Zarys literatur skandynawskich 09-LITSK-12

Prezentacja najważniejszych zabytków piśmiennictwa staroskandynawskiego („Eddy”, sag staroislandzkich) oraz zabytków runicznych (kamieni, przedmiotów z inskrypcjami runicznymi, przedmiotów o znaczeniu magicznym)
Charakterystyka duńskiego i szwedzkiego piśmiennictwa średniowiecznego (pieśni i ballady ludowe, kroniki, kodeksy) na podstawie fragmentów utworów
Przedstawienie głównych wydarzeń literackich w Danii i Szwecji okresu renesansu (reformacja, przekłady Biblii na języki skandynawskie, rozwój skandynawskich psalmów religijnych) z wykorzystaniem fragmentów utworów
Prezentacja duńskiego i szwedzkiego baroku oraz oświecenia w literaturze (rozwój pamiętnikarstwa oraz dalszy rozwój twórczości religijnej, zaadaptowanie na gruncie skandynawskim głównych nurtów europejskiego oświecenia oraz dynamiczny rozwój gatunku dramatu) z wykorzystaniem fragmentów utworów
Charakterystyka duńskiego i szwedzkiego nurtu romantycznego (fazy romantyzmu, główni przedstawiciele, utwory o przełomowym znaczeniu) oraz jego uwarunkowań społeczno-historycznych (wojny napoleońskie, utrata przez Danię Szlezwiku-Holsztynu, wpływy niemieckie) z wykorzystaniem fragmentów utworów
Przedstawienie złożonej i wielowątkowej natury przełomu współczesnego w Danii i Szwecji (ostateczna kompromitacja ideałów romantyki, wykłady Georga Brandesa, rozkwit tendencji modernistycznych pod koniec XIX wieku), jego kluczowego znaczenia dla kształtu współczesnej literatury duńskiej i szwedzkiej oraz jej wybranych utworów
Prezentacja najważniejszych tendencji w literaturze duńskiej i szwedzkiej 1. połowy XX wieku (ekspresjonizm, literatura komunistyczna, proza mieszczańska) , najistotniejszych przedstawicieli oraz wybranych utworów tych trendów
Charakterystyka kluczowych trendów w literaturze duńskiej i szwedzkiej w 2. połowie XX wieku oraz w latach najnowszych (modernizm powojenny, konfrontacyjny, tendencje socrealistyczne lat 70., powrót liryki symbolistycznej w latach 80., minimalizm), a także najważniejszych przedstawicieli i utworów tego okresu

Cele kształcenia

Przedstawienie zasadniczych kierunków rozwoju norweskiego i fińskiego piśmiennictwa średniowiecznego. Przedstawienie głównych tendencji renesansowych (reformacyjnych), barokowych i oświeceniowych w historii literatury norweskiej i fińskiej Zapoznanie studentów z kluczowymi zagadnieniami norweskiej i fińskiej (szwedzko- oraz ludowej fińskojęzycznej) literatury romantycznej oraz norweskiej twórczości wpisującej się w nurt realizmu poetyckiego Przedstawienie zjawiska przełomu nowoczesnego w XIX-wiecznej literaturze norweskiej oraz głównych trendów literackich zaistniałych w Norwegii w konsekwencji tegoż przełomu (realizm krytyczny, symbolizm, naturalizm, impresjonizm), zapoznanie studentów z fińskojęzycznym realizmem w literaturze fińskiej lat 80- i 90-tych XIX w.; prezentacja nurtu norweskiej i fińskiej twórczości neoromantycznej Prezentacja trendów historycznoliterackich w Norwegii i Finlandii w 1. połowie XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem norweskiego neorealizmu, fińskiej prozy tzw. opisu ludowego oraz psychologii głębi oraz modernizmu fińsko-szwedzkiego w poezji Zapoznanie studentów z kluczowymi tendencjami literackimi Norwegii w okresie 1945-1980 (modernizm w liryce i prozie, realizm) Przedstawienie najistotniejszych zjawisk literatury norweskiej i fińskiej po roku 1980 Przedstawienie najważniejszych lektur XIX- i XX-wiecznej literatury norweskiej i fińskiej

Kierunek studiów

filologia

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Efekty kształcenia

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student:
Wskazuje i identyfikuje najważniejsze trendy w historii literatury duńskiej i szwedzkiej oraz potrafi je umiejscowić w czasie
Rozpoznaje i charakteryzuje kluczowe zabytki piśmiennictwa staroskandynawskiego („Edda”, sagi staroislandzkie) oraz zabytki runiczne (kamienie, przedmioty z inskrypcjami runicznymi)
Wymienia podstawowe zagadnienia i formy literackie charakterystyczne dla średniowiecznego piśmiennictwa duńskiego oraz szwedzkiego
Charakteryzuje zjawiska typowe dla duńskiego i szwedzkiego renesansu w literaturze
Zna podstawowe tematy, nazwiska autorów, tytuły prac oraz trendy w literaturze duńskiej i szwedzkiej okresu baroku i oświecenia
Przedstawia główne zagadnienia duńskiej i szwedzkiej romantyki i wymienia jej kluczowych autorów, tytuły utworów i motywy literackie, a także potrafi wskazać pozaliterackie przyczyny zaistnienia tendencji romantycznych
Charakteryzuje zjawisko przełomu współczesnego oraz związanych z nim trendów literackich w Danii i Szwecji
Zna główne trendy i autorów literatury duńskiej i szwedzkiej w 1. połowie XX wieku oraz wskazuje korelacje między literaturą a niektórymi zjawiskami społecznymi i historycznymi w Danii i Szwecji
Referuje zasadnicze zagadnienia literatury duńskiej i szwedzkiej w 2. połowie XX wieku oraz w literaturze najnowszej oraz wymienia główne wydarzenia społeczne, mające wpływ na kształt literatury w Danii i Szwecji 2. połowy XX wieku
Potrafi powiązać przeczytane utwory literatury duńskiej, szwedzkiej oraz staroskandynawskiej z konkretnym kierunkiem literackim i uzasadnić swój wybór w sposób merytoryczny
Ma świadomość powtarzalności oraz ewolucji pewnych trendów oraz form literackich w literaturze staroskandynawskiej, duńskiej i szwedzkiej na przestrzeni wieków

Kryteria oceniania

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość ogólnej historii literatur skandynawskich w zakresie wiedzy ogólnej (daty, zjawiska, twórcy, animatorzy kultury), rozumienie procesów historycznoliterackich i reprezentujących je utworów literackich
dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z niewielkimi niedociągnięciami
dobry (db; 4,0): dobra znajomość literatur ogólnej historii skandynawskich w zakresie wiedzy ogólnej (daty, zjawiska, twórcy, animatorzy kultury), niewielkie braki w rozumieniu procesów historycznoliterackich i reprezentujących je utworów literackich
dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość ogólnej historii literatur skandynawskich (daty, zjawiska, twórcy, animatorzy kultury), wyraźne braki w rozumieniu procesów historycznoliterackich i reprezentujących je utworów literackich
dostateczny (dst; 3,0): znajomość literatur skandynawskich na dostatecznym (minimalnie wymaganym) poziomie, wyraźne braki w wiedzy ogólnej na temat procesów historycznoliterackich
niedostateczny (ndst; 2,0): niedostateczna znajomość ogólnej historii literatur skandynawskich, brak rozumienia procesów historycznoliterackich

Literatura

Edda poetycka. Ossolineum 1986.
Floryan, Władysław (red.). Dzieje literatur europejskich vol. 2, PWN 1983
Ciesielski, Zenon (red.). Słownik pisarzy skandynawskich. Wiedza Powszechna 1991
Kaszyński, Stefan; Krysztofiak, Maria. Dzieje literatury duńskiej. Wydawnictwo Naukowe UAM 1985
Krysztofiak, Maria. Dzieje literatur skandynawskich. Wydawnictwo Naukowe UAM 2000

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 09-LITSK-12 w USOSweb