з'] – [с'], [д͡ж] – [ч], [ж] – [ш], [ґ] – [к], [г] – [х].
• Wymowa faryngalnego (gardłowego) [h].
• Wymowa dźwięków sonornych. Specyfika sonornych [в] oraz [й].
• Wymowa dźwięków szeleszczących.
• Wymowa dźwięków świszczących.
• Wymowa afrykatów (spółgłoski zwarto-szczelinowe) [д͡з ], [д͡з '], [д͡ж].
Stosowanie znaku miękkiego w pisowni.
Różnice w wymowie grup samogłoskowych i spółgłoskowych w języku ukraińskim i polskim.
Wymiana samogłosek (о, е z і ; о z е po szeleszczących oraz й)
Fonetyczna wymiana spółgłosek: dźwięczne-bezdźwięczne, twarde-miękkie
Wymiana spółgłosek przy zmianie słowa i słowotwórstwie.
Wzdłużenie spółgłosek i podwojenie liter.
Uproszczenia w grupach spółgłosek.
Znaczenie dźwiękowe połączeń literowych йо oraz ьо.
Rozdzielna wymowa dźwięków. Zasady pisowni apostrofu.
Budowa fonetyczna wyrazu. Rodzaje sylab.
Rzeczownik – określenie rzeczownika jako części mowy.
Kategorie gramatyczne rzeczownika: kategoria rodzaju, liczby, przypadku – charakterystyka ogólna.
Podział rzeczowników na deklinacje. Końcówki rzeczowników I-IV deklinacji.
Odmiana rzeczowników pluralia tantum.
Czasownik. Charakterystyka ogólna czasownika jako części mowy.
Kategorie morfologiczne czasownika: kategoria osoby, czasu, trybu, forma czasownika.
Bezokolicznik.
Specyfika odmiany czasownika. Czasowniki I koniugacji. Czasowniki II koniugacji.
Archaiczne formy odmiany czasowników.
Czasownik. Nieodmienne formy czasownika na -но, -то.
Formy trybu rozkazującego
Przymiotnik. Przymiotniki twardo- i miękkotematowe. Odmiana przymiotników.
Zaimek. Odmiana zaimków osobowych. Odmiana zaimków pytających.
Odmiana zaimków dzierżawczych.
Znajomość. Etykieta językowa: przywitanie, pożegnanie, zwracanie się, zapoznanie się, podziękowanie, prośba, przepraszanie, zgoda, niezgoda.
Narodowość moich nowych przyjaciół.
Określenie czasu: dni tygodnia, nazwy miesięcy, pory roku.
Rodzina, krewni, przyjaciele, znajomi.
Wygląd zewnętrzny, uroda.
Charakter i zachowanie człowieka
Odzież, obuwie, tkaniny.
Zawód, praca, nauka.
Jedzenie, kuchnia ukraińska. Potrawy i napoje. Restauracja, kawiarnia.
Zakupy, sklepy.
Dom, mieszkanie.
Poczta i środki łączności.
Oświata, biblioteka, książka.
Święta.
Cele kształcenia
Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu modułu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student /ka:
rozróżnia w słowach spółgłoski: twarde i miękkie, dźwięczne i bezdźwięczne, samogłoski akcentowane i nieakcentowane; określa podstawową wymianę spółgłoskową i samogłoskową
rozpoznaje w wyrazach i związkach wyrazowych zjawisko upodobnienia, uproszczenia, wymiany; zna zależność między głoską i literą; wymawia dźwięki w słowach zgodnie z normami ortoepii
rozumie słuchany tekst i potrafi wykonywać zadania z nim związane (łączenie sprawności słuchania z pisaniem, mówieniem)
zna i stosuje słownictwo w zakresie tematyki określonej w treściach programowych, potrafi prawidłowo skonstruować wypowiedź na tematy związane z treściami programowymi
Wykazuje się umiejętnością adekwatnego reagowania językowego w zakresie mówienia (uczestniczenie w prostej rozmowie, uzyskiwanie, udzielenie lub odmowa informacji)
Stosuje poprawnie adekwatne do sytuacji komunikacyjnej środki językowe by wyrazić intencję oraz stany emocjonalne.
Tworzy tekst w postaci krótkiej wypowiedzi pisemnej
Potrafi prawidłowo zastosować akcent oraz intonację w wypowiedziach i czytanych tekstach.
Rozumie i prawidłowo stosuje wprowadzone zasady gramatyczne.
Rozumie i prawidłowo stosuje wprowadzone zasady ortograficzne.
Kryteria oceniania
Podstawowe kryteria:
- obecność na zajęciach,
- aktywny udział i zaangażowanie w trakcie zajęć,
- przygotowanie do zajęć (wykonywanie zadań domowych, opracowywanie zadanych treści i zagadnień),
- znajomość zalecanej literatury przedmiotu,
- pozytywne oceny z testów i kolokwiów (student ma prawo do poprawy ocen z testów)
- zaliczenie kolokwium semestralnego.
Skala ocen / Kryteria oceniania:
ocena: bardzo dobry (bdb; 5,0):
kryteriuym ilościowe: przynajmniej 96%
kryterium jakościowe: Zakładane efekty uczenia się zostały w pełni osiągnięte. Dopuszczalne są pojedyncze nieścisłości, które nie mają istotnego znaczenia dla osiągnięcia ocenianego /-ych efektu /-ów uczenia się określonych dla przedmiotu/modułu. Student bardzo dokładne i wnikliwe prezentuje zagadnienia. Posługiwanie się odpowiednim zasobem leksykalnym i gramatycznym. Brak znaczących błędów językowych, a jedynie dopuszczalne są pojedyncze nieścisłości, które nie mają istotnego znaczenia dla całości reprezentowanych treści. Brak błędów w kompozycji całej wypowiedzi.
ocena: dobry plus (+db; 4,5):
kryteriuym ilościowe: przynajmniej 91% i mniej niż 95%
kryterium jakościowe: Zakładane efekty uczenia się zostały osiągnięte z nielicznymi błędami, o małym znaczeniu merytorycznym. Student komponuje samodzielne wypowiedzi na zadane tematy w sposób świadczący o pełnym zrozumieniu pytania, znajomości treści, dobrze rozwiniętych umiejętnościach leksykalno-gramatycznych oraz poprawności ortograficznej. Dopuszczalne są nieliczne błędy językowe o małym znaczeniu merytorycznym. Brak błędów w kompozycji wypowiedzenia. Treści spójne pod kątem gramatycznym i leksykalnym.
ocena: dobry (db; 4,0):
kryteriuym ilościowe: przynajmniej 81% i mniej niż 90%
kryterium jakościowe: Zakładane efekty uczenia się zostały osiągnięte z szeregiem niezbyt poważnych błędów lub/i z pojedynczymi niedociągnięciami. Student potrafi skomponować samodzielną wypowiedź na zadany temat w sposób świadczący o zrozumieniu pytania, znajomości tematu oraz o poprawności gramatycznej. Treść może posiadać niezbyt poważne błędy językowe lub pojedyncze niedociągnięciа gramatyczne, leksykalne lub ortograficzne. Drobne błędy w kompozycji.
ocena: dostateczny plus (+dst; 3,5):
kryteriuym ilościowe: przynajmniej 73% i mniej niż 80%
kryterium jakościowe: zakładane efekty uczenia się zostały osiągnięte z poważnymi błędami i/lub brakami (tj. minimalny akceptowalny poziom osiągnięcia efektów uczenia się). Student podejmuje próby skomponowania i artykulacji samodzielnej wypowiedzi na zadany temat w sposób świadczący o co najmniej częściowym zrozumieniu pytania i znajomości tematu. Całościowe, choć powierzchowne omówienie zagadnienia; nieliczne, ale istotne błędy językowe w strukturze gramatycznej, leksykalnej czy ortograficznej zaprezentowanych treści; drobne błędy w kompozycji.
ocena: dostateczny (dst; 3,0):
kryteriuym ilościowe: przynajmniej 60% i mniej niż 72%
kryterium jakościowe: zakładane efekty uczenia się zostały osiągnięte z poważnymi błędami i/lub brakami (tj. minimalny akceptowalny poziom osiągnięcia efektów uczenia się). Student podejmuje próbę skomponowania i artykulacji samodzielnej wypowiedzi na zadany temat w sposób świadczący o co najmniej częściowym zrozumieniu pytania i znajomości tematu; częściowe omówienie zagadnienia; liczne błędy językowe; błędy w kompozycji wypowiedzenia. Częściowa niepoprawność gramatyczna, leksykalna oraz ortograficzna zaprezentowanych treści.
ocena: niedostateczny (ndst; 2,0):
kryterium ilościowe: poniżej 60%
kryterium jakościowe: Zakładane efekty uczenia się nie zostały osiągnięte. Student ma trudność w stworzeniu samodzielnej wypowiedzi na zadany temat, nie prezentuje podstawowej wiedzy leksykalno-gramatycznej. Treści przepełnione są licznymi błędami językowymi; chaotyczna kompozycja.
Literatura
Zalecana literatura (do wyboru) do wykorzystania podczas przygotowania do egzaminu, zaliczenia:
Анто́ненко-Давидо́вич Б., Як ми гово́римо, Ки́їв 1991.
Aнто́нів О., Паучо́к Л., Украї́нска мо́ва для інозе́мців. Мо́дульний курс, Зі́вень А1 – А1+, Ки́їв 2012.
Беле́й О., Украї́нска мо́ва: Практи́чний курс для поля́ків, Львів 2003.
Беле́й О., Розмовля́єте украї́нською? Підру́чник украї́нської мо́ви, Wrocław 2006.
Ви́нницький В. М., На́голос у суча́сній украї́нській мо́ві, Ки́їв 1984.
Є́щенко Н. О. (Бо́йченко), Практи́чний курс украї́нської мо́ви: у́сне мо́влення, навч. посіб. для інозе́м. студ., Ки́їв 2013.
Зйченко Н. Ф., Воробйо́ва С. А., Практи́чний курс украї́нської мо́ви для інозе́мців: у́сне мо́влення, Ки́їв 2004.
Заха́рків О., Плека́ймо сло́во рі́дне: Мо́вні пора́ди, Львів, 2014.
Козачу́к Г. О., Шкурптя́на Н. Г., Практичний курс української мови, Навч. посі́б. для ву́зів, Ки́їв 1993.
Косме́да Т., Мале́цький Л., Орфогра́фія украї́нської мо́ви: тео́рія, впра́ви, те́ксти (для студе́нтів украї́нської філоло́гії), По́знань 2012.
Косме́да Т., О́сіпова Т., Чети́рба М., Мале́цький Л., Ерде́лі О., Украї́нська фразеоло́гія: тео́рія, впра́ви, те́ксти, словни́к (для студе́нтів украї́нської філоло́гії), По́знань 2011.
Мацько́ Л. І., Мацько́ О. М., Сидо́ренко О. М., Украї́нська мо́ва, навч. посіб., Ки́їв 1998.
Палама́р Л. М., Бех А. О., Практи́чний курс украї́нської мо́ви, Навч. посі́б., Ки́їв 1993.
Палі́нська О., Турке́вич О., Крок-1, украї́нська мо́ва як інозе́мна. Початко́вий рі́вень, Львів 2011.
Украї́нський право́пис, 4-те вид., випр. й доп., Ки́їв 1994.
Фроло́ва Т. Д., Украї́нська за 26 днів для тих, хто її не вивча́в, Навч. посіб., Ки́їв 2004.
Чу́кіна В. Ф., Грама́тика украї́нської мо́ви в табли́цях і схе́мах, Ки́їв 2005.
Ющу́к І. П., Пра́ктикум з право́пису украї́нської мо́ви, Ки́їв 2002.
Huk I., Kawecka M., Podręcznik do nauki języka ukraińskiego, Lublin 2003.
Huk I., Szost L., Podręcznik do nauki języka ukraińskiego dla zaawansowanych, Warszawa 1997.
Kosmeda T., Czetyrba M., Abuzarova M., Kupidura R., Kočan I., Horniatko-Szumiłowicz A., Практи́чний курс украї́нської мо́ви (для по́льських студе́нтів-україні́стів пе́ршого ро́ку навча́ння: рі́вень А1 – А1+), Poznań 2015.
Śpiwak J., Podręcznik do języka ukraińskiego, Warszawa 1996.
Zinkiewicz-Tomanek B., Gramatyka opisowa współczesnego języka ukraińskiego, Kraków 2009.
Słowniki:
Академі́чний тлума́чний словни́к украї́нської мо́ви, [в:] Електро́нний ресурс: www.sum.in.ua
Алексє́єнко М., Горня́тко-Шумило́вич А., Украї́нсько-по́льський словни́к лінгвісти́чних те́рмінів, Szczecin 2005.
Алексійчу́к О., Практи́чний по́льсько-украї́нський словни́к, Кра́ків 2004.
Бурячо́к А. А., Гнатю́к Г. М., Головащу́к С. І., Словни́к сино́німів украї́нської мо́ви, Ки́їв 2001.
Бурячо́к А. А., Орфографі́чний словни́к украї́нської мо́ви, Ки́їв 1995.
Буте́вич В., Буте́нко В., Украї́нсько-по́льський темати́чний словни́к, Ки́їв 2014.
Вели́кий тлума́чний словни́к украї́нської мо́ви, за ред. В. Т. Бу́села, Ки́їв 2003.
Га́нич Д. І., Олі́йник І. С., Росі́йсько-украї́нський і украї́нсько-по́льський словни́к, Ха́рків 1996.
Гнатю́к І. С., Горобе́ць В. Й., Федо́ренко Т. О., Фразеологі́чний словни́к украї́нської мо́ви,у 2 тома́х, Ки́їв 1993.
Головащу́к С. І., Складні́ ви́падки наголо́шення, Ки́їв 1995.
Жи́тар У. В., Піку́ль С.А., Попо́в Є.Ф, Слободя́н Д. В., По́льсько-украї́нський словни́к, Київ 2010.
Зінке́вич-Тома́нек Б., Григо́р’єв О., Прихо́да Я., Коро́ткий практи́чний словни́к абревіату́р та скоро́чень украї́нської мо́ви, Кра́ків 1997.
І́вченко А., Украї́нсько-по́льський словни́к, Lublin 2003.
Кононе́нко I., Співа́к О., Украї́нсько-по́льський словни́к міжмо́вних омо́німів і паро́німів, Ки́їв 2008.
Т. Космеда, О. Гоменюк, Т. Осіпова, Короткий українсько-польський словник усталених виразів: еквіваленти слова, фразеологизми, прислів'я та приказки, Дрогобич 2017.
Косме́да Т. А., О́сіпова Т. Ф., Комунікати́вний ко́декс украї́нців у паремі́ях: тлума́чний словни́к ново́го ти́пу, Дрого́бич 2010.
Лучи́к А., Анто́нова О., Дубро́вська І., Українсько-польський словник еквівалентів слова, Київ 2011.
Медвє́дєв Ф. П., Украї́нська фразеоло́гія: Чому́ ми так гово́римо, Ха́рків 1978.
Ничка́ло С. А., Коро́ткий тлума́чний словни́к, Ки́їв 1999.
Олі́йник І. С., Сидо́ренко М. М., Украї́нсько-росі́йський і росі́йсько-украї́нський фразеологі́чний тлума́чний словни́к, Ха́рків 1997.
Орфографі́чний словни́к украї́нської мо́ви, Ки́їв 1994.
Підмоги́льний В., Плу́жник Є., Росі́йсько-украї́нський фразеологі́чний словни́к, Ки́їв 1993.
Полю́га Л. М., По́вний словни́к анто́німів украї́нської мо́ви, Ки́їв 2008.
Jurkowski M., Nazaruk B., Mały słownik ukraińsko-polski i polsko-ukraiński, Warszawa 1998.
Kononenko І., Mytnik I., Wasiak E., Słownik tematyczny polsko-ukraiński, Warszawa 2010.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: