Zajęcia specjalizacyjne 09-MZS-22

ZAJĘCIA SPECJALIZACYJNE (Z ZAKRESU PRZEKŁADU POLSKO-ROSYJSKIEGO): Umiejętność rozpoznawania typów kolokacji. Umiejętność określania stopnia stałości oraz odtwarzalności jako wyznacznika ponadleksykalnego charakteru kolokacji. Umiejętność określania jednostek przekładu. Przyswojenie wiedzy na temat miejsca kolokacji w badaniach nad przekładem. Umiejętność określania strategii przekładu kolokacji na przykładzie różnych gatunków tekstu. Ocena stopnia ekwiwalencji kolokacji w języki wyjściowym i w języku przekładu. Określanie jednostek języka jako realizatorów wartościowania tekstu oryginału i przekładu. Określanie funkcji figur przekładu na tle języka oryginału. Rozwijanie umiejętności określania figur przekładu na tle języka docelowego. ZAJĘCIA SPECJALIZACYJNE (JĘZYKOZNAWCZE I): zapoznanie z wprowadzanymi podstawowymi terminami i pojęciami stosowanymi w lingwistyce kulturowej oraz jednocześnie w lingwistyce kognitywnej i teorii komunikacji międzykulturowej przekazanie wiedzy o specyfice lingwistyki kulturowej jako dyscyplinie naukowej przekazanie wiedzy o podstawowych rodzajach obrazów świata, o typach i strukturze konceptów jako elementach obrazów świata zapoznanie z podstawowymi metodami badawczymi stosowanymi w lingwistyce kulturowej przygotowanie do właściwej interpretacji różnic kulturowych ujawniających się w języku, w zachowaniach językowych nosicieli obcych kultur i języka, w tekstach ustnych i pisemnych wyrobienie umiejętności kompilowania opracowań naukowych i prawidłowego wyciągania wniosków wyrobienie umiejętności przeprowadzenia analizy oraz właściwej interpretacji otrzymanych wyników zaangażowanie studentów do samodzielnej pracy nad zdobywaniem i pogłębianiem wiedzy oraz czytaniem literatury fachowej (również w językach obcych) rozwijanie umiejętności indywidualnej pracy oraz właściwej postawy i odpowiedzialnego stosunku do zajęć ZAJĘCIA SPECJALIZACYJNE (JĘZYKOZNAWCZE II): zapoznanie z podstawowymi terminami onomastycznymi przekazanie wiedzy o specyfice onomastyki jako dyscypliny naukowej przekazanie wiedzy o podstawowych kategoriach nazw własnych zapoznanie z podstawowymi metodami badań onomastycznych przygotowanie do właściwej interpretacji historycznego materiału imienniczego wyrobienie umiejętności kompilowania opracowań naukowych i prawidłowego wyciągania wniosków wyrobienie umiejętności prawidłowej i dogłębnej interpretacji uzyskanych wyników stymulowanie studentów do samodzielnego pogłębiania wiedzy poprzez lekturę literatury fachowej (również w językach obcych) wpojenie zasad indywidualnej pracy oraz właściwej postawy i odpowiedzialnego stosunku do zajęć ZAJĘCIA SPECJALIZACYJNE (KOMPARATYSTYKA LITERACKO-KULTUROWA): zapoznanie z ogólnymi zasadami i wymaganiami stawianymi pracom magisterskim utrwalenie wiedzy i umiejętności w zakresie celów i metod kwerendy bibliotecznej pogłębianie umiejętności konstruowania wypowiedzi naukowej z uwzględnieniem poszczególnych części pracy utrwalenie i praktyczne zastosowanie wiadomości w zakresie specyfiki stylu naukowego w języku rosyjskim i z uwzględnieniem przyjętej metodologii badań doskonalenie umiejętności analizy tekstów naukowych, ze względu na wartość merytoryczną i formalną i wyrażania swojego stosunku do nich wykonanie pracy magisterskiej spełniającej wymagania sformułowane przez Wydział Neofilologii UAM utrwalanie umiejętności komunikacji i pracy w grupie oraz właściwej postawy i odpowiedzialnego stosunku do zajęć ZAJĘCIA SPECJALIZACYJNE (LITERATUROZNAWCZE): pogłębienie i poszerzenie wiedzy o specyfice przedmiotowej i metodologicznej badań nad literaturą oraz jej kontekstami kulturowymi i historycznymi kształtowanie umiejętności formułowania krytycznych opinii o dziełach literackich zapoznanie z tekstami literackimi oraz krytycznoliterackimi praktyczne wykorzystanie wiedzy w analizie dzieła literackiego udoskonalenie umiejętności interpretacji dzieła literackiego rozwinięcie umiejętności zastosowania metod badawczych do analizy tekstu literackiego utrwalanie umiejętności korzystania z opracowań naukowych i źródeł bibliograficznych rozwijanie umiejętności komunikacji i pracy w grupie oraz właściwej postawy i odpowiedzialnego stosunku do zajęć

filologia rosyjska (zajęcia prowadzone w j. rosyjskim) filologia ukraińska (zajęcia prowadzone w j. ukraińskim)

Wykład konwersatoryjny Wykład problemowy Dyskusja Praca z tekstem

II stopień

obowiązkowe

II rok

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:

ZAJĘCIA SPECJALIZACYJNE (Z ZAKRESU PRZEKŁADU POLSKO-ROSYJSKIEGO):
wypowiedzieć się na temat aktualnych problemów i zadań językoznawstwa, posługując się podstawową terminologią językoznawczą
omówić proces rozwoju językoznawstwa jako dyscypliny naukowej oraz proces rozwoju jego poszczególnych obszarów.
wskazać miejsce lingwistyki wśród innych dyscyplin naukowych ze względu na specyfikę przedmiotową i metodologiczną
wypowiedzieć się na temat problemu precyzyjności badań w naukach humanistycznych oraz kryteriów jakości pracy filologicznej
omówić najważniejsze zagadnienia z dziedziny fonetyki, leksykologii, morfologii i słowotwórstwa języka rosyjskiego
analizować, interpretować i referować tekst naukowy
argumentować i prowadzić dyskusję na tematy poruszane w poznanych tekstach naukowych
wymienić jednostki przekładowe w teorii i praktyce. Wydziela jednostkę przekładu.
określić w praktyce kolokacje w tekście literackim.
swobodnie podejmuje decyzje i wybiera strategię tłumaczenia dla poszczególnego typu tekstów.
właściwie określa funkcje kolokacji w przekładzie na podstawie języka wyjściowego.
wymienić środki wyrażania wartościowania w języku i tekście.

ZAJĘCIA SPECJALIZACYJNE (JĘZYKOZNAWCZE I):
- orientować się w polskich i rosyjskich badaniach nad językiem, kulturą, komunikacją międzykulturową
- rozumie i prawidłowo stosuje podstawowe terminy i pojęcia z lingwistyki kulturowej, oraz terminy stosowane także w lingwistyce kognitywnej i teorii komunikacji międzykulturowej
- posiada świadomość złożonych relacji między językiem, kulturą i komunikacją (w tym komunikacją międzyludzką i międzykulturową)
- zna przyczyny powstawania barier komunikacyjnych i sposoby ich niwelowania
- zna przyczyny niezrozumienia tekstów mówionych i pisanych w języku obcym pod warunkiem, że odbiorca zna język obcy przynajmniej na poziomie B2 czy B2+
- prawidłowo przeprowadzić analizę (porównawczą, konceptową) i interpretację danych badawczych ustalić w praktyce znaczenia konceptu na podstawie gatunków prasowych celem semantyzacji go w kulturze polskiej czy rosyjskiej
- korzystać ze źródeł bibliograficznych, leksykograficznych, internetowych w języku polskim i rosyjskim, ewentualnie w innym języku obcym
- stosuje zdobytą wiedzę w kształtowaniu i wzbogacaniu własnych wypowiedzi ustnych i pisemnych
- stosuje zdobytą wiedzę podczas wykonywania prac ustnych i pisemnych przede wszystkim w przygotowaniu pracy magisterskiej

ZAJĘCIA SPECJALIZACYJNE (JĘZYKOZNAWCZE II):
- zna wyniki najważniejszych polskich i rosyjskich badań onomastycznych
- zna i prawidłowo stosuje podstawowe terminy z zakresu antroponomastyki
- posiada świadomość złożoności relacji między podsystemem nazw pospolitych a podsystemem nazw własnych języka
- zna kategorie osobowych nazw własnych
- prawidłowo analizuje i interpretuje dane badawcze
- właściwie formułuje, weryfikuje i argumentuje wnioski z przeprowadzonej analizy
- korzysta ze źródeł bibliograficznych i leksykograficznych w języku polskim i rosyjskim
- stosuje zdobytą wiedzę podczas wykonywania prac ustnych i pisemnych, przede wszystkim w przygotowaniu pracy magisterskiej

ZAJĘCIA SPECJALIZACYJNE (KOMPARATYSTYKA LITERACKO-KULTUROWA):
- zna ogólne zasady i wymagania stawiane pracom magisterskim
- samodzielnie zdobywać wiedzę oraz stanowiska innych badaczy z wykorzystaniem tradycyjnych i multimedialnych źródeł informacji
- konstruować wypowiedź w języku rosyjskim zgodną z zasadami stylu naukowego
- samodzielnie analizować tekst naukowy, ze względu na wartość merytoryczną, jak i ze zwróceniem uwagi na formę prezentacji treści, jak również wyrazić własne zdanie nt. poruszanego problemu
- wykonać pracę magisterską spełniającą wymagania sformułowane przez Wydział Neofilologii UAM

ZAJĘCIA SPECJALIZACYJNE (LITERATUROZNAWCZE):
zna biografię i twórczość wybranego pisarza/wybranych pisarzy i charakteryzuje w tym kontekście daną epokę literacką
rozumie i prawidłowo stosuje terminy z zakresu literaturoznawstwa
rozumie i wyjaśnia istotę oraz mechanizmy funkcjonowania poszczególnych epok literackich
zna i stosuje w wypowiedzi pisemnej metody analizy interpretacji dzieła literackiego
wybiera właściwe metody interpretacyjne
prawidłowo interpretuje teksty literackie wybranych pisarzy
identyfikuje treści ideowe oraz charakterystyczne cechy poetyki utworów literackich w szerokim kontekście kulturowym
korzysta ze źródeł bibliograficznych w języku polskim, rosyjskim oraz innym języku obcym
potrafi w formie pisemnej wykazać się umiejętnościami z zakresu analizy działa literackiego
stosuje zdobytą wiedzę w kształtowaniu i wzbogacaniu własnych wypowiedzi ustnych i w przygotowaniu pracy magisterskiej

Kryteria oceniania:
- obecność oraz aktywny udział na zajęciach;
- systematyczne przygotowanie do zajęć;
- przygotowanie analizy materiału badawczego oraz jej zaprezentowanie;
- ocena końcowa polegająca na umiejętności zaprezentowania wiedzy nabytej w ramach przedmiotu

Metody oceniania:
• Metody kształtujące:
bieżące monitorowanie i ewentualna korekta realizacji zadań wykonywanych przez studentów w trakcie zajęć oraz w domu
• Metody podsumowujące:
Ocena końcowa w oparciu o umiejętność syntezy zdobytej wiedzy i jej zaprezentowania w formie pisemnej lub ustnej.

Skala ocen:
• bardzo dobry (bdb; 5,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty;
• dobry plus (+db; 4,5): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty z pewnymi błędami lub nieścisłościami;
• dobry (db; 4,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych mniej istotnych aspektów;
• dostateczny plus (+dst; 3,5): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych istotnych aspektów lub z istotnymi nieścisłościami;
• dostateczny (dst; 3,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych ważnych aspektów lub z poważnymi nieścisłościami;
• niedostateczny (ndst; 2,0): brak osiągnięcia przez studenta zakładanych efektów kształcenia.

ZAJĘCIA SPECJALIZACYJNE (Z ZAKRESU PRZEKŁADU POLSKO-ROSYJSKIEGO):
Apresjan J.D., Semantyka leksykalna. Synonimiczne środki języka, Wrocław 1988.
Bachtin M., Estetyka twórczości słownej, Warszawa 1986.
Bartmiński J., Językowe podstawy obrazu świata, Lublin 2006.
Bednarczyk A., W poszukiwaniu dominanty translatorskiej, Warszawa 2008
Białek E., Kolokacja w przekładzie. Studium rosyjsko-polskie, Lublin 2009.
Brzozowski J., Stanąć po stronie tłumacza. Zarys poetyki opisowej przekładu, Kraków 2011.
Brzozowski J., Stanąć po stronie tłumacza. Zarys poetyki opisowej przekładu, Kraków 2011.
Bukowski P., Heydel M., Współczesne teorie przekładu. Antologia, Kraków 2009.
Furdal A., Językoznawstwo otwarte, Wrocław 2000.
Grzegorczykowa R., Wprowadzenie do semantyki leksykalnej, Warszawa 2001.
Grzegorczykowa R., Wykłady z polskiej składni, Warszawa 1998.
Kielar Barbara Z., Zarys translatoryki, Warszawa 2003.
Koczerhan M.P, Podstawy językoznawstwa konfrontatywnego, Kępa 2009.
Koczerhan M.P., Podstawy językoznawstwa konfrontatywnego, Kępa 2009.
Legeżyńska A., Tłumacz i jego kompetencje autorskie, Warszawa 1999.
Puzynina J., Język wartości, Warszawa 1992.
Puzynina J., Język wartości, Warszawa 1992.
Rejakowa B., Mechanizmy językowe w przekładzie związków frazeologicznych (na materiale j. polskiego i słowackiego), Lublin 1994.
Арутюнова Н.Д., Типы языковых значений: Оценка – событие – факт, Москва 1980.
Вольф Е.М., Функциональная семантика оценки, Москва 1985.
Корнилов О.А., Языковые картины мира как производные национальных менталитетов, Москва 1999.
Русская грамматика, Том II, Синтаксис, Москва 1980.
Сергеева Л.А., Проблемы оценочной семантики, Москва 2003.

ZAJĘCIA SPECJALIZACYJNE (JĘZYKOZNAWCZE I):
1. Anusiewicz J., Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki, Warszawa1995.
2. Bartmiński J., (red.), Językowy obraz świata, Lublin1999.
3. Bartmiński J., Językowe podstawy obrazu świata, Lublin 2006.
4. Bartmiński J., Panasiuk J., Stereotypy językowe, [w:] Bartmiński J., (red.), Współczesny język polski, Lublin 2001.
5. Bokszański Z., Stereotypy a kultura, Wrocław 2001.
6. Kołodziejek E., Człowiek i świat w języku subkultur, Szczecin 2006.
7. Lukszyn J., Zmarzer W., Polsko-rosyjski tezaurus konstant kulturowych, Warszawa 2007.
8. Wierzbicka A., Słowa klucze. Różne języki - różne kultury, przeł. Izabela Duraj-Nowosielska, Warszawa 2007.
9. Anusiewicz J., Bartmiński J., (red.), Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. Teoria, metodologia, analizy empiryczne, „Język a kultura”, t. 12, Wrocław 1998.
10. Zarzycka G., Dyskurs prasowy o cudzoziemcach, Łódź, 2006.
11. Маслова В. А., Лингвокультурология, Москва 2001.
12. Дмитриева О. А., Лингвокультурные типажи России и Франции XIX в., Волгоград 2007.

Pozostałe pozycje uzależnione od tematu.

ZAJĘCIA SPECJALIZACYJNE (JĘZYKOZNAWCZE II):
Čičagov V.K. Iz istorii russkich imen, otčestv i familij (Voprosy russkoj istoričeskoj onomastiki XV-XVII vv.). Moskva 1959.
Kaleta Z. Ewolucja nazwisk słowiańskich: studium teoretyczno-porównawcze. Kraków 1991.
Nikonov V.A. i Superanskaja A.V. (red.). Antroponimika. Moskva 1970.
Nikonov V.A. Geografija familij. Moskva 1988.
Rospond S. „Struktura i klassifikacja drevnevostočnoslavjanskich antroponimov (imena)”. Voprosy jazykoznanija XIV, 3, 1965, 1–21.
Rymut K. 1985. „Starye patronimičeskie obrazovanija v slavjanskich jazykach”. Zeitschrift für Slawistik, 35, 805-808.
Rzetelska-Feleszko E., Cieślikowa A., Duma J. (red.). Słowiańska onomastyka. T. 1–2. Warszawa-Kraków 2002–2003.
Seliščev A.M. „Proischoždenie russkich familij, ličnych imen i prozvišč”. Učenye zapiski Moskovskogo gosudarstvennogo universiteta 128, 1948, 128–152.
Skulina T. Staroruskie imiennictwo osobowe, I. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1973.
Skulina T. Staroruskie imiennictwo osobowe, II. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1974.
Sosnowski J. „Imiennictwo rosyjskiej ludności chłopskiej w XVI w. (Słowotwórstwo imion chrześcijańskich)”. Studia Językoznawcze. Streszczenia prac doktorskich X, 1985, 41–105.
Superanskaja A.V. Struktura imeni sobstvennogo (Fonologija i morfologija). Moskva 1969.
Superanskaja A.V. (red.). Istoričeskaja onomastika. Moskva 1977.
Superanskaja A.V. (red.). Imja naricatelьnoe i sobstvennoe. Moskva 1978.
Superanskaja A.V., Podolьskaja N.V. (red.). Perspektivy razvitija slavjanskoj onomastiki. Moskva 1980.
Unbegaun B. Russkie familii. Moskva 1989.
Wolnicz-Pawłowska E., Duma J. (red.). Antroponimia słowiańska. Warszawa 1996.
Wójtowicz M. Drevnerusskaja antroponimija XIV-XV vv. Severo-Vostočnaja Rusь. Poznań 1986.

Pozostałe pozycje uzależnione od tematu.

ZAJĘCIA SPECJALIZACYJNE (KOMPARATYSTYKA LITERACKO-KULTUROWA):
Odpowiednio do ustalonego tematu pracy magisterskiej

ZAJĘCIA SPECJALIZACYJNE (LITERATUROZNAWCZE):
B. Mucha, Historia literatury rosyjskiej od początków do czasów najnowszych, Wrocław 2002;
Dać świadectwo prawdzie. Portrety współczesnych pisarzy rosyjskich, pod red. L. Suchanka, Kraków 1996;
Emigracja i tamizdat, pod red. L. Suchanka, Kraków 1993.
S. Pollak, Srebrny wiek i później : szkice o literaturze rosyjskiej, Warszawa 1971.
G. Przebinda, J. Smaga, Kto jest kim w Rosji po 1917 roku, Kraków 2000;
Historia literatury rosyjskiej 1917-1991, pod red. G. Porębina, S. Poręba, Katowice 1994;
Historia literatury rosyjskiej XX w., pod red. A. Drawicza, W-wa 1997;
Kasack W., Leksykon literatury rosyjskiej XX wieku, przeł. B. Kodzis, Wrocław 1996.
Sylwetki współczesnych pisarzy rosyjskich, pod red. P. Fasta i L. Rożek, Katowice 1994
T. Klimowicz, Obywatele Arkadii, Wrocław 1993;
T. Klimowicz, Przewodnik po współczesnej literaturze rosyjskiej i jej okolicach (1917–1996), Wrocław 1996;;
Русские писатели ХХ века. Биографический словарь, pod red. П.А. Николаева, Москва 2000.

Kanon lektur:
Liryka (do wyboru 4 wiersze/poematy z 10 zaproponowanych przez prowadzącego): J. Brodski, K. Simonow, S. Gudzenko, A. Wozniesienki, B. Okudżawa, W. Wysocki.
Proza (do wyboru z zaproponowanych utworów przez prowadzącego): Cz. Ajtmatow, W. Astafiew, J. Bondariew, W. Rasputin, A. Rybakow, A. Sołżenicyn, W. Szukszyn, A. Wampiłow, W. Warłamow.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 09-MZS-22 w USOSweb