Fonetyka i fonologia 09-FIF-JK-22
Treści kształcenia:
- opis cech artykulacyjnych i akustycznych głosek polskich
- najważniejsze reguły konwersji zapisu ortograficznego na fonetyczny (dla języka polskiego)
- transkrypcja fonetyczna nagrań mowy ciągłej (z wykorzystaniem narzędzi komputerowych)
- produkcja mowy a percepcja i słyszenie
- spektrogram jako obraz sygnału mowy (rejestracja nagrań i analiza spektrogramów)
- pomiary wybranych parametrów sygnału mowy i reprezentacja graficzna wyników takich pomiarów
- praktyczne wykorzystanie informacji fonetycznej (syntezator mowy, testy dla logopedów lub inne).
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Efekty kształcenia
Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:
- identyfikuje i klasyfikuje główne typy głosek na podstawie: a) przekrojów artykulacyjnych, b) spektrogramów nagrań sygnału mowy wyświetlonych w programie komputerowym
- rozpoznaje zjawiska/procesy fonetyczne charakterystyczne dla języka polskiego i rozumie podstawowe różnice osobnicze oraz międzyjęzykowe w tym zakresie
- potrafi zapisać tekst (w języku polskim), posługując się alfabetem fonetycznym
- zna i potrafi wyjaśnić powiązania między cechami artykulacyjnymi głosek i ich obrazem spektrograficznym oraz ma świadomość różnic między percepcją mowy a słyszeniem
- układa prosty scenariusz nagraniowy, spełniający określone kryteria fonetyczno-akustyczne i przeprowadza rejestrację nagrań wg tego scenariusza, działając we współpracy z innymi osobami
- potrafi przeprowadzić segmentację i etykietyzację pliku dźwiękowego z nagraniem wypowiedzi na podstawie odsłuchu i wizualnej analizy spektrogramu tej wypowiedzi
- tworzy wykresy wskazanych parametrów (np. formantów samogłoskowych, wartości iloczasu głoskowego) w narzędziu komputerowym na podstawie wyników wykonanych przez siebie pomiarów
- wymienia i charakteryzuje możliwości praktycznych zastosowań fonetyki i fonologii, ze szczególnym uwzględnieniem gromadzenia, przetwarzania oraz archiwizacji zasobów językowych, jak również aplikacji technologii mowy
Kryteria oceniania
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest wykonanie wszystkich ćwiczeń podlegających ocenie cząstkowej, możliwe 2 nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze, końcowa ocena na podstawie wyniku testu podsumowującego.
Literatura
Jassem, W. 2003. “Illustrations of the IPA: Polish.” Journal of the International Phonetic Association Vol. 33(1): 103-107.
Ostaszewska D., Tambor J., 2000. Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, PWN, Warszawa.
Steffen-Batogowa, M., 1975. Automatyzacja transkrypcji fonematycznej tekstów polskich, PWN, Warszawa.
Dodatkowa:
Dukiewicz, L., Sawicka, I., 1995. Fonetyka i fonologia. Gramatyka współczesnego języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN.
Jassem, W. 1973. Podstawy fonetyki akustycznej, PWN, Warszawa.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: