Historia literatury węgierskiej 09-HLW-FW-44
Przedmiot obejmuje następujące treści kształcenia:
Pierwsze dwie dekady XX wieku w literaturze węgierskiej – poeci czasopisma „Nyugat” (Gyula Juhász, Árpád Tóth, Dezső Kosztolányi, Mihály Babits), prozaicy „Nyugatu” (Zsigmond Móricz), węgierska awangarda (Lajos Kassák, Dezső Szabó); Okres międzywojenny – literatura mieszczańska (Milán Füst, Sándor Márai), literatura ludowa (László Németh, Gyula Illyés), poezja Attili Józsefa, neoklasycyzm (Lőrinc Szabó, Miklós Radnóti, Sándor Weöres); Literatura węgierska po II wojnie światowej – proza po 1945 (Tibor Déry, Géza Ottlik), liryka po 1945 (László Nagy, János Pilinszky), dramat po 1945 (István Örkény, Imre Sarkadi), nowatorskie tendencje lat 60.-70. w prozie (Miklós Mészöly, György Konrád), poezja lat 60.-70. (Sándor Csoóri), złota dekada prozy węgierskiej w latach ’80. Literatura węgierskiej po 1989 roku. Literatura mniejszości narodowych i etnicznych.
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu student potrafi:
- analizować przyczyny i przebieg zjawisk literackich i kulturowych charakterystycznych dla Węgier XX wieku, w zakresie przewidzianym programem przedmiotu
- rozpoznawać, wymieniać, umiejscawiać na osi czasu i prezentować sylwetki oraz dorobek czołowych węgierskich twórców omawianego okresu
- interpretować teksty literackie w oryginale i w przekładzie na język polski, w zakresie przewidzianym programem przedmiotu, uwzględniając kontekst historyczny i kulturowy
- dyskutować na temat przeczytanych dzieł literackich, wykazując otwartość na nowe idee
- argumentować z wykorzystaniem poglądów innych autorów i przygotować pracę akademicką w zakresie tematycznym przedmiotu, w języku polskim
Kryteria oceniania
Podstawą zaliczenia jest:
- kontrola obecności (możliwe dwie nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze)
- ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność może podnieść ocenę końcową o jeden stopień)
- zaliczenie testów kontrolnych ze znajomości lektur obowiązkowych
- ocena z pracy semestralnej na temat wybrany z zaproponowanej listy
Po uzyskaniu zaliczenia z obydwu semestrów student przystępuje do ustnego egzaminu końcowego.
Literatura
Literatura podmiotu
Liryka:
Tóth Árpád: Meddő órán, Esti sugárkoszorú, Hajnali szerenád, Körúti hajnal
Juhász Gyula: Tiszai csönd, Tápai lagzi, Tápai Krisztus, Milyen volt..., Anna örök
Babits Mihály: In Horatium, Esti kérdés, Messze.. messze..., Cigány a siralomházban, Ősz és tavasz között, A lírikus epilógja, Balázsolás
Kosztolányi Dezső: Azon az éjjel, Boldog szomorú dal, Üllői úti fák, Ilona, Akarsz-e játszani, Hajnali részegség, Halotti beszéd
Márai Sándor: Halotti beszéd, Mennyből az angyal
Kassák Lajos: Mesteremberek
Illyés Gyula: Egy mondat a zsarnokságról
József Attila: Tiszta szívvel, Klárisok, Medáliák (1-4), Külvárosi éj, Holt vidék, Téli éjszaka, A város peremén, A Dunánál, Óda, Mama, Kései sirató, A hetedik..., Tudod, hogy nincs bocsánat, Karóval jöttél, Nagyon fáj, Talán eltűnök hirtelen..., Íme, hát megleltem hazámat
Radnóti Miklós: Járkálj csak halálraítélt!, Nem tudhatom..., Hetedik ecloga, Razglednicák (1-4), Tétova óda, Á la recherche
Szabó Lőrinc: Semmiért egészen
Weöres Sándor: XX. századi freskó, Valse triste, Fű, fa , füst
Nagy László: Ki viszi át a szerelmet?, Menyegző, Himnusz minden időben
Pilinszky János: Halak a hálóban, Őszi vázlat, Trapéz és korlát, Harmadnapon, Francia fogoly, Apokrif
Csoóri Sándor: Anyám fekete rózsa, Második születésem, Hó emléke, Hosszú tél zsoltára
Epika:
Kosztolányi Dezső: Grzech słodkiej Anny (Édes Anna), Ptaszyna (Pacsirta) – mikropowieści; Esti Kornél (18. fejezet), Fürdés, A kulcs, Appendicitis – opowiadania
Móricz Zsigmond: Hét krajcár, Tragédia, Barbárok – nowele
Füst Milán: Historia mojej żony (Feleségem története) – powieść
Márai Sándor: Wyznania patrycjusza (Egy polgár vallomásai), Ziemia, ziemia! (Föld, föld!) – powieści / Żar (A gyertyák csonkig égnek) – mikropowieść
Németh László: Odraza (Iszony) – powieść
Illyés Gyula: Lud puszty (Puszták népe) – fragment powieści
Déry Tibor: Miłość (Szerelem) – opowiadanie; Niki – mikropowieść; Pan A.G. w X (G.A úr X-ben) / Wyimaginowany reportaż z amerykańskiego pop-festiwalu (Képzelt riport egy amerikai popfesztiválról) – powieść
Ottlik Géza: Szkoła na granicy (Iskola a határon) – powieść
Örkény István: Rodzina Totów (Tóték) – mikropowieść; A Sátán Füreden, Egyperces novellák: Használati utasítás, Arról, hogy mi a groteszk, Legmerészebb álmaink is megvalósíthatók!, In memoriam dr. K. H. G., Mindig van remény, Apróhirdetés, Az autóvezető, Mi mindent kell tudni, Nászutasok a légypapíron, Tanuljunk idegen nyelveket!, Budapest, Az élet értelme – krótkie nowelki
Mészöly Miklós : Śmierć rekordzisty (Az atléta halála) – mikropowieść
Sarkadi Imre: Tchórzostwo (A gyáva) – mikropowieść
Dramat:
Sarkadi Imre: Szymon Słupnik (Oszlopos Simeon), tłum. C. Mondral, „Dialog” 1965, nr 11, s. 58-79;
i / lub: Utracony raj (Elveszett paradicsom), tłum. C. Mondral. W: Antologia współczesnego dramatu węgierskiego, Warszawa 1982.
Literatura przedmiotu:
Erdődy E., Magyar M., Tverdota Gy., Magyar irodalom a XX. században. Tanulmányok, Budapest 1992.
Gintli T., Magyar irodalom, Budapest 2010.
Gizińska Cs., Dramat węgierski lat 1945-1989 i jego życie na scenach polskich, Warszawa 2005.
Görömbei A., A magyar irodalom története, Helsinki 1992.
Klaniczay T. (red.), A history of Hungarian literature, Budapest 1983.
Sz. Molnár Sz., Bevezetés a kortárs magyar irodalomba, Budapest 2005.
Rónay L., Erkölcs és irodalom. A magyar irodalom rövid története, Budapest 2006.
Szegedy-Maszák M., Veres A. (red.), A magyar irodalom történetei, II-III, Budapest 2007.
Vasy G., „Hol zsarnokság van”. Az ötvenes évek és a magyar irodalom, Budapest 2005.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: