Współczesne praktyki rewitalizacyjne 08-KUDU-WPR
Wykład podejmuje problematykę rewitalizacji, umieszczając ją w dwóch planach: pozytywnym i krytycznym. Uruchomienie pierwszego z nich realizowane jest poprzez przedstawienie kluczowych dokumentów określających język, metodologię i zakres współczesnych praktyk rewitalizacyjnych oraz ich administracyjno-prawne podstawy. Szczególną uwagę poświęca się tu wytycznym proponowanym w dokumencie Krajowej Polityki Miejskiej i Ustawie o Rewitalizacji oraz związkom tych dokumentów z dyrektywami unijnymi dotyczącymi roli miast w promowaniu ideałów zrównoważonego rozwoju zawartymi w Karcie Lipskiej. Rozważaniom tym towarzyszy przedstawienie ogólnych przyczyn kryzysu miast w epoce post-industrialnej, określenie typologii obszarów kryzysowych w miastach i wskazanie przykładów zrealizowanych działań naprawczych odpowiednich dla każdego z tych typów. W planie tym wykład wyróżnia cztery podstawowe nurty rewitalizacji: tematyzacyjny, społeczny, muzealizacyjny i miejscotwórczy. Uruchomienie planu krytycznego w analizie zjawiska rewitalizacji realizowane jest z punktu widzenia kulturalizmu, neomarksizmu i studiów kulturowych. Punktem wyjścia jest tu przedstawienie kulturalistycznego sposobu rozumienia przestrzeni jako wartości i wskazanie na konieczność posługiwania się dyrektywą współczynnika humanistycznego w diagnozie obszarów kryzysowych i ewaluacji wyników zrealizowanych przedsięwzięć rewitalizacyjnych. Wykład popiera to rozpoznanie przykładami praktyk, które integrują materialny i społeczno-kulturowy wymiar zdegradowanego obszaru. Kontynuację wątku krytycznego stanowi namysł nad rewitalizacją prowadzony w świetle neomarksistowskiej koncepcji prawa do miasta. Pod rozwagę poddaje się tu problemy relacji władzy i podporządkowania uruchamiane w trakcie warsztatów partycypacyjnych, kwestie związane z estetyzacją i inżynierią wizualną oraz kulturowym źródłem konfliktów o przestrzeń. Wykład zamykają rozważania pokazujące rewitalizację jako projekt realizowany oddolnie, odwołujące się do pojęć takich, jak życie codzienne i codzienny urbanizm.
Cele kształcenia
Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
1. Posiada wiedzę o historii, planistyczno-prawnych podstawach i społeczno-kulturowych uwarunkowaniach współczesnych praktyk rewitalizacyjnych
2. Zna podstawowe teorie wyjaśniające przyczyny procesów restrukturyzacji miasta
3. Rozumie znaczenie interdyscyplinarności i triangulacji metod w analizie poszczególnych praktyk rewitalizacyjnych
4. Identyfikuje różnorodne skale praktyk rewitalizacyjnych: lokalną, miejską, regionalną i globalną oraz ich wzajmne powiązania
5. Zdobywa orientację w klasycznej i współczesnej literaturze przedmiotu oraz repertuarze współczesnych praktyk rewitalizacyjnych
6. Analizuje przestrzenie kulturowe miasta, stosując w tym celu poznany aparat pojęciowy i wybrane metody badań kulturoznawczych
7. Opiniuje miejskie programy rewitalizacyjne, korzystając z teoretycznego zaplecza kulturowych studiów miejskich
8. Tworzy dokumentację wybranych obszarów kryzysowych w mieście
9. Opracowuje autorską diagnozę kulturowego potencjału wybranego obszaru kryzysowego w mieście
10. Jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w konsultacjach społecznych dotyczących projektów rewitalizacji
11. Dostrzega znaczenie oddolnego zaangażowania w sprawy miasta dla tworzenia zrębów demokracji partycypacyjnej, podnoszenia jakości życia w mieście i kwestionowania relicji podporządkowania i dominacji
12. Wykazuje się zmysłem krytycznym w ocenie kierunków polityki miejskiej
13. Buduje etyczne relacje z użytkownikami analizowanych przestrzeni kulturowych
Kryteria oceniania
praca pisemna
5.0 – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne
4.5 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne
4.0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne
3.5 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami
3.0 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne, ale z licznymi błędami
2.0 – niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne
Literatura
Bauman Z., O ładzie, co niszczy i chaosie, który tworzy, w: J.S. Wojciechowski, A. Zeidler-Janiszewska (red.), Formy estetyzacji przestrzeni publicznej, Druk Inter Graf, Warszawa 1998.
Berman M. „Wszystko, co stałe rozpływa się w powietrzu”. Rzecz o doświadczeniu nowoczesności, Universitas, Kraków 2006. (fragmenty)
Billert A. Polityka rozowju i rewitalizacji miast w Polsce na tle standardów unijnych w zakresie planowania, http://www.urbanistyka.info/content/polityka-rozwoju-i-rewitalizacja-miast-w-polsce-na-tle-standardów-unijnych-w-zakresie-planow.
Bukowski A., Jabłońska B., Smagacz-Poziemska M, Wykluczone sąsiedztwa. Społeczne aspekty
rewitalizacji w przestrzeni wielkiego miasta, Rabid, Kraków 2007.
Foucault M., Nadzorować i karać, tłum. T. Komendant, Fundacja Aletheia, Warszawa 1998, 167-220
Ghirardo D., Architektura po modernizmie, Wydawnictwo VIA, Toruń 1999, s. 171-208.
Jacobs J., Śmierć i życie wielkich miast Ameryki, tłum. Ł. Mojsak, Bęc Zmiana, Warszawa 2014.
Jałowiecki B., Przestrzeń jako pamięć, w: “Studia Socjologiczne”, nr 2/1985.
Kaźmierczak B. Nowak M., Pazder D., Palicki S., Oceny rewitalizacji. Studium zmian na poznańskiej Śródce, Wydawnictwo Wydziału Nauk Społecznych UAM, Poznań 2011.
Lorens P., J. Martyniuk-Pęczek, Wybrane zagadnienia rewitalizacji miast, Wydawnictwo Urbanista 2009, http://www.pg.gda.pl/architektura/pokl/skrypt%201.pdf.
Luczys P., Kiedy słyszę ( mówię) „rewitalizacja” myślę..., „Czas Kultury” 3/ 2010.
Putnam R.D., Samotna gra w kręgle, tłum. P. Sadura, S. Szymański, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
Siemiński W., Topczewska T., Rewitalizacja miast w Polsce przy wsparciu funduszami UE w latach 2004-2008.
Smagacz M., Rewitalizacja – o tęsknocie za utopią, w: M. Kowalewski (red.), Zmieniając miasto. Wokół teorii i praktyki rewitalizacji, Economicus, Szczecin 2008.
Smith N., Gentrification, the Frontier, and the Restructuring of Urban Space, w: S.S. Fainstein, S. Campbell (red.), Readings in Urban Theory, Blackwell Publishers, Cambridge 1996.
Zukin S., Gentrification, Cuisine, and the Critical Infrastructure: Power and Centrality Downtown, w: N. Kleniewski (red.), Cities and Society, Blackwell Publishing, Oxford 2005.
Ciesiołka P., Gentryfikacja jako efekt rewitalizacji http://www.urbanistyka.info/content/gentryfikacja-jako-efekt-rewitalizacji-przykład-poznania
M. Murzyn-Kupisz, J. Purchla (red.), Rewitalizacja zabytkowych dzielnic żydowskich w miastach Europy Środkowej, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków 2008.
Chase J.L, Crawford M., Kaliski J. (eds.), Everyday Urbanism, The Monacelli Press, New York 2008.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: