Nabywanie pierwszego języka przez dziecko 09-NPJPD-11

1. Teoretyczne podstawy badań nad językiem dziecka (filozofia języka, psycholingwistyka, socjolingwistyka, pedagogika).
2. Metodologia badań nad rozwojem języka dziecka
3. Relacje pomiędzy rozwojem poznawczym a rozwojem językowym:
- teoria Burrhusa Frederica Skinnera,
- poglądy Lwa Wygotskiego,
- teoria natywizmu Noama Chomskiego,
- koncepcja Jeana Piageta.
- koncepcja Patrycji Kuhl
- koncepcja funkcjonalno-pragmatyczna Michaela Halliday’a
- koncepcja kognitywno-funkcjonalna Michaela Tomasselo i Stephanie Bowerman.
- teoria magnesu (NLP= Native Language Magnet) Patricii Kuhl.
4. Procesy i mechanizmy opanowywania języka (percepcja i produkcja, gramatykalizacja, rozumienie), mówienie do dzieci.
5. Etapy rozwoju językowego i indeks rozwoju językowego – MLU.
6. Nabywanie systemu fonologicznego. Koncepcja słuchu fonematycznego.
7. Rozwój słownictwa. Procedura badawcza McArthurów.
8. Nabywanie znaczeń w świetle teorii H.Clarka i E. Clark, H. Nelson, H.D. Barretta oraz E. Rosch.
9. Dyskurs dziecięcy.
10. Nabywanie języka a świadomość gramatyki.
11. Badania nad składnią dziecięcą M.Tomasello i R. Wiesta.
12. Podstawowe problemy bilingwalnego nabywania języka.

Cele kształcenia

Zapoznanie studentów z interdyscyplinarnością badań nad rozwojem językowym dziecka. Pokazanie nowoczesnych procedur badawczych nad rozwojem językowym na tle badań tradycyjnych poprzez prezentacje multimedialne, filmy, itp. Przedstawienie silnych związków pomiędzy rozwojem kognitywnym a językowym.

Kierunek studiów

filologia w zakresie specjalności: etnolingwistyka, językoznawstwo i informacja naukowa, węgierska, nowogrecka, łotewska, litewska, fińska, koreańska wietnamsko-tajska, językoznawstwo komputerowe,

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

monograficzne

Efekty kształcenia

1. Podejście ontogenetyczne pozwala słuchaczom różnych specjalności filologicznych na samodzielne porównanie różnic pomiędzy nabywaniem L1 a uczeniem się L2.
2. Umiejętności dostrzegania problemów nabywania języka w każdym poszczególnym przypadku.
3.Zrozumienie uniwersalnych i językowo specyficznych elementów w nabywaniu języka.
4. Zrozumienie, że najważniejszym czynnikiem rozwoju językowego jest tzw. pole wspólnej uwagi oraz, że język dziecka nie jest tylko uproszczoną wersją języka dorosłych.

Kryteria oceniania

wykład, prezentacje filmów, bazy mowy dziecięcej audio, itp.
ocena na podstawie egzaminu ustnego - dwa zagadnienia wylosowane do omówienia.

Praktyki zawodowe

nie dotyczy

Literatura

1. Bokus B., Sugar G.W. red. 2007. Psychologia języka dziecka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne: Część III, rozdziały 1, 5 i 7.
2. Brzezińska A., Czuba, T., Lutomski, G., Smykowski, B. Dziecko w zabawie i świecie języka, Poznań: 1995, rozdziały: Wygotski: Wczesne dzieciństwo, Wygotski: Kryzys siódmego roku życia.
3. Dąbrowska E., Kubiński, red. W. 2003. Akwizycja języka w świetle językoznawstwa kognitywnego, Kraków: Uniwersitas: rozdiał M. Tomasselo: Czy amłe dzieci posiadają składniową kompetencję osób dorosłych (s. 144-213.
4. Dziemidowicz, Cz.. Dziecko głuche a język ojczysty, Bydgoszcz: 1996: rozdz. III.
5. Kurcz, I. Język a psychologia, Warszawa: 1992: rozdziały 5 i 6.
6. Łobacz, P. Polska fonologia dziecięca, Warszawa: 1996: rozdział 1.1.
7. O’ Grady, W., Dobrovolsky, M., Katamba F. Contemporary Linguistics, London & New York: 1999, rozdział 12.
8. Mikołajczak Nawoja. Teorie rozwoju pojęć u człowieka w świetle koncepcji Jana Piageta. Analiza teoretyczna. Przyczynki do metodologii lingwistyki (Pogonowski, j., Zgółka, T. Red.), Poznań: 1996, 45-91, rozdz.3.
9. Lust, B.C., Foley, C. First language acquisition. The essential Readings. Malden, Oxford, Carlton: Blackwell, 2004. Rozdz. 6, 11, 16.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 09-NPJPD-11 w USOSweb