Konstanty - koncepty współczesnej kultury rosyjskiej 09-MKONS-11

1) Miejsce językoznawstwa w nurcie nauk himanistycznych
2) Językoznawstwo ogólne a językoznawstwo szczegółowe
3) Językoznawstwo diachroniczne i synchroniczne
4) Językoznawstwo historyczno-porównawcze i typologiczne
5) Historyczny rozwój badań lingwistycznych
6) Strukturalizm
7) Gramatyka generatywno-transformacyjna Noama Chomsky’ego
8) Językoznawstwo kognitywne jako interdyscyplinarna teoria
języka
9) Koncepcje kategoryzacji, modeli pojęciowych, metaforyzacji (R. Langacker, G. Lakoff, M. Johnson). Nurty badań kognitywnych w pracach polskich i rosyjskich językoznawców
10) Semantyka językoznawcza - koncepcje i teorie opisu semantycznego języka w dziejach myśli językoznawczej
11) Kategoryzacja językowa – ujęcia klasyczne i koncepcja prototypu;
kategorie językowe a kategorie pojęciowe.
12) Podstawowe zasady opisu kategorii znaczeniowych w semantyce
kognitywnej: prototypy, schematy wyobrażeniowe, ramy, domeny,
wyidealizowane modele kognitywne
13) Metafora konceptualna
14) Koncepty i sposoby ich analizy językowej
15) Akt mowy w ujęciu kognitywno-pragmatycznym

Cele kształcenia

- zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami i zagadnieniami z dziedziny językoznawstwa ogólnego - przybliżenie wybranych teorii językoznawczych oraz zapoznanie z metodami badawczymi współczesnej lingwistyki - przekazanie informacji o najważniejszych związkach między językiem a procesami poznawczymi i doświadczeniem społecznym - omówienie zagadnień dotyczących międzykulturowych podobieństw i różnic w językowej kategoryzacji świata - przedstawienie mechanizmów tworzenia pojęć i ich kodowania w leksyce i gramatyce języka (na materiale j. rosyjskiego) oraz kognitywnych modeli ww. zjawisk - omówienie najważniejszych teorii, metod i zasad kognitywnej nauki o języku (semantyki i gramatyki), a także roli metafory, metonimii jako narzędzi do językowego ujmowania rzeczywistości.

Kierunek studiów

filologia rosyjska

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedilanej, analiza fragmentów tekstów w j. rosyjskim, praca semestralna

Poziom przedmiotu

II stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

II rok

Efekty kształcenia

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:
- ma uporządkowaną podstawową wiedzę o zakresie, miejscu i znaczeniu lingwistyki w obszarze nauk humanistycznych
- jest świadomy roli języka jako narzędzia poznania i komunikacji
- posiada usystematyzowaną wiedzę z zakresu najważniejszych pojęć z językoznawstwa ogólnego i językoznawstwa kognitywnego
- zna najważniejsze koncepcje teoretyczne oraz metodologie badań w
zakresie językoznawstwa kognitywnego oraz potrafi prawidłowo posługiwać się nimi podczas analizy jednostek językowych
- posiada umiejętność tworzenia własnych wypowiedzi (zarówno w formie ustnej, jak i pisemnej) w zakresie językoznawstwa z wykorzystaniem nabytej wiedzy

Kryteria oceniania

Metody oceniania:
• Metody kształtujące:
bieżąca ocena i ewentualna korekta realizacji zadań wykonywanych w trakcie ćwiczeń oraz w domu
• Metody podsumowujące:
ostateczna, końcowa ocena wykonania zadań polega na przeprowadzeniu testu zaliczeniowego.

Kryteria wg skali ocen stosowanej w UAM:
• bardzo dobry (bdb; 5,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty;
• dobry plus (+db; 4,5): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty z pewnymi błędami lub nieścisłościami;
• dobry (db; 4,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych mniej istotnych aspektów;
• dostateczny plus (+dst; 3,5): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych istotnych aspektów lub z istotnymi nieścisłościami;
• dostateczny (dst; 3,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych ważnych aspektów lub z poważnymi nieścisłościami;
• niedostateczny (ndst; 2,0): brak osiągnięcia przez studenta zakładanych efektów kształcenia.

Literatura

1. Алефиренко Н.Ф. Проблемы вербализации концепта. Волгоград, 2003.
2. Апресян Ю.Д. Образ человека по данным языка: попытка системного описания // Вопросы языкознания, 1995. № 1. С. 37-66.
3. Арутюнова Н.Д. Язык и мир человека. М., 1999.
4. Болдырев Н.Н. Когнитивная семантика. Тамбов, 2001.
5. Булыгина Т.В., Шмелев А.Д. Языковая концептуализация мира (на материале русской грамматики). М., 1997.
6. Вежбицкая А. Семантические универсалии в описании языков. М., 2000.
7. Вежбицкая А. Сопоставление культур через посредство лексики и прагматики. М., 2001.
8. Вежбицкая А. Язык. Культура. Познание. М., 1996.
9. Демьянков В.З. Когнитивная лингвистика как разновидность интерпретирующего подхода // Вопросы языкознания, 1994. № 4. С. 17-33.
10. Зализняк А.А., Левонтина И.Б., Шмелев А.Д. Ключевые идеи русской языковой картины мира. М., 2005.
11. Карасик В.И. Языковой круг. Личность, концепты, дискурс. М., 2004.
12. Кубрякова Е.С. Части речи с когнитивной точки зрения. М., 1997.
13. Логический анализ языка. Образ человека в культуре и языке/ Отв. ред. Н.Д. Арутюнова и И.Б. Левонтина. М., 1999.
14. Попова З.Д., Стернин И.А. Семантико-когнитивный анализ языка. Воронеж, 2006.
15. Рахилина Е.В. Когнитивная семантика: история, персоналии, идеи, результаты // Семиотика и информатика. Вып. 36. М., 1998. С. 274-323.
16. Рахилина Е.В. Когнитивный анализ предметных имен: семантика и сочетаемость. М., 2000.
17. Розина Р.И. Когнитивные тенденции в таксономии. Категоризация мира в языке и тексте // Вопросы языкознания, 1994. № 6. С. 60-78.
18. Селиванова Е.А. Когнитивная ономасеология. Киев, 2000.
19. Слово – сознание – культура. Юбилейный сборник к 60-летию Н.Ф. Алефиренко / Сост. Л. Г. Золотых. М., 2006.
20. Слышкин Г.Г. Лингвокультурные концепты и метаконцепты. Волгоград, 2004.
21. Соколовская Ж.П. «Картина мира» в значениях слов. Симферополь, 1993.
22. Степанов Ю.С. Константы: Словарь русской культуры. М., 1997.
23. Сукаленко Н.И. Отражение обыденного сознания в образной языковой картине мира. Киев, 1992.
24. Телия В.Н. Русская фразеология: семантический, прагматический и лингвокультурологический аспекты. М., 1996.
25. Яковлева Е.С. Фрагменты русской языковой картины мира (модели пространства, времени и восприятия). М., 1994.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 09-MKONS-11 w USOSweb