Podstawy leksykologii i leksykografii
09-PLLaj-ILS-11
Jeszcze nie wprowadzono opisu dla tego przedmiotu...
|
W cyklu 2020/SZ:
1. Wprowadzenie do leksykologii i leksykografii: (i) Obszar badawczy leksykologii. (ii) Porównanie leksyki i gramatyki jako podsystemów języka. (iii) Przegląd koncepcji wyrazu. (iv) Leksem a frazeologizm. (v) Pojęcie jednostki leksykalnej (wg M. Grochowskiego). (vi) Metody badawcze leksykologii. (vii) Leksykografia vs. metaleksykografia. (viii) Relacje między leksykografią a językoznawstwem. (ix) O rozumieniu terminów „słownik językowy” i „encyklopedia”
2. Czym jest znaczenie? Rodzaje znaczeń jednostek leksykalnych
3. Funkcje słownika. Typologia i przykłady słowników językowych. Powstawanie słownika. Budowa słownika. Analiza mikrostruktury artykułu hasłowego. Polisemia i homonimia. Typy definicji słownikowych z uwzględnieniem definicji sensytywnych kulturowo. Praktyczne ćwiczenia leksykalne
4. Słownictwo nienacechowane vs. nacechowane. Rodzaje nacechowania leksyki. Selektywne spojrzenie na nacechowanie słownictwa przez pryzmat typów nacechowania leksemów w słowniku uniwersalnym języka niemieckiego Duden-Online-Wörterbuch
5. Relacje semantyczne (wzgl. pokrewne) między wyrazami ze szczególnym uwzględnieniem synonimii. Słowniki synonimów. Praktyczne ćwiczenia leksykalne
6. Krytyka języka. Poprawność polityczna i jej odbicie w dyskursie i leksykografii
7. Pożyczki leksykalne
8. Praktyczna analiza wybranej jednostki leksykalnej przy pomocy odpowiednich słowników z użyciem terminologii oraz wykorzystaniem wiedzy zdobytej w toku zajęć |
W cyklu 2021/SZ:
1. Wprowadzenie do leksykologii i leksykografii: (i) Obszar badawczy leksykologii. (ii) Porównanie leksyki i gramatyki jako podsystemów języka. (iii) Przegląd koncepcji wyrazu. (iv) Leksem a frazeologizm. (v) Pojęcie jednostki leksykalnej (wg M. Grochowskiego). (vi) Metody badawcze leksykologii. (vii) Leksykografia vs. metaleksykografia. (viii) Relacje między leksykografią a językoznawstwem. (ix) O rozumieniu terminów „słownik językowy” i „encyklopedia”
2. Czym jest znaczenie? Rodzaje znaczeń jednostek leksykalnych
3. Funkcje słownika. Typologia i przykłady słowników językowych. Powstawanie słownika. Budowa słownika. Analiza mikrostruktury artykułu hasłowego. Polisemia i homonimia. Typy definicji słownikowych z uwzględnieniem definicji sensytywnych kulturowo. Praktyczne ćwiczenia leksykalne
4. Słownictwo nienacechowane vs. nacechowane. Rodzaje nacechowania leksyki. Selektywne spojrzenie na nacechowanie słownictwa przez pryzmat typów nacechowania leksemów w słowniku uniwersalnym języka niemieckiego Duden-Online-Wörterbuch
5. Relacje semantyczne (wzgl. pokrewne) między wyrazami ze szczególnym uwzględnieniem synonimii. Słowniki synonimów. Praktyczne ćwiczenia leksykalne
6. Krytyka języka. Poprawność polityczna i jej odbicie w dyskursie i leksykografii
7. Pożyczki leksykalne
8. Praktyczna analiza wybranej jednostki leksykalnej przy pomocy odpowiednich słowników z użyciem terminologii oraz wykorzystaniem wiedzy zdobytej w toku zajęć |
Cele kształcenia
- zdobycie wiedzy na temat podstaw teoretycznych i metod badawczych leksykologii i leksykografii,
- zapoznanie studentów z rodzajami słowników jedno- i wielojęzycznych i ich budową oraz rolą w pracy filologa,
- wykształcenie umiejętności efektywnego korzystania ze słowników tradycyjnych i multimedialnych,
- kształtowanie nawyku stałego doskonalenia własnych kompetencji językowych i umiejętności warsztatowych,
- wykształcenie wrażliwości na zróżnicowanie systemu leksykalnego języka, zmiany socjokulturowe i historyczne w języku oraz tendencje rozwojowe
Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć
biblioteki UAM
materiały rozdawane na zajęciach
Kierunek studiów
Filologia, specjalność lingwistyka stosowana
Liczba godzin przedmiotu
30
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Lektura literatury fachowej, prezentacja treści przez wykładowcę, pytania w formie ustnej formułowane pod adresem a studentów, przygotowanie prezentacji podsumowującej przez studentów, ćwiczenia leksykograficzne (np. analiza artykułu hasłowego), zadania domowe (ćwiczenia leksykalne w formie pisemnej)
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
3 pkt. ECTS:
(a) godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem 30 h = 1 pkt. ECTS
Praca własna studenta:
(b) przygotowanie zadań domowych 10 h +
czytanie wskazanej literatury 20 h = 1 pkt. ECTS
(c) przygotowanie do kolokwiów 20 h + przygotowanie prezentacji zaliczeniowej 10 h
Poziom przedmiotu
I stopień
Rodzaj przedmiotu
obowiązkowe
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
II rok
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji
brak wymagań wstępnych
Efekty kształcenia
Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:
- dysponuje podstawową wiedzą dotyczącą terminologii i metodologii w zakresie leksykologii i leksykografii
- ma wiedzę o rodzajach słowników jedno- i wielojęzycznych, ogólnych, tłumaczeniowych i specjalnych i specjalistycznych, ich budowie i użyteczności w pracy filologa
- samodzielnie korzysta ze słowników ogólnych, specjalnych i specjalistycznych oraz krytycznie ocenia i dobiera adekwatną jednostkę leksykalną w ćwiczeniach leksykalnych
- przeprowadza na podstawie słowników analizę wybranej jednostki leksykalnej oraz prezentuje jej wyniki na forum grupy
- samodzielnie pogłębia swoją wiedzę i umiejętności w zakresie zmian językowych oraz zróżnicowania języka
- śledzi trendy kulturowe i cywilizacyjne, znajdujące swoje odbicie w użyciu słów w komunikacji oraz w leksykografii
Literatura
|
W cyklu 2020/SZ:
(A) Apelt Mary L. (2001): Wortschatz und mehr. Übungen für die Mittel- und Oberstufe. Ismaning.
(B) Buscha Annerose / Friedrich Kirsten (2001): Deutsches Übungsbuch. Leipzig et al.
(C) Malcharek Ewelina (2008): Elexiko – niemiecki system leksykograficzny. Kraków, s. 255-265. URL: https://ijp.pan.pl/images/publikacje_elektroniczne/nsl_tom2/18Malcharek.pdf
(D) Markowski Andrzej (2012): Wykłady z leksykologii. Warszawa.
(E) Piotrowski Tadeusz (2001): Zrozumieć leksykografię. Warszawa.
(F) Żmigrodzki Piotr (2009): Wprowadzenie do leksykografii polskiej. Katowice.
(G) Materiały dodatkowe rozdawane na zajęciach.
(H) Słowniki polsko- i niemieckojęzyczne |
W cyklu 2021/SZ:
(A) Apelt Mary L. (2001): Wortschatz und mehr. Übungen für die Mittel- und Oberstufe. Ismaning.
(B) Buscha Annerose / Friedrich Kirsten (2001): Deutsches Übungsbuch. Leipzig et al.
(C) Malcharek Ewelina (2008): Elexiko – niemiecki system leksykograficzny. Kraków, s. 255-265. URL: https://ijp.pan.pl/images/publikacje_elektroniczne/nsl_tom2/18Malcharek.pdf
(D) Markowski Andrzej (2012): Wykłady z leksykologii. Warszawa.
(E) Piotrowski Tadeusz (2001): Zrozumieć leksykografię. Warszawa.
(F) Żmigrodzki Piotr (2009): Wprowadzenie do leksykografii polskiej. Katowice.
(G) Materiały dodatkowe rozdawane na zajęciach.
(H) Słowniki polsko- i niemieckojęzyczne |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i
terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: