Gramatyka języka starocerkiewnosłowiańskiego 09-GJSCSA-11

1. Wiadomości ogólne o języku scs. (misja wielkomorawska, działalność Konstantyna-Cyryla i Metodego, powstanie alfabetów słowiańskich, znaczenie języka scs. w okresie cyrylometodejskim).
2. Język scs. na tle pozostałych języków słowiańskich i języków indoeuropejskich, rola języka scs. w badaniach paleoslawistycznych
pismo scs. (charakterystyka głagolicy i cyrylicy), piśmiennictwo scs. (kanon zabytków), zasady czytania i transkrypcji tekstu cyrylickiego, przekład na język polski.
3. System wokaliczny języka scs. (pochodzenie samogłosek).
4. System konsonantyczny języka scs. (charakterystyka spółgłosek).
5. Zagadnienia z fonetyki i fonologii: prawo sylaby otwartej, zanik i wokalizacja jerów, palatalizacja spółgłosek tylnojęzykowych, palatalizacja spółgłosek z j, rozwój nagłosowych grup *orT-, *olT-, metateza grup typu *TorT, *TerT, *TolT, *TelT, uproszczenia grup spółgłoskowych, asymilacja, dysymilacja spółgłoskowa.
6. Charakterystyka systemu deklinacyjnego języka scs., analiza form gramatycznych.
7. Osobliwości odmiany staro-cerkiewno-słowiańskich przymiotników, analiza form gramatycznych.
8. System koniugacyjny języka scs., charakterystyka form: praesens, imperfectum, aoristus, perfectum, plusquamperfectum, futurum, indicativus, imperativus, conditionalis, infinitivus, supinum, participia; analiza form gramatycznych.
9. Odmiana zaimków w języku scs., analiza form gramatycznych.
10. Analiza językowa tekstu cyrylickiego.
11. Charakterystyka staro-cerkiewno-słowiańskiej składni.

Cele kształcenia

- zapoznanie z wiadomościami ogólnymi na temat języka staro-cerkiewno-słowiańskiego oraz przekazanie wiedzy z zakresu gramatyki języka scs. - wyrobienie umiejętności czytania i dokonywania transkrypcji tekstu cyrylickiego - rozwinięcie zdolności tłumaczenia tekstu cyrylickiego na język polski - rozwinięcie zdolności objaśniania zjawisk fonetycznych i fonologicznych w staro-cerkiewno-słowiańskich formach wyrazów - rozwinięcie umiejętności właściwej interpretacji staro-cerkiewno-słowiańskich form gramatycznych - rozwinięcie umiejętności wskazywania w tekście cyrylickim konstrukcji składniowych charakterystycznych dla języka scs. - przygotowanie do samodzielnego przeprowadzenia pełnej analizy językowej tekstu cyrylickiego - utrwalanie umiejętności pisania opracowań naukowych i korzystania ze źródeł bibliograficznych - rozwinięcie umiejętności komunikacji i pracy w grupie oraz właściwej postawy i odpowiedzialnego stosunku do zajęć

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień Wykład konwersatoryjny Dyskusja Praca z tekstem Metoda analizy przypadków Gra dydaktyczna/symulacyjna Metoda ćwiczeniowa Praca w grupach

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

II rok

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:
- zna tło historyczne powstania alfabetów słowiańskich i rozwoju języka scs;
- potrafi określić miejsce języka scs. wśród pozostałych języków słowiańskich oraz języków indoeuropejskich;
- rozumie rolę języka scs. w badaniach historyczno-porównwczych języków słowiańskich i indoeuropejskich;
- prawidłowo czyta teksty cyrylickie, dokonuje transkrypcji fonetycznej
tłumaczy teksty cyrylickie na język polski;
- objaśnia zjawiska fonetyczne i fonologiczne występujące w tekstach cyrylickich;
- właściwie interpretuje staro-cerkiewno-słowiańskie formy gramatyczne;
- wskazuje i objaśnia właściwości staro-cerkiewno-słowiańskiej składni
stosuje zdobytą wiedzę podczas pisania pracy semestralnej, polegającej na przeprowadzeniu pełnej analizy językowej tekstu cyrylickiego.

Kryteria oceniania

Podstawowe kryteria oceniania:
- obecność na zajęciach,
- aktywny udział i zaangażowanie w trakcie zajęć,
- znajomość zalecanej literatury przedmiotu,
- pozytywne oceny z testów i kolokwiów (student ma prawo do poprawy ocen z testów)

Metody oceniania:
• Metody kształtujące:
bieżąca ocena i ewentualna korekta realizacji zadań wykonywanych w trakcie zajęć oraz domu.
• Metody podsumowujące:
ostateczna, końcowa ocena wykonania zadań polega na przeprowadzeniu testu zaliczeniowego.

Studenci podlegają ocenie ciągłej podczas wykonywania ćwiczeń w trakcie zajęć. Uzyskują również oceny cząstkowe z prac zaliczeniowych, które są omawiane i podsumowywane na zajęciach.

SKALA OCEN:
• bardzo dobry (bdb; 5,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty;
• dobry plus (+db; 4,5): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia obejmujących wszystkie istotne aspekty z pewnymi błędami lub nieścisłościami;
• dobry (db; 4,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych mniej istotnych aspektów;
• dostateczny plus (+dst; 3,5): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych istotnych aspektów lub z istotnymi nieścisłościami;
• dostateczny (dst; 3,0): osiągnięcie przez studenta zakładanych efektów kształcenia z pominięciem niektórych ważnych aspektów lub z poważnymi nieścisłościami;
• niedostateczny (ndst; 2,0): brak osiągnięcia przez studenta zakładanych efektów kształcenia.

Literatura

1. Cz. Bartula, Podstawowe wiadomości z gramatyki staro-cerkiewno-słowiańskiej, Warszawa 2004.
2. T. Friedelówna, Cz. Łapicz, Język staro-cerkiewno-słowiański, Toruń 2008.
3. H. Karaś, Gramatyka języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, Warszawa 2001.
4. J. Kobylińska, Gramatyka języka staro-cerkiewno-słowiańskiego z ćwiczeniami, Kraków 1988.
5. T. Lehr-Spławiński, Zarys gramatyki języka staro-cerkiewno-słowiańskiego na tle porównawczym: (głosownia – fleksja), Kraków 1976.
6. L. Moszyński, Wstęp do filologii słowiańskiej, Warszawa 1984.
8. M. Wójtowicz, Początki pisma słowiańskiego, Poznań 2000.
9. S. Słoński, Wybór tekstów starosłowiańskich, Warszawa 1952.
10. А. Вайан, Руководство по старославянскому языку, Москва 1952.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 09-GJSCSA-11 w USOSweb