Praktyczna nauka języka białoruskiego 09-PNJB-26

Alfabet białoruski; zależność między grafiką i fonetyką; litery i dźwięki w języku białoruskim – podstawowe zasady wymowy poszczególnych głosek; zjawisko akania, jakania, dziekania i ciekania, samogłoski i spółgłoski protetyczne oraz asymilacja głosek miękkich, dźwięcznych i bezdźwięcznych, wydłużenie spółgłosek etc.
Znak miękki i apostrof, ich stosowanie w pisowni.
Rola akcentu w języku białoruskim, zasady akcentowania, intonacja w języku białoruskim.
Rzeczownik – określenie rzeczownika jako części mowy; kategorie gramatyczne rzeczownika: kategoria rodzaju, liczby, przypadka – charakterystyka ogólna; podział rzeczowników na deklinacje; końcówki rzeczowników I-III deklinacji; odmiana rzeczowników pluralia tantum.
Czasownik – charakterystyka ogólna czasownika jako części mowy;
kategorie gramatyczne czasownika: kategoria osoby, czasu, trybu; forma bezokolicznika; specyfika odmiany czasownika: czasowniki I i II koniugacji.
Przymiotnik – określenie przymiotnika jako części mowy; grupy przymiotników; stopniowanie przymiotników; odmiana przymiotników.
Zaimek jako część mowy; odmiana zaimków osobowych, dzierżawczych, pytających, wskazujących.
Liczebnik jako część mowy; liczebniki główne i porządkowe, ich odmiana i pisownia.
Zwroty grzecznościowe: przywitanie, pożegnanie, zwracanie się, zapoznanie się, podziękowanie, prośba, przepraszanie, zgoda, niezgoda.
Państwo i jego mieszkańcy, nazwy narodowości.
Określenia czasu: dni tygodnia, nazwy miesięcy, pory roku, czas zegarowy.
Życie rodzinne: określenie wieku, członków rodziny, kto gdzie mieszka, skąd pochodzi, gdzie pracuje, dzień pracy, czynności życia codziennego.
Wybrane zagadnienia dot. człowieka: wygląd zewnętrzny, cechy charakteru (wprowadzenie); zdrowie – podstawowe schorzenia, ich objawy i leczenie, części ciała, zdrowy styl życia.
Zawód, praca, nauka.
Dom, mieszkanie: miejsce zamieszkania, opis domu, pomieszczeń i ich wyposażenia, prace domowe, wynajmowanie mieszkania, zwierzęta domowe.
W mieście: podróżowanie i turystyka – środki transportu, poczta, rozmowa przez telefon; wybrane informacje o białoruskich miastach (Mińsk, Grodno, Witebsk, Mohylew, Homel, Brześć); zakupy i usługi – rodzaje sklepów, nazwy towarów, sprzedawanie i kupowanie; żywienie – artykuły spożywcze, posiłki, lokale gastronomiczne, kuchnia białoruska.
Czas wolny, zainteresowania, hobby: formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, styl życia.

Cele kształcenia

praktyczne opanowanie podstaw artykulacji systemu dźwięków białoruskich zapoznanie z zasadami akcentowania w języku białoruskim (wymowa samogłosek akcentowanych i nieakcentowanych) kształtowanie sprawności rozumienia ze słuchu w zakresie materiałów programowych kształtowanie sprawności pisania opanowanie umiejętności percepcji i odtwarzania białoruskiego języka literackiego opanowanie podstawowych zasad ortografii opanowanie materiału leksykalnego w zakresie tematycznym określonym w programie opanowanie podstawowych zasad gramatycznych kształtowanie umiejętności w zakresie różnych form pracy: praca indywidualna, w grupie rozwijanie umiejętności komunikacji i pracy w grupie oraz właściwej postawy i odpowiedniego stosunku do zajęć rozwijanie indywidualnych strategii uczenia się, korzystanie z różnych źródeł informacji, w tym również elektronicznych

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

Materiały są udostępniane na platformie Microsoft Teams

Kierunek studiów

kierunek studiów: filologia wschodniosłowiańska specjalność studiów: filologia białoruska

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Dyskusja Praca z tekstem Gra dydaktyczna/symulacyjna Rozwiązywanie zadań (np.: obliczeniowych, artystycznych, praktycznych) Metoda ćwiczeniowa Demonstracje dźwiękowe i/lub video Metody aktywizujące (np.: „burza mózgów”, technika analizy SWOT, technika drzewka decyzyjnego, metoda „kuli śniegowej”, konstruowanie „map myśli”) Praca w grupach Praca w parach

Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning)

nie

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

ogólna wiedza z zakresu językoznawstwa oraz gramatyki

Koordynatorzy przedmiotu

Anna Żebrowska

Efekty kształcenia

Po zakończeniu modułu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student /ka:
rozróżnia samogłoski i spółgłoski języka białoruskiego; zna podstawowe zasady wymowy poszczególnych głosek, akanie, jakanie, dziekanie i ciekanie, samogłoski i spółgłoski protetyczne oraz asymilację głosek miękkich, dźwięcznych i bezdźwięcznych
potrafi prawidłowo zastosować akcent w poszczególnych częściach mowy w wypowiedziach i czytanych tekstach; zna i poprawnie stosuje konstrukcje intonacyjne w wypowiedziach ustnych oraz tekstach czytanych
rozumie słuchany tekst i potrafi wykonywać zadania z nim związane (łączenie sprawności słuchania z pisaniem oraz mówieniem), w tym: określić główną myśl i intencję autora, wyselekcjonować informacje, określić kontekst sytuacyjny, streścić tekst wg planu, z użyciem słów-kluczy
rozumie tekst czytany i potrafi wykonać zadania z nim związane, w tym: określić główną myśl i intencję autora, wyselekcjonować informacje, określić kontekst sytuacyjny, streścić tekst wg planu, z użyciem słów-kluczy
zna proste struktury leksykalno-gramatyczne w zakresie tematów określonych w podstawie programowej
tworzy tekst w postaci krótkiej wypowiedzi ustnej (poprawnej pod względem fonetycznym, morfosyntaktycznym i leksykalnym), uwzględniającej opisywanie ludzi, miejsc, przedmiotów, czynności, zjawisk itp. W zakresie treści programowych: relacjonowanie wydarzeń, przedstawianie i uzasadnianie własnej opinii
tworzy tekst w postaci krótkiej wypowiedzi pisemnej (poprawnej pod względem ortograficznym, morfosyntaktycznym i leksykalnym), uwzględniającej opisywanie ludzi, miejsc, przedmiotów, czynności, zjawisk itp. W zakresie treści programowych: przedstawianie i uzasadnianie własnej opinii (umie poprawnie napisać list prywatny, zaproszenie, pocztówkę, opowiadanie, streszczenie i inne)
wykazuje się umiejętnością adekwatnego reagowania językowego w zakresie mówienia (uczestniczenie w prostej rozmowie, uzyskiwanie, udzielenie lub odmowa informacji, wyjaśnień, pozwoleń), potrafi przeprowadzić nieprzygotowane wcześniej dialogi.
poprawnie stosuje adekwatne do sytuacji komunikacyjnej środki językowe, by wyrazić intencję oraz stany emocjonalne
rozumie i prawidłowo stosuje wprowadzone zasady gramatyczne, ortograficzne i interpunkcyjne w tekstach pisanych

Kryteria oceniania

Podstawowe kryteria:
- obecność na zajęciach,
- aktywny udział i zaangażowanie w trakcie zajęć,
- przygotowanie do zajęć (wykonywanie zadań domowych, opracowywanie zadanych treści i zagadnień),
- terminowe przygotowywanie i oddawanie prac pisemnych (wypracowań, zadań dodatkowych),
- pozytywne oceny z testów i kolokwiów (student ma prawo do poprawy ocen z testów),
- zaliczenie kolokwium semestralnego.

Oceny / Kryteria oceniania - jakościowe i ilościowe

bardzo dobry (bdb; 5,0):
- kryterium ilościowe: przynajmniej 96%
- kryteria jakościowe: zakładane efekty uczenia się zostały w pełni osiągnięte. Dopuszczalne są pojedyncze nieścisłości, które nie mają istotnego znaczenia dla osiągnięcia ocenianego /-ych efektu /-ów uczenia się określonych dla przedmiotu/modułu.

dobry plus (db+; 4,5):
- kryterium ilościowe: przynajmniej 91% i mniej niż 96%
- kryteria jakościowe: zakładane efekty uczenia się zostały osiągnięte z nielicznymi błędami, o małym znaczeniu merytorycznym.

dobry (db; 4,0):
- kryterium ilościowe: przynajmniej 81% i mniej niż 91%
- kryteria jakościowe: zakładane efekty uczenia się zostały osiągnięte z szeregiem niezbyt poważnych błędów lub/i pojedynczymi niedociągnięciami.

dostateczny plus (dst+; 3,5):
- kryterium ilościowe: przynajmniej 73% i mniej niż 81%
- kryteria jakościowe: zakładane efekty uczenia się zostały osiągnięte z istotnymi błędami i/lub brakami.

dostateczny (dst; 3,0):
- kryterium ilościowe: przynajmniej 61% i mniej niż 73%
- kryteria jakościowe: zakładane efekty uczenia się zostały osiągnięte z poważnymi błędami i/lub brakami (tj. minimalny akceptowalny poziom osiągnięcia efektów uczenia się)

niedostateczny (ndst; 2,0):
- kryterium ilościowe: poniżej 61%
- kryteria jakościowe: zakładane efekty uczenia się nie zostały osiągnięte

Literatura

Zalecana lista lektur (DO WYBORU, do wykorzystania podczas przygotowania do egzaminu, zaliczenia, przy pisaniu prac semestralnych/rocznych):
◦ Беларуская мова, ч.1, Фанетыка. Арфаэпія. Графіка. Арфаграфія. Лексікалогія. Фразеалогія. Марфемная будова слова і словаўтварэнне. Марфалогія, рэд. Л.М. Грыгор’ева, Мінск 2004.
◦ Іўчанкаў В.І., Беларуская арфаграфія : апавяданні і гісторыі, Мінск 2010.
◦ Іўчанкаў В.І., Беларускі правапіс у апорных схемах: паводле новай рэдакцыі "Правіл беларускай арфаграфіі і пунктуацыі", Мінск 2013.
◦ Каляда А., Беларускае літаратурнае вымаўленне, Мінск 2006.
◦ Камароўскі Я.М., Мяцельская Е.С., Беларуская мова: дапаможнік для абітурыентаў, Мінск 1993.
◦ Кірылава Д.У., Правілы беларускай арфаграфіі і пунктуацыі, Мінск 2008.
◦ Клышка А., Беларуска-польскі размоўнік, Мінск 1992.
◦ Клябанаў Д., Крок да кроку знаёмімся з Беларуссю/ Krok po kroku poznajemy Białoruś, Kraków 2010.
◦ Красней В.П., Беларуская мова ў табліцах і схемах, Мінск 2008.
◦ Куліковіч У.І., Правілы сучаснай беларускай арфаграфіі, Мінск 2011.
◦ Літвіноўская А., Лабадзенка Г., 20 крокаў да беларускай мовы, Мінск 2016 (ч.1), 2017 (ч.2).
◦ Мыцык Г., По-белорусси? Пожалуйста = Па-беларуску? Калі ласка, Мінск 2015.
◦ Рамза Т.Р., Беларуская мова? З задавальненнем!, Мінск 2010.
◦ Сегень Л., Беларуская мова. Дапаможнік для студэнтаў беларускай філалогіі, Беласток 2007.
◦ Сямешка Л.І. (рэд.), Гаворым па-беларуску. Вучэбны дапаможнік па бел. мове для замежных навучэнцаў, Мінск 1999.
◦ Sajewicz N., Materiały do praktycznej nauki języka białoruskiego, Lublin 2000.
◦ Aktualne gazety i czasopisma białoruskie oraz materiały własne.
Слоўнікі:
◦ Волкава Я.В., Авілава В.Л., Польска-беларускіслоўнік.Słownik polsko-białoruski, рэд. Г.Цыхун, Мінск 2004.
◦ Лукашанец А.А. (рэд.), Беларускі арфаграфічны слоўнік, Мінск 2012.
◦ Суднік М.Р., Крыўко М.Н., Тлумачальны слоўнік беларскай літаратурнай мовы, Мінск 2002.
◦ Aksamitow A., Czurak M., Słownik frazeologiczny białorusko-polski = беларуска-польскі фразеалагічны слоўнік, Warszawa 2000.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 09-PNJB-26 w USOSweb