Metodologia badań językoznawczych 09-MMBJ-11
Opis treści kształcenia modułu zajęć/przedmiotu
Języki świata – ich ekspansja i zanik.
Przedmiot i zadania językoznawstwa.
Zagadnienia glottogonii. Filogeneza i ontogeneza języka.
Cele badawcze i dorobek poznawczy językoznawstwa typologicznego. Klasyfikacje typologiczne.
Język jako kod. Język jako zjawisko semiotyczne.
Synchronia i diachronia w badaniach językoznawczych. Lipscy Młodogramatycy i dyrektywa historyzmu.
Psychologizm Wilhelma von Humboldta i Wilhelma Wundta.
Językoznawstwo deskryptywne i eksplanacyjne. Stanowiska analogistów i anomalistów. Koncepcje idiograficzne i nomotetyczne w humanistyce. Pojęcie prawa językowego i dyskusja wokół jego bezwyjątkowości. Bracia Grimm.
Uniwersalia językowe. Szkoła Port-Royal – otwarte granice języka.
Źródła współczesnych teorii językoznawczych – szkoła kazańska polskiej lingwistyki – Jan Baudouin de Courtenay i Mikołaj Kruszewski.
Ferdinand de Saussure. Systemowość znaków językowych: langue i parole.
Główne szkoła językoznawcze: kopenhaska (glossematyka), praska (teoria opozycji binarnych). londyńska (funkcjonalizm).
Strukturalistyczny model dziejów języka.
Typy gramatycznego opisu języka.
Gramatyka generatywno-transformacyjna.
Kognitywizm.
Dyscypliny pograniczne (psycho-, neuro-, socjo-, pragma-, etnolingwistyka). Socjolingwistyczne modele dziejów języka.
Metody zbierania materiału językowego (ekscerpty bibliograficzne, leksykograficzne, tekstowe, zapisy języka mówionego).
Analiza zebranego materiału (podział logiczny, klasyfikacja i typologia, klasyfikacja dychotomiczna, ekwipolentna, wielostopniowa).
Praca zaliczeniowa sprawdzająca znajomość terminologii oraz metodologii językoznawczej
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji
Efekty kształcenia
Po zakończeniu modułu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student /ka:
ma świadomość różnorodności języków świata i zna sposoby ich klasyfikacji
rozumie i prawidłowo stosuje podstawowe terminy z zakresu językoznawstwa
zna główne modele opisu języka
zna główne metody badań lingwistycznych
potrafi gromadzić materiał językowy do własnych celów badawczych
potrafi analizować zgromadzony materiał językowy
korzysta ze źródeł bibliograficznych w języku rosyjskim i polskim
stosuje zdobytą wiedzę w prowadzonych przez siebie badaniach językoznawczych
stosuje zdobytą wiedzę podczas formułowania własnych wypowiedzi ustnych i pisemnych
Kryteria oceniania
Zaliczenie pisemnego kolokwium końcowego.
ocena: bardzo dobry (5,0)
kryterium ilościowe: przynajmniej 92%
kryterium jakościowe: zakładane efekty uczenia się zostały w pełni osiągnięte. Dopuszczalne są pojedyncze nieścisłości, które nie mają istotnego znaczenia dla osiągnięcia ocenianego /-ych efektu /-ów uczenia się określonych dla przedmiotu/modułu
ocena: dobry plus (4,5)
kryterium ilościowe: przynajmniej 84% i mniej niż 92%
kryterium jakościowe: zakładane efekty uczenia się zostały osiągnięte z nielicznymi błędami, o małym znaczeniu merytorycznym.
ocena: dobry (4,0)
kryterium ilościowe: przynajmniej 76% i mniej niż 84%
kryterium jakościowe: zakładane efekty uczenia się zostały osiągnięte z szeregiem niezbyt poważnych błędów lub/i pojedynczymi niedociągnięciami.
ocena: dostateczny plus (3,5)
kryterium ilościowe: przynajmniej 68% i mniej niż 76%
kryterium jakościowe: zakładane efekty uczenia się zostały osiągnięte z istotnymi błędami i/lub brakami.
ocena: dostateczny (3,0)
kryterium ilościowe: przynajmniej 60% i mniej niż 68%
kryterium jakościowe: zakładane efekty uczenia się zostały osiągnięte z poważnymi błędami i/lub brakami (tj. minimalny akceptowalny poziom osiągnięcia efektów uczenia się)
ocena: niedostateczny (2,0)
kryterium ilościowe: poniżej 60%
kryterium jakościowe: zakładane efekty uczenia się nie zostały osiągnięte
Literatura
Aitchison J. Ziarna mowy. Warszawa 2002.
Bobrowski I. Językoznawstwo racjonalne. Z zagadnień teorii językoznwaczej i metodologii opisów gramatycznych. Kraków 1993.
Bobrowski I. Zaproszenie do językoznawstwa. Kraków 1998.
Encyklopedia językoznawstwa ogólnego. Wrocław-Warszawa-Kraków 1999,
Fisiak J. Wstęp do współczesnych teorii lingwistycznych. Warszawa 1985.
Furdal A. Językoznawstwo otwarte. Wrocław-Warszawa-Kraków 2000.
Helbig G. Dzieje językoznawstwa nowożytnego. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1982.
Kmita J. Wykłady z logiki i metodologii nauk. Warszawa 1977.
Lachur Cz. Zarys językoznawstwa ogólnego. Opole 2004.
Majewicz A.F. Języki świata i ich klasyfikowanie. Poznań 1989.
Paveau M.-A., Sarfati G.-E. Wielkie teorie językoznawcze. Od językoznawstwa historyczno-porównawczego do pragmatyki. Kraków 2009.
Sigurd B. Struktura języka. Warszawa 1975.
Szymańska B. Co to jest strukturalizm? Kraków 1980.
Tabakowska E. Gramatyka i obrazowanie. Wprowadzenie do językoznawstwa kognitywnego. Kraków 1999.
Weinsberg A. Językoznawstwo ogólne. Warszawa 1983.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: