Historia języka rumuńskiego 09-HJR-6LR-11

Programem zajęć objęte są nastepujące zagadnienia:
1/ Językoznawstwo diachroniczne – podstawowe pojęcia
2/ Drzewo genealogiczne języka rumuńskiego
3/ Od łaciny do języków romańskich
4/ Substrat i superstrat języka rumuńskiego (wpływy paleobałkańskie; wpływy słowiańskie: starosłowiańskie i południowosłowiańskie)
5/ Stare adstraty (wpływy cerkiewnosłowiańskie; wpływy greckie; wpływy turkijskie: kumańskie i osmańskie; wpływy węgierskie)
6/ Charakterystyka języka starorumuńskiego
7/ Spór o język (Szkoła Siedmiogrodzka i jej wizja języka rumuńskiego; nurt latynizujący; nurt historyczno-ludowy)
8/ Nowe adstraty (wpływy rosyjskie; wpływy włoskie; wpływy francuskie)
9/ Charakterystyka języka noworumuńskiego
10/ Rumuńska fonetyka historyczna
11/ Rumuńska morfologia historyczna
12/ Cyrylica rumuńska
13/ Łacinka: alfabet przejściowy, stare i nowe ortografie
14/ Rumuński w etymologii
15/ Inne adstraty (wpływy niemieckie; wpływy polskie i ukraińskie; wpływy cygańskie)

Cele kształcenia

1/ przekazanie wiedzy o podstawowych pojęciach z zakresu językoznawstwa diachronicznego i porównawczego 2/ przekazanie wiedzy o ewolucji języka rumuńskiego i sposobach jej opisu 3/ przekazanie wiedzy o miejscu języka rumuńskiego na tle innych języków Europy i świata 4/ ukazanie praktycznych zastosowań badań diachronicznych (np. w praktycznej nauce współczesnego języka rumuńskiego, celem pełniejszego zrozumienia jego struktur uwarunkowanych historycznie) 5/ wyrobienie u studentów umiejętności rozpoznawania i rozumienia języka różnych epok oraz charakteryzowania go w kategoriach językoznawczych 6/ wyrobienie u studentów umiejętności analizy form językowych pod kątem ich pochodzenia i ewolucji z zastosowaniem terminologii językoznawczej 6/ wyrobienie u studentów umiejętności transliteracji tekstów w grafii cyrylickiej i różnych wariantach ortograficznych łacinki na alfabet współczesny 7/ wyrobienie umiejętności rozwiązywania drobnych problemów i zadań z zakresu gramatyki historycznej 8/ uświadomienie studentom zmienności oraz dynamiki rozwoju języka 9/ uświadomienie studentom złożoności języka będącej wynikiem zarówno ciągłej ewolucji wewnętrznej, jak i jego otwarcia na wpływy zewnętrzne 10/ wyrobienie umiejętności korzystania ze źródeł literaturowych i leksykograficznych

Kierunek studiów

filologia rumuńska

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

TRYB STACJONARNY Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień Wykład konwersatoryjny Wykład problemowy Dyskusja Praca z tekstem Metoda analizy przypadków Rozwiązywanie zadań (np.: obliczeniowych, artystycznych, praktycznych) Demonstracje dźwiękowe i/lub video TRYB ZDALNY jw., z wykorzystaniem MS Teams i Moodle

Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning)

brak

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

4 punkty

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

III rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Wiedza, umiejętności i kompetencje nabyte w ramach obowiązkowego przedmiotu-modułu ‘Gramatyka opisowa języka rumuńskiego’

Koordynatorzy przedmiotu

Tomasz Klimkowski

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:
1/ wyjaśnia podstawowe terminy z zakresu językoznawstwa diachronicznego i porównawczego
2/ analizuje poszczególne etapy ewolucji języka rumuńskiego
3/ rozumie mechanizmy rządzące ewolucją języka
4/ opisuje stanowisko języka rumuńskiego w obrębie języków indoeuropejskich, romańskich i bałkańskich
5/ wskazuje uwarunkowania historyczne ewolucji języka rumuńskiego
6/ objaśnia ewolucję form wyrazowych pod kątem fonetycznym i morfologicznym
7/ objaśnia etymologię jednostek wyrazowych należących do podstawowego zasobu leksykalnego języka rumuńskiego
8/ transliteruje teksty rumuńskie w grafii cyrylickiej i różnych wariantach ortograficznych łacinki na alfabet współczesny
9/ rozpoznaje i rozumie teksty rumuńskie z różnych epok oraz wskazuje charakterystyczne cechy ich języka
10/ podaje przykłady zapożyczeń w języku rumuńskim z innych języków
11/ podaje przykłady zjawisk morfoskładniowych i fonetycznych w języku rumuńskim wykształconych pod wpływem innych języków
12/ rozpoznaje skutki dawnych procesów fonetycznych we współczesnym języku
13/ stosuje terminologię językoznawczą w mówieniu o języku
14/ korzysta ze źródeł literaturowych i leksykograficznych.

Kryteria oceniania

Warunki i tryb uzyskania zaliczenia oraz składania egzaminu:
TRYB STACJONARNY
– obecność i aktywność na zajęciach,
– przygotowanie do zajęć (w tym lektura wskazanych tekstów),
– egzamin pisemny,
– test,
– projekt (transliteracja tekstu, ćwiczenie etymologiczne)

TRYB ZDALNY
– obecność i aktywność na zajęciach (MS Teams),
– przygotowanie do zajęć (materiały zamieszczone na Moodle),
– egzamin ustny (MS Teams),
– projekt (transliteracja tekstu, ćwiczenie etymologiczne)

Warunki usprawiedliwiania i odrabiania nieobecności na zajęciach: dopuszczalna nieobecność na 1 zajęciach – za każdą kolejną nieobecność student otrzymuje dodatkowe pytanie na egzaminie
Termin egzaminu: podany na stronie Instytutu Filologii Romańskiej
Tryb ogłoszenia wyników egzaminu pisemnego: system USOS w terminie 14 dni od daty egzaminu
Tryb ogłoszenia wyników egzaminu ustnego: bezpośrednio po egzaminie, system USOS w terminie 3 dni od daty egzaminu

Kryteria oceniania wg skali stosowanej w UAM:
bardzo dobry (bdb; 5,0): znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne
dobry plus (+db; 4,5): bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne
dobry (db; 4,0): dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne
dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami
dostateczny (dst; 3,0): zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne, ale z licznymi błędami
niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne

Praktyki zawodowe

brak

Literatura

1/ Brâncuş G., „Introducere în istoria limbii române”, Editura Fundaţiei România de mâine, Bucureşti, 2005.
2/ Iordan I., „Istoria limbii române (pe-nţelesul tuturora)”, Editura Ştiinţifică şi Enciclopedică, Bucureşti, 1983.
3/ Oancă T., „Istoria limbii române. Antologie de texte bibliografice”, Universitaria, Craiova, 1995.
4/ Sala M., „De la latină la română”, Univers Enciclopedic, Bucureşti, 1998.

5/ --, „Istoria limbii române", vol. 1, Univers Enciclopedic, Bucureşti, 2018.
6/ Dimitrescu F., „Istoria limbii române. Fonetică, morfosintaxă, lexic”, Editura Didactică şi Pedagogică, Bucureşti, 1978.
7/ Rosetti A., „Istoria limbii române. De la origini pînă în secolul al XVII-lea”, Editura Ştiinţifică şi Enciclopedică, Bucureşti, 1978.

8/ Klimkowski T., „Influențe slave vechi asupra morfologiei și sintaxei limbii române", Editura Aeternitas, Alba Iulia, 2011.
9/ Mihăescu H., „Influenţa grecească asupra limbii române pînă în secolul al XV-lea”, Editura Academiei RSR, Bucureşti, 1966.
10/ Mihăilă Gh., „Împrumuturi vechi sud-slave în limba română. Studiu lexico-semantic”, Editura Academiei Române, Bucureşti, 1960.
11/ Oczko A., „Rumuńska słowiańszczyzna. Zapożyczenia południowosłowiańskie w języku rumuńskim w XVI i XVII wieku", Collegium Columbinum, Kraków, 2014.
12/ Sala M., „101 cuvinte moștenite, împrumutate și create", Editura Humanitas, București, 2010.
13/ Suciu E., „101 cuvinte de origine turcă”, Humanitas, Bucureşti, 2011.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 09-HJR-6LR-11 w USOSweb