Socjolingwistyka 09-MSOC-11

Socjolingwistyka jako dyscyplina wiedzy: przedmiot badań, metody badawcze oraz najważniejsze nurty.
Język i społeczeństwo. Terminy z zakresu socjolingwistyki (wspólnota językowa, środowisko językowe, socjogrupa, norma językowa, styl, odmiana języka, socjolekt, profesjolekt, gwara, dialekt, żargon, slang, surżyk).
Język i społeczeństwo. Struktura społeczeństwa. Indywiduum w społeczeństwie. Socjalizacja językowa. Język a wiek. Język a płeć. Komponent socjalny w semantyce wyrazu. Ograniczenia socjalne w łączliwości wyrazu.
Język i społeczeństwo. Demografia. Migracja. Społeczeństwo wiejskie, miejskie. Kompetencja językowa jako wskaźnik socjolingwistyczny: indywidualny poziom lingwistyczny, nacjonalno-kulturowy poziom lingwistyczny, poziom encyklopedyczny)
Metody socjolingwistyczne (wywiad anonimowy, obserwacja, wywiad ustny, ankietowanie, testy, analiza źródeł pisemnych, obserwacje masowe osób mówiących, opracowanie rezultatów statystycznych)
Stosunek do języka: samoidentyfikacja grupy, badania bilingwizmu. Indywidualny wybór języka: podejście socjologiczne, podejście psychologiczne, podejście antropologiczne.
Socjolingwistyka synchroniczna. Socjolingwistyka diachroniczna. Makrolingwistyka. Mikrolingwistyka. Socjolingwistyka teoretyczna i eksperymentalna. Socjolingwistyka a socjologia języka. Socjolingwistyka stosowana.
Zespołowy wybór języka: nowe języki. Ewolucja języków mieszanych (pidżinów), języków kreolskich.
Polityka językowa. Mniejszości językowe. Konflikty językowe. Rusyfikacja. Polityka językowa w ZSRR oraz Federacji Rosyjskiej po 1991 roku. Bilingwizm a edukacja.
Analiza interakcji werbalnych (konwersacji): wewnętrzna struktura interakcji, interakcja w ujęciu E. Goffmana, teoria grzeczności P. Brown i S. Levinsona, postulaty komunikacyjne G.P. Grice’a.
Wspólna dyskusja nad zagadnieniami z zakresu socjolingwistyki na podstawie lektury tekstów teoretycznych, ilustrowana przykładami. Praca semestralna (referat/prezentacja) z zakresu zaproponowanych tematów (referat, prezentacja).

Cele kształcenia

wprowadzenie w problematykę funkcjonowania języka w przestrzeni społecznej z perspektywy socjolingwistyki, uzupełnienie charakterystyki strukturalnej organizacji języka rosyjskiego, zapoznanie się z teoretycznymi podstawami socjolingwistyki, metodami, skierowanymi na uzyskanie praktycznych wyników badań określenie głównych idei socjologicznego traktowania języka - przeanalizowania teorii, które stały się bazą socjolingwistyki zapoznanie się z problematyką dwujęzyczności / wielojęzyczności, języka i kultury, języka i polityki zapoznanie się z metodami badań socjolingwistycznych, terminologią socjolingwistyczną wyrobienie umiejętności rozpoznawania socjolektów; umożliwienie własnej oceny zjawisk językowych w społeczeństwie, m.in. polityki językowej Rosji. rozwijanie zdolności identyfikowania różnych zachowań językowych w obszarze socjolektów utrwalanie umiejętności pisania opracowań naukowych i korzystania ze źródeł bibliograficznych rozwijanie umiejętności komunikacji i pracy w grupie oraz właściwej postawy i odpowiedzialnego stosunku do zajęć

Kierunek studiów

filologia rosyjska

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień Wykład konwersatoryjny Dyskusja Gra dydaktyczna/symulacyjna Demonstracje dźwiękowe i/lub video Praca w grupach

Poziom przedmiotu

II stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:
wskazuje przedmiot badań oraz główne nurty socjolingwistyki,
definiuje podstawowe pojęcia socjolingwistyki,
charakteryzuje główne metody badawcze stosowane w socjolingwistyce,
wyjaśnia społeczne uwarunkowania zróżnicowania języka,
wyjaśnia wpływ mikro- i makrokontekstu społecznego na wypowiedź,
dokonuje samodzielnej analizy przykładowej wypowiedzi w świetle poznanych teorii badawczych.
rozumie i prawidłowo stosuje podstawowe terminy socjolingwistyczne
zna najważniejsze zagadnienia związane z problematyką dwujęzyczności oraz podstawowe metody badań stosowane w tej dziedzinie; umie stosować terminy i pojęcia teorii bilingwizmu, rozumie na czym polega związek dwujęzyczności z tożsamością i akulturacją.
korzysta ze źródeł bibliograficznych w języku polskim i rosyjskim
stosuje zdobytą wiedzę w napisaniu prac naukowych z zakresu socjolingwistyki, jest zorientowany na poprawność w zachowaniu komunikacyjnym w obszarze różnych grup społeczno-językowych
Opracowuje referat/prezentację z przeprowadzonych przez siebie badań z zakresu socjolingwistyki, potrafi dyskutować w obszarze przyswojonej wiedzy

Kryteria oceniania

Kryteria oceniania:
- obecność na zajęciach,
- aktywny udział i zaangażowanie w trakcie zajęć,
- znajomość zalecanej literatury przedmiotu,
- pozytywne oceny z testów i kolokwiów (student ma prawo do poprawy ocen z testów)

Metody oceniania:
• Metody kształtujące:
bieżąca ocena i ewentualna korekta realizacji zadań wykonywanych w trakcie zajęć oraz w domu.
• Metody podsumowujące:
ostateczna, końcowa ocena polegająca na przeprowadzeniu egzaminu.

Skala ocen:
• bardzo dobry (bdb; 5,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty;
• dobry plus (+db; 4,5): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty z pewnymi błędami lub nieścisłościami;
• dobry (db; 4,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych mniej istotnych aspektów;
• dostateczny plus (+dst; 3,5): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych istotnych aspektów lub z istotnymi nieścisłościami;
• dostateczny (dst; 3,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych ważnych aspektów lub z poważnymi nieścisłościami;
• niedostateczny (ndst; 2,0): brak osiągnięcia przez studenta zakładanych efektów kształcenia.

Literatura

1. Bartmiński, J. Stereotypy mieszkają w języku. Lublin 2007.
2. Bokszański, Z., A.Piotrowski, M. Ziółkowski, Socjologia języka. Warszawa 1977.
3. Głowiński, M. (wybór i wstęp), Język i społeczeństwo. Warszawa 1980.
4. Grabias, S. Język w zachowaniach społecznych. Lublin 1997.
5. Karwatowska, M., Szpyra-Kozłowska, J. Lingwistyka płci: ona i on w języku polskim. Lublin 2005.
6. Kurcz, I., Psychologia języka i komunikacji. Warszawa 2005.
7. Seatle, J.R., Umysł, język, społeczeństwo. Warszawa 1999.
8. Беликов В. И., Крысин Л. П., Социолингвистика. Москва 2001.
Вахтин Н.Б., Головко Е.В., Социолингвистика и социология языка. Учебное пособие. СПб 2004.
9. Крысин Л. П., Социальная маркированность языковых единиц // Вопр. языкознания № 4, 2000.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 09-MSOC-11 w USOSweb