Przedstawienia ofiary w kulturze 08-KUDU-POF

Na wykładzie skupiamy się na pytaniu o główne przedstawienia ofiary w kulturze (omawiam Hioba - Antygonę - Chrystusa). Na ile przedstawienia ważnych kulturowo ofiar (literackie i filmowe) są aktualne dla nas, o czym mówiły w czasach kiedy powstały, o czym mówią dziś, jakie wnioski można z nich wyciągnąć, czy i na ile przedstawienia te wpisują się w tzw. teorie ofiarnictwa (czy antropologiczne jak teoria przemocy mimetycznej Rene Girarda, czy psychologiczne jak trójkąt dramatyczny Karpmana czy teoria gier Erica Berne'a), czy dają one odpowiedzi w celu odkodowania statusu i tożsamości współczesnych ofiar, czy można odróżnić bycie i nie-bycie ofiarą. Badamy kulturowe sprzeczności w przedstawieniach ofiary (tożsamość ofiary i kata i status człowieka "wolnego" od przemocy, zdystansowanego od ofiarniczych mechanizmów kultury i języka). Analizujemy mity ofiarnicze i interpretujemy konkretne teksty kultury w kontekście przedstawień ofiary.

Cele kształcenia

Celem kształcenia jest zapoznanie się z mechanizmami ofiarniczymi w kulturze, zarówno dawniej, jak i dziś. Student uzyskuje umiejętność rozróżniania dobrych (kulturotwórczych) i złych (destrukcyjnych, manipulacyjnych) mechanizmów ofiarnictwa. W tym celu zdobywamy podstawowe, historyczne i współczesne informacje o koncepcjach ofiary (w znaczeniu psychologicznym, religijnym itp.), poznajemy koncepcje opisujące praktyki, relacje i procesy zachodzące w procesie ofiarniczym, a także manipulacje pojęciem i koncepcją człowieka jako ofiary i ofiarnika. Skupiając się na pytaniu o główne przedstawienia ofiary w kulturze, student potrafi analizować i interpretować konkretne teksty kultury w kontekście przedstawień ofiary i koncepcji adekwatnie je opisujących.

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

Zagadnienia poruszane na zajęciach w zakładce DYDAKTYKA: http://agnieszkadoda.pl/ Literatura potrzebna do zajęć udostępniana jest częściowo w lektorium, całość w czytelniach i bibliotekach.

Kierunek studiów

kulturoznawstwo

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

wykład (w przerwie wykładu: konwersatorium)

Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning)

Możliwość konsultacji drogą mailową. Zagadnienia poruszane na zajęciach w zakładce DYDAKTYKA: http://agnieszkadoda.pl/

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Student czyta zadane i wybrane przez siebie teksty, uczestniczy aktywnie w zajęciach (przerwa w wykładzie: czas na pytania i problematyzacje ok. 20 min.), problematyzuje tematykę wykładów. Jest też zobowiązany do przygotowania jednej ustnej prezentacji na wybrany przez siebie temat. Prezentacja jest oceniana przez pozostałych uczestników zajęć.

Rodzaj przedmiotu

monograficzne

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Dotychczasowe studia na kulturoznawstwie powinny dawać rękojmię dla zrozumienia i interpretacji tekstów i tematów przeznaczonych na zajęcia z przedstawień ofiary w kulturze.

Koordynatorzy przedmiotu

Agnieszka Doda-Wyszyńska

Efekty kształcenia

Student zapoznaje się z podstawowymi koncepcjami ofiary i ofiarnictwa, oraz przedstawieniami tychże zagadnień w kulturze, głównie w literaturze i w filmie.

Kryteria oceniania

Podstawą oceny końcowej jest aktywność na zajęciach i prezentacja (ok. 20 minut) na wybrany temat.

Praktyki zawodowe

Literatura

Améry Jean, Poza winą i karą. Próby przełamania podjęte przez złamanego,
Berne Eric, W co grają ludzie. Psychologia stosunków międzyludzkich,
Camus Albert, Upadek,
Doda Agnieszka, Ironia i ofiara,
Dostojewski Fiodor, Bracia Karamazow,
Freud Zygmunt, Kultura jako źródło cierpień,
Girard Rene, Kozioł ofiarny,
Girard Rene, Prawda powieściowa i kłamstwo romantyczne,
Ionesco, Samotnik,
Jung Carl G., Odpowiedź Hiobowi,
Księga Hioba, Stary Testament
Kierkegaard Soren, Bojaźń i drżenie,
Ricoeur Paul, Symbolika zła,
Sofokles, Trylogia Tebańska.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 08-KUDU-POF w USOSweb