Historia medycyny - w poszukiwaniu idei terapii racjonalmej 08-FLFA-HMP
Pojęcie terapii racjonalnej i początki działań „medycznych”
Uzasadnienia dla podejmowanych działań leczniczych w początkach medycyny: magia i religia, koncepcje przyczyn chorób w starożytności,
Demitologizacja przyczyn chorób w koncepcji Hipokratesa. Próba zrozumienia przyczyn i mechanizmów chorób (teoria humoralna i opis ukł., krwionośnego).
Empiryzm a racjonalizm w medycynie vs. empiryzm a racjonalizm w epistemologii. Racjonaliści szkoły aleksandryjskiej, przedstawiciele i poglądy. Stanowisko empiryzmu, przedstawiciele i poglądy.
Medycyna w Rzymie – Asklepiades, Tessales
Medycyna Galena i medycyna w dobie upadku Cesarstwa (zachowanie medycyny greckiej w Bizancjum i osiągnięcia medycyny arabskiej vs. programowy irracjonalizm medycyny wieków średnich w Europie Zachodnie)
Idea racjonalizacji terapii a kształtowanie dyscyplin medycznych: anatomia, patoanatomia, fizjologia, patofizjologia, mikrobiologia, genetyka.
Nieusystematyzowana obserwacja jako podstawa wczesnych etapów rozwoju wiedzy medycznej w badaniach anatomicznych w starożytności i średniowieczu.
Usystematyzowana obserwacja w badaniach anatomicznych końca średniowiecza Mondino de Luzi. Intersubiektywność badań anatomicznych (sprawdzalność i rozwój aparatu pojęciowego)
Anatomia animata, czyli rozwój protofizjologii i zwrot ku badaniom eksperymentalnym. Metodologia Bacona i badania W. Harveya nad układem krwionośnym oraz wcześniejsze badania Ibn an Nafisa i Serveto.
Trzy fazy badań w zakresie anatomopatologii – powiązanie obserwacji patoanatomicznych z obrazem klinicznym pacjenta
Szkoła wiedeńska i paryska – nihilizm terapeutyczny i jego znaczenie dla idei terapii racjonalnej, porównanie ze sporem racjonalizm vs. empiryzm w starożytności.
C. Bernard i doniosłość postulatu pozyskiwania czystych danych
Problem uzasadniania terapii – pierwsze badania „protokliniczne” – badanie skuteczności krwioupustów – początki pozyskiwania danych statystycznych w uzasadnianiu terapii
Główne problemy rozwoju chirurgii od starożytności do XIX wieku (brak wiedzy o drobnoustrojach i antyseptyce)
Główne problemy rozwoju położnictwa
Etapy identyfikacji przyczyn chorób zakaźnych: Kitcher, Leveenhoek, gorączka połogowa i badania Semmelweisa,
Badania nad ospą – wariolizacja i opracowanie szczepionek przez Jennera bez wiedzy o drobnoustrojach
Badanie epidemiologiczne J. Snowa nad cholerą
Identyfikacja bakterii i wirusów w badaniach L. Pasteura
Badania Kocha – triada diagnostyczna, metoda barwienia,
Terapia „celowana” P. Ehrlicha jako realizacja idei terapii racjonalnej – wiedza o mechanizmie choroby jako podstawa projektowania terapii w I połowie XX wieku
Rozwój farmakologii – ujęcie klasyczne vs. forward pharmacology
Koncepcja evidence-based medicine i zmiana sposobu uzasadniania terapii
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Literatura
‒ Rzepiński. T., „Od idei terapii racjonalnej do medycyny faktów”, Lectiones & Acroases Philosophicae, X, 1 (2017), s. 33-69.
‒ Szumowski W., „Historia medycyny filozoficznie ujęta”, Białystok, 2005.
‒ Brzeziński T., „Od empirii i filozofii przyrody do nauki”, w: „T. Brzeziński, (red.). Historia medycyny, Warszwa 2015.
‒ Brzeziński T., „Zdrowie i choroba w starożytności i średniowieczu”, w: „T. Brzeziński, (red.). Historia medycyny, Warszwa 2015.
‒ Drygas A., „Rozwój nauki o leku i jego wpływ na rozwój terapii”, w: „T. Brzeziński, (red.). Historia medycyny, Warszawa 2015.
‒ Lebrun F., „Jak dawniej leczono? Lekarze, święci i czarodzieje w XVII i XVII wieku”, Wawrszwa.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: