Tendencje rozwoju współczesnego języka ukraińskiego 09-MTRJU-11

Ogólne tendencje rozwoju współczesnego języka ukraińskiego. Ustawa o statusie języka ukraińskiego.
Kształtowanie się nowego systemu wartości i priorytetów w społeczeństwie ukraińskim oraz językowy przejaw ww. zjawiska na poziomie leksykalno-semantycznym oraz gramatycznym.
Procesy semantyczne w leksyce, zmiany znaczeniowe wyrazów. Aktywne procesy leksykalno-semantyczne i frazeologiczne oraz sposoby ich opisu leksykograficznego. Nowe typy słowników.
Aktualne zagadnienia współczesnego systemu terminologicznego. Intelektualizacja języka ukraińskiego.
Procesy współczesnej nominacji słowotwórczej w j. ukraińskim. Powstawanie i aktywizacja nowych typów i modeli słowotwórczych. Morfemy i sposoby słowotwórcze.
Gender i jego językowa reprezentacja. Feminizacja języka ukraińskiego: poziom leksykalno-semantyczny i słowotwórczy. Zagadnienia gender w leksykografii.
Rozwój stylu publicystycznego. Język środków masowego przekazu. Komunikacja za pomocą internetu. Język reklamy.
Język potoczny. Surżyk i sposoby jego przezwyciężania. Slang młodzieżowy. Wulgaryzmy. Znieważanie przy pomocy środków językowych.
Retoryka języka ukraińskiego. Cechy tzw. żywego języka ukraińskiego. Intertekstualność. Precedensowość. Gra językowa, jej typy i przejawianie się na poszczególnych poziomach języka.

Cele kształcenia

Zapoznanie z ogólnymi tendencjami i procesami rozwoju współczesnego języka ukraińskiego z uwzględnieniem wszystkich poziomów systemu językowego. Umiejętność rozpoznawania i interpretacji pozytywnych i negatywnych oznak komunikacji współczesnych nosicieli j. ukraińskiego struktury morfologicznej wyrazów. Wyrobienie umiejętności właściwego pojmowania i oceny współczesnych funkcji i statusu języka ukraińskiego, zatwierdzonego w prawodawstwie ukraińskim w związku ze statusem innych języków, które funkcjonują na Ukrainie. Umiejętność dokonywania charakterystyki procesów neologizacji języka ukraińskiego na poziomie leksykalno-semantycznym, słowotwórczym, morfologicznym, syntaktycznym oraz stylistycznym. Określenie kierunku rozwoju współczesnej terminologii ukraińskiej uwzględniając zjawisko jej intelektualizacji. Przekazanie wiedzy o gendernych cechach komunikacji Ukraińców, w szczególności wyjaśnienie zjawiska feminizacji. Interpretacja cech tzw. ”żywego” języka ukraińskiego, który szczególnie jaskrawie przejawia się w stylu publicystycznym (język prasy, środków masowego przekazu, reklamy, komunikacji internetowej). Charakterystyka kategorii oceny w języku ukraińskim.

Kierunek studiów

filologia ukraińska

Poziom przedmiotu

II stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Dobra znajomość gramatyki języka ukraińskiego na poziomie studiów I stopnia.

Efekty kształcenia

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:
Zna wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania rozwoju współczesnego języka ukraińskiego.
Prawidłowo stosuje terminy z zakresu słowotwórstwa, leksykologii i składni.
Rozpoznaje zmiany w wymowie i akcencie wyrazowym.
Posiada ugruntowana wiedzę z zakresu sposobów wzbogacania słownictwa.
Prawidłowo rozpoznaje stylistyczne i leksykalne procesy w słownictwie ukraińskim, związane z aktywizacją różnego typu słownictwa.
Wybiera właściwe metodologie analizy wybranych typów tekstów ukraińskich.
Rozpoznaje nowe typy i modele słowotwórcze, jak również zjawisko kompresji strukturalnej.
Umiejętnie korzysta z literatury fachowej w języku polskim i ukraińskim, potrafi współpracować w grupie podczas rozwiązywania problemów językowych
Trafnie ocenia zjawiska analityzmu w morfologii oraz zmiany gramatyczne różnych części mowy.
Potrafi wymienić aktywne procesy składniowe, związane z formalnym osłabieniem relacji pomiędzy wyrazami, jak również wpływ szyku, akcentu logicznego i intonacji na strukturę semantyczną zdania.

Kryteria oceniania

Kryteria oceniania:
- obecność oraz aktywny udział na zajęciach;
- systematyczne przygotowanie do zajęć;
- znajomość literatury przedmiotu;
- egzamin końcowy.

Metody oceniania:
• Metody kształtujące:
bieżąca ocena i kontrola stopnia opanowania materiału zaprezentowanego w trakcie zajęć.
• Metody podsumowujące:
ostateczna, końcowa ocena polegająca na umiejętności zaprezentowania wiedzy nabytej w ramach przedmiotu podczas egzaminu.

Skala ocen:
• bardzo dobry (bdb; 5,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty;
• dobry plus (+db; 4,5): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty z pewnymi błędami lub nieścisłościami;
• dobry (db; 4,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych mniej istotnych aspektów;
• dostateczny plus (+dst; 3,5): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych istotnych aspektów lub z istotnymi nieścisłościami;
• dostateczny (dst; 3,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych ważnych aspektów lub z poważnymi nieścisłościami;
• niedostateczny (ndst; 2,0): brak osiągnięcia przez studenta zakładanych efektów kształcenia.

Literatura

1. Вокальчук Г. М., Авторський неологізм в українській мові ХХ століття (лексикографічний аспект),Рівне 2004.
2. Загнітко А. П., Сучасні лінгвістичні теорії, Донецьк 1996.
3. Карпіловська Є. А., Нова Україна у словотвірній номінації: зміни у мовному «окресленні» світу, [в:] Відображення історії та культури народу у словотворенні, Київ 2010, с. 91–109.
4. Кононенко В., Розвиток сучасної української мови: стан і перспективи, [в:] Тенденції розвитку української лексики і граматики, за ред. І. Кононенко, І. Митник, С. Романюк, Варшава–Івано-Франківськ 2014, с.14–25.
5. Космеда Т., Аксіологічні аспекти прагмалінгвістики: формування і розвиток категорії оцінки, Львів 2000.
6. Космеда Т. А., Актуальні процеси мовлення чи «мовний смак» української сучасності, [в:] Мовознавство, 2014, № 2, с. 44–55.
7. Космеда Т. А., Карпенко Н. А., Осіпова Т. Ф. та ін., Гендерна лінгвістика в Україні: історія, теоретичні засади, дискурсивна практика, Харків, Дрогобич 2014.
8. Космеда Т. А., Халіман О. В., Мовна гра в парадигмі інтерпретативної лінгвістики. Граматика оцінки. Граматична ігрема (теоретичне осмислення дискурсивної практики), Дрогобич 2013.
9. Коць Т. А., Розвиток української дериватології і динаміка словотвірної норми [в:] Мовознавство, 2011, №1, с. 55–66.
10. Куньч З. Й., Становлення і розвиток риторики в Україні, Львів 1996.
11. Нелюба А. М., Інноваційні зрушення й тенденції в українському жіночому словотворі [в:] Лінгвістика, вип. 23, Луганськ 2011, с.137–146.
12. Пілецький В., Актуальні проблеми сучасного українського термінотворення, [в:] Тенденції розвитку української лексики і граматики, за ред. І. Кононенко, І. Митник, С. Романюк, Варшава–Івано-Франківськ 2014, с.14–25.
13. Стишов О. А., Українська лексика кінця ХХ століття (на матеріалі мови засобів масової інформації), Київ 2005.
14. Ставицька Л., Короткий словник жаргонної лексики української мови, Київ, 2003.
15. Тараненко О. О., Формування мовної системи соціальних цінностей і пріоритетів українського суспільства, [в:] Мовознавство, 2012, №3, с. 3–31; №5, с.14–40; № 6, с.3–22.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 09-MTRJU-11 w USOSweb