Praktyczna nauka języka ukraińskiego 09-PNJU-16

Etykieta językowa
Zwroty grzecznościowe: przywitanie, pożegnanie, zwracanie się, zapoznanie się, podziękowanie, prośba, przepraszanie, zgoda, niezgoda.
Alfabet ukraiński. Zależność między grafiką i fonetyką. Litery i dźwięki w języku ukraińskim. Miękki znak i apostrof.

Zawieranie znajomości
Przyjaciele, znajomi. Charakter i zachowanie człowieka. Państwo i jego mieszkańcy, nazwy narodowości.
Rola akcentu w języku ukraińskim. Zasady akcentowania. Intonacja i jej rodzaje
Rodzina

Więzi i relacje rodzinne. Dorośli i dzieci. Określanie wieku.
Samogłoski i spółgłoski języka ukraińskiego.
Wymowa samogłosek: я, ю, є, ї.
Wymowa afrykatów (spółgłoski zwarto-szczelinowe) [д͡з ], [д͡з '], [д͡ж].
Rzeczownik – określenie rzeczownika jako części mowy.
Kategorie gramatyczne rzeczownika: kategoria rodzaju, liczby, przypadku – charakterystyka ogólna.
Podział rzeczowników na deklinacje.

Zawód. Profesja.
Nauka. Praca.
Wymowa dźwięcznych i bezdźwięcznych spółgłosek w parach korelacyjnych: [б] – [п], [д] – [т], [д'] – [т'], [дз] – [ц], [дз'] – [ц'], [з] – [с], [з'] – [с'], [д͡ж] – [ч], [ж] – [ш], [ґ] – [к], [г] – [х].
Czasownik. Charakterystyka ogólna czasownika jako części mowy.
Kategorie morfologiczne czasownika: kategoria osoby, czasu, trybu, forma czasownika.

Wygląd zewnętrzny
Kosmetyki, higiena, ozdoby.
Wymowa twardych i miękkich spółgłosek: [д] – [д'], [з] – [з'], [д] – [д͡з '], [л] – [л'], [н] – [н'], [р] – [р'], [с] – [с'], [т] – [т'], [ц] – [ц'].
Podział rzeczowników na deklinacje. Rzeczowniki I deklinacji. Końcówki rzeczowników I deklinacji. Akcent w rzeczownikach I deklinacji.

Zachowanie i charakter człowieka
Usposobienie. Temperament. Stosunek do innych osób. Charakterystyka emocjonalna człowieka.
Wymowa faryngalnego (gardłowego) [h].
Podział rzeczowników na deklinacje. Rzeczowniki II deklinacji. Końcówki rzeczowników II deklinacji. Akcent w rzeczownikach II deklinacji.

Odzież.
Ubrania, obuwie, tkaniny.
Wymowa dźwięków sonornych. Specyfika sonornych [в] oraz [й].
Bezokolicznik jako nieoznaczona forma czasownika. Specyfika odmiany czasownika. Czasowniki I koniugacji. Czasowniki II koniugacji.
Jedzenie.

Potrawy i napoje. Przygotowywanie posiłków. Kuchnia ukraińska. Restauracja. Kawiarnia.
Wymowa dźwięków szeleszczących.
Wymowa dźwięków świszczących.
Archaiczne formy odmiany czasowników.
Stosowanie znaku miękkiego w pisowni. Miękki znak w zakończeniach rzeczowników i czasowników.

Zakupu. Usługi.
Sklepy. Handel. Produkty spożywcze. Artykuły przemysłowe.
Wymiany spółgłoskowe w wyrazach. Rozdzielna wymowa dźwięków.
Zaimek. Odmiana zaimków osobowych.
Zasady pisowni apostrofu.

Dom, mieszkanie.
Opis domu, mieszkania. Pokój. Kuchnia. Łazienka. Toaleta. Umeblowanie mieszkania. Naczynia i przybory kuchenne.
Wzdłużenie spółgłosek i podwojenie liter.
Pisownia form osobowych czasowników (w szczególności 2 i 3 osoby l. pojedynczej i mnogiej).
Formy trybu rozkazującego.
Nieodmienne formy czasownika na -но, -то oraz ich akcentowanie.
Wzdłużenie spółgłosek i podwojenie liter.
Uproszczenia w grupach spółgłosek.

Poczta i łączność.
Usługi pocztowe. Listy. Przesyłki. Znaczki. Rozmowa przez telefon.
Wymiana samogłosek (о, е z і ; о z е po szeleszczących oraz й).
Podział rzeczowników na deklinacje. Rzeczowniki III i IV deklinacji. Akcentowanie rzeczowników.
Odmiana rzeczowników pluralia tantum.

Mój plan dnia.
Kalendarz. Określanie czasu: miesiąc, tydzień, dzień, godzina.
Wymiana spółgłosek przy zmianie słowa i słowotwórstwie.
Liczebnik. Wprowadzenie do odmiany liczebników głównych.

Nauka i oświata.
Książki. Biblioteka. Literatura.
Fonetyczna wymiana spółgłosek: dźwięczne-bezdźwięczne, twarde-miękkie oraz pod względem miejsca i sposobu tworzenia.
Znaczenie dźwiękowych połączeń literowych йо oraz ьо.
Przymiotnik. Przymiotniki twardo- i miękkotematowe. Odmiana przymiotników.

Odpoczynek. Hobby.
Teatr. Kino. Muzyka. Sport. Spotkania ze znajomymi.
Fonetyczna budowa słowa. Typy sylab.
Zaimek. Odmiana zaimków osobowych. Odmiana zaimków pytających.
Liczebnik. Odmiana liczebników porządkowych.
Pisownia liczebników porządkowych.

Cele kształcenia

praktyczne opanowanie podstaw artykulacji systemu dźwięków ukraińskich zapoznanie z zasadami akcentowania w języku ukraińskim (wymowa samogłosek akcentowanych i nieakcentowanych) kształtowanie sprawności pisania opanowanie umiejętności percepcji i odtwarzania ukraińskiego języka literackiego opanowanie podstawowych zasad ortografii opanowanie materiału leksykalnego w zakresie tematycznym określonym w programie kształtowanie sprawności rozumienia ze słuchu w zakresie materiałów programowych kształtowanie umiejętności w zakresie różnych form pracy: praca indywidualna, w grupie rozwijanie umiejętności komunikacji i pracy w grupie oraz właściwej postawy i odpowiedniego stosunku do zajęć rozwijanie indywidualnych strategii uczenia się, korzystanie z różnych źródeł informacji, w tym również elektronicznych opanowanie podstawowych zasad gramatycznych

Kierunek studiów

filologia rosyjska z filologią ukraińską

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Wykorzystanie wiedzy i umiejętności nabytych w trakcie nauki języka ojczystego i języków obcych.

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu i potwierdzeniu
osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:
rozróżnia w słowach spółgłoski: twarde i miękkie, dźwięczne i bezdźwięczne, samogłoski akcentowane i nieakcentowane; określa podstawową wymianę spółgłoskową i samogłoskową
rozpoznaje w wyrazach i związkach wyrazowych zjawisko upodobnienia, uproszczenia, wymiany; zna zależność między głoską i literą; wymawia dźwięki w słowach zgodnie z normami ortoepii
rozumie słuchany tekst i potrafi wykonywać zadania z nim związane (łączenie sprawności słuchania z pisaniem, mówieniem)
zna i stosuje słownictwo w zakresie tematyki określonej w treściach programowych, potrafi prawidłowo skonstruować wypowiedź na tematy związane z treściami programowymi
Wykazuje się umiejętnością adekwatnego reagowania językowego w zakresie mówienia (uczestniczenie w prostej rozmowie, uzyskiwanie, udzielenie lub odmowa informacji)
Stosuje poprawnie adekwatne do sytuacji komunikacyjnej środki językowe by wyrazić intencję oraz stany emocjonalne.
Tworzy tekst w postaci krótkiej wypowiedzi pisemnej
Potrafi prawidłowo zastosować akcent oraz intonację w wypowiedziach i czytanych tekstach.
Rozumie i prawidłowo stosuje wprowadzone zasady gramatyczne
Rozumie i prawidłowo stosuje wprowadzone zasady ortograficzne

Kryteria oceniania

Kryteria oceniania:
- obecność aktywny udział na zajęciach;
- systematyczne przygotowanie do zajęć;
- wykonywanie ustnych i pisemnych prac domowych i kontrolnych;
- zaliczenie śródsemestralnych prac kontrolnych, sprawdzających stopień opanowania materiału z zakresu zajęć oraz poszczególne umiejętności językowe;
- kolokwium zaliczeniowe.

Metody oceniania:
• Metody kształtujące:
bieżąca ocena i ewentualna korekta realizacji zadań wykonywanych w trakcie ćwiczeń oraz w domu.
• Metody podsumowujące:
ostateczna, końcowa ocena wykonania zadań polega na przeprowadzeniu kolokwium zaliczeniowego.

Skala ocen:
• bardzo dobry (bdb; 5,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty;
• dobry plus (+db; 4,5): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty z pewnymi błędami lub nieścisłościami;
• dobry (db; 4,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych mniej istotnych aspektów;
• dostateczny plus (+dst; 3,5): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych istotnych aspektów lub z istotnymi nieścisłościami;
• dostateczny (dst; 3,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych ważnych aspektów lub z poważnymi nieścisłościami;
• niedostateczny (ndst; 2,0): brak osiągnięcia przez studenta zakładanych efektów kształcenia.

Literatura

Podręczniki do nauki j. ukraińskiego

1. Huk I., Kawecka M., Podręcznik do nauki języka ukraińskiego, Lublin 2003.
2. Śpiwak J., Podręcznik do języka ukraińskiego, Warszawa 1996.
3. Белей О., Розмовляєте українською? Підручник української мови, Wrocław 2006.
4. Палінська О., Туркевич О., Крок-1, українська мова як іноземна. Початковий рівень, Львів 2011.
5. Русанівський В., Українсько-польський розмовник, Київ-Ірпінь 2004.
6. Ткачук Т. П., Практичний правопис української мови. 20 уроків грамотності, Тернопіль 2006.
7. Фролова Т. Д., Українська за 26 днів для тих, хто її не вивчав, Навчальний посібник, Київ 2004.

Słowniki

8. Академічний тлумачний словник української мови, [в:] Електронний ресурс: www.sum.in.ua
9. Великий тлумачний словник сучасної української мови, уклад. і гол. ред. В.Т. Бусел, Київ; Ірпінь 2001.
10. Житар У. В., Пікуль С.А., Попов Є.Ф, Слободян Д. В., Польсько-український словник, Київ 2010, 672 с.
11. Iwczenko A., Słownik ukraińsko-polski, Lublin, 2003.
12. Jurkowski M., Nazaruk B., Mały słownik ukraińsko-polski i polsko-ukraiński, Warszawa, 1998.
13. Кононенко І., Співак О., Українсько-польський словник міжмовних омонімів і паронімів, Київ 2008.
14. Kononenko І. , Mytnik I. , Wasiak E. , Słownik tematyczny polsko-ukraiński, Warszawa, 2010.
15. Kosmeda T., Czetyrba M., Erdeli O., Małecki Ł., Osipowa T., Ukraińska frazeologia: teoria, ćwiczenia, testy słownik (dla studentów filologii ukraińskiej), pod red. nauk. T. Kosmedy, Poznań 2011.
16. Kosmeda T., Małecki Ł., Ortografia języka ukraińskiego: teoria, ćwiczenia, testy, słownik (dla studentów filologii ukraińskiej), pod red. nauk. T. Kosmedy, Poznań 2012.
17. Космеда Т. А., Осіпова Т. Ф., Комунікативний кодекс українців у пареміях: Тлумачний словник нового типу, Дрогобич 2010.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 09-PNJU-16 w USOSweb