Historia Rosji 09-HROSRA-12
Ruś w okresie przedpaństwowym;
Powstanie państwa – teoria normańska i antynormańska;
Zarys dziejów politycznych Rusi Kijowskiej – proces konsolidacji państwa, pierwsi władcy;
Chrzest Rusi;
Podział dzielnicowy państwa – zasada pryncypatu i senioratu;
Wojny wewnętrzne;
Mozaika księstw i ich dzieje;
Republika Nowogrodzka i jej specyfika.
Zwierzchnictwo mongolskie nad Rusią
Osłabienie Złotej Ordy;
Proces zjednoczenia ziem wielkoruskich;
Zrzucenie zwierzchnictwa mongolskiego.
Panowanie Iwana Groźnego
Wielka smuta
Panowanie nowej dynastii
Michał Romanow i jego następcy;
Reforma Nikona;
Piotr I. Regencja Zofii; Pierwsze lata panowania; Wojna Północna 1700 - 1721; Reformy; Petersburg; Okres przewrotów pałacowych.
Panowanie Katarzyny II. Piotr III; Polityka wewnętrzna; Powstanie Pugaczowa; Polityka zagraniczna; Wojny z Turcją i rozbiory Polski; Niemcy w Rosji; Paweł I.
Aleksander I – car liberał? Reformy; Wojna 1812 roku i jej następstwa; Powstanie dekabrystów; Ruch rewolucyjny w Rosji – rewolucjoniści szlacheccy, raznoczyńcy, narodnictwo, terroryzm.
Panowanie Mikołaja I, Teoria oficjalnej ludowości;
Aleksander II – car reformator. Wiosna posewastopolska; Manifest z 19 lutego 1861 r. i reforma agrarna; Reformy lat 1864 – 1874; Rosja po zniesieniu poddaństwa; Rozwój kapitalizmu w Rosji i powstanie ruchu robotniczego; Polityka zagraniczna; Carobójstwo; Kontrreformy Aleksandra III.
Rządy Mikołaja II.Wojna z Japonią;Rewolucja 1905 roku i jej następstwa;Powstanie konstytucjonalizmu rosyjskiego;Duma państwowa i działalność partii politycznych;Piotr Stołypin.
Rok 1917 w Rosji. Rewolucja lutowa i obalenie caratu; Dwuwładza – działalność Rządu Tymczasowego i Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich; Rewolucja październikowa czy przewrót bolszewicki?
Pierwsze lata władzy radzieckiej
Powstanie Rady Komisarzy Ludowych; Dekrety; Czerwony terror i utworzenie Czeki; wojna domowa; Komunizm wojenny; NEP; powstanie ZSRR – radziecki federalizm; Polityka zagraniczna Rosji Radzieckiej; Konstytucje radzieckie; Lenin a kultura; Bolszewicy wobec religii; Śmierć Lenina.
Stalinizm
Walka o władzę po śmierci Lenina; Kolektywizacja i industrializacja; Wielki głód na Ukrainie; terror stalinowski; Gułag.
Wielka Wojna Ojczyźniana
17 września 1939; Blitzkrieg, początkiem końca fałszywej przyjaźni dwóch żywiołów totalitarnych, Oblężenie Leningradu; Obrona Moskwy; Znaczenie Stalingradu i operacji kurskiej; Zwycięska koalicja antyfaszystowska – Teheran, Jałta, Poczdam.
Rządy Chruszczowa
Śmierć Stalina; XX Zjazd KPZR i jego następstwa; odwilż i destalinizacja; osobowość Nikity Sergiejewicza; reformy – „dogonimy i przegonimy”
Epoka zastoju – Breżniew i jego następcy
Realny socjalizm i epoka zastoju; rolnictwo i przemysł w ZSRR; patologie władzy – era nomenklatury i „gerontokracji”; „homosovieticus”; kult Breżniewa. Jurii Andropow i Konstantin Czernienko, Ruch dysydencki; Zimna wojna i detente.
Gorbaczow (1985-1991)
Pierestrojka, głasnost, uskorienie – powrót do Lenina; „Gorbimania” i świat zachodni; nowa polityka zagraniczna Jesień ludów; Rozpad ZSRR; WNP.
Powstanie Federacji Rosyjskiej;
Prezydentura Jelcyna (1991-1999); demokratyzacja i liberalizacja państwa. Reformy Gajdara i ekonomiczne perturbacje państwa rosyjskiego; prywatyzacja; krach finansowy 1998 roku. Kryzysy polityczne; Wybory do Dumy Państwowej (1993) i powstanie partii politycznych.
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:
- zna podstawową terminologię z zakresu historii i historiografii, antropologii kulturowej i wiedzy o kulturze;
- dostrzega historyczne współzależności między poszczególnymi społeczeństwami i państwami regionu postradzieckiego, zna i rozumie zróżnicowane podstawy tożsamości historycznej narodów regionu postradzieckiego;
- wyszukuje, analizuje, ocenia, selekcjonuje i wykorzystuje informacje dotyczące obszaru postradzieckiego w zasobach informacji pisanych i elektronicznych;
- potrafi dokonać krytyki i interpretacji źródeł historycznych dotyczących państw i narodów obszaru postradzieckiego
- potrafi dokonać analizy wydarzeń i procesów historycznych na obszarze postradzieckim na zasadzie porównawczej i przyczynowo-skutkowej w oparciu o literaturę przedmiotu;
- efektywnie ocenia własną pracę i krytycznie ocenia jej stopień zaawansowania;
- potrafi współtworzyć trafne decyzje dotyczące kontaktów Polska-Wschód na poziomie indywidualnym i na poziomie przedsiębiorstwa, instytucji lub organizacji pozarządowej;
- ma świadomość złożoności historycznych i współczesnych stosunków polsko-rosyjskich, polsko-litewskich, polsko-białoruskich i polsko-ukraińskich, ma świadomość znaczenia dobrosąsiedzkich stosunków z państwami obszaru postradzieckiego dla polskiej racji stanu, ma świadomość konieczności kierowania się w życiu zawodowym naukowym obiektywizmem oraz ogólnoludzkimi i europejskimi wartościami demokracji i tolerancji;
- ma świadomość szczególnych więzi łączących Polskę i Unię Europejską z obszarem postradzieckim, szczególnie z Rosją, Litwą, Ukrainą i Białorusią, rozumie znaczenie polskiego dziedzictwa kulturowego na Wschodzie oraz dziedzictwa kulturowego narodów Wschodu w Polsce;
- posiada wiedzę na temat węzłowych problemów historii państw i narodów obszaru postradzieckiego, dostrzega historyczne współzależności między poszczególnymi społeczeństwami i państwami regionu postradzieckiego, zna i rozumie zróżnicowane podstawy tożsamości historycznej narodów regionu postradzieckiego.
Kryteria oceniania
Podstawowe kryteria:
- obecność na zajęciach,
- aktywny udział i zaangażowanie w trakcie zajęć,
- znajomość zalecanej literatury przedmiotu,
- zaliczenie egzaminu końcowego.
SKALA OCEN:
• bardzo dobry (bdb; 5,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty;
• dobry plus (+db; 4,5): Osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty z pewnymi błędami lub nieścisłościami;
• dobry (db; 4,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych mniej istotnych aspektów;
• dostateczny plus (+dst; 3,5): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych istotnych aspektów lub z istotnymi nieścisłościami;
• dostateczny (dst; 3,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych ważnych aspektów lub z poważnymi nieścisłościami;
• niedostateczny (ndst; 2,0): brak osiągnięcia przez studenta zakładanych efektów kształcenia.
Literatura
1. Bazylow L., Wieczorkiewicz P., Historia Rosji, Wrocław 2005;
2. Bazylow L., Historia Rosji, t. 1-2, Warszawa 1983;
3. Heller M., Historia Imperium Rosyjskiego, Warszawa 2002;
4. Heller M., Niekricz A., Utopia u władzy. Historia Związku Sowieckiego,t. 1-2;
5. Ochmański J., Dzieje Rosji do roku 1861, Poznań 1981;
6. Riasanovsky N. V., Steinberg M. D., Historia Rosji, Kraków 2009;
7. Appelbaum A., Gułag, Warszawa 2005;
8. Bratkowski S., Pan Nowogród Wielki, Warszawa 1999;
9. Czerska D., Dymitr Samozwaniec, Wrocław 2004;
10. Heller M., Siódmy sekretarz. Blaski i nędza Michaiła Gorbaczowa, Lublin 1993;
11. Kijas A., Chrzest Rusi, Poznań 2006;
12. Pipes R., Rosja carów, Warszawa 2006;
13. Pipes R., Rewolucja Rosyjska, Warszawa 2006;
14. Pipes R., Rosja bolszewików, Warszawa 2005;
15. Pipes R., Rosja, komunizm i świat. Wybór esejów, Kraków 2002;
16. Radziński E., Rasputin, Warszawa 2000;
17. Rybakow B., Pierwsze wieki historii Rusi, Warszawa 1983;
18. Serczyk W. A., Katarzyna II. Carowa Rosji, Wrocław 1989;
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: