Filozofia edukacji 08-FLFA-FED2
Edukacja – pedagogika – filozofia – etyka - system pojęć
Charakterystyka filozofii wychowania jako subdyscypliny filozoficznej, znajdującej się na pograniczu filozofii społecznej, etyki, antropologii i pedagogiki
2 Współczesne modele edukacji w kontekście wybranych teorii filozoficznych
3 Filozofia społeczno - polityczna a społeczne funkcje edukacji
4 Edukacja humanistyczna w kulturze neoliberalnej.
Dyskurs neoliberalny a edukacja artystyczna, filozoficzna i etyczna.
5 Wartości promowane w kulturze neoliberalnej. Ubóstwo etyczne neoliberalizmu.
6 Etyczne wyzwania dla wychowawcy i nauczyciela w kulturze konsumenckiej
7 Edukacja etyczna zorientowana na współpracę w kontekście neoliberalnych transformacji
8 Edukacja w społeczeństwie demokratycznym/kapitalistycznym/konsumpcyjnym
9 Człowiek i jego podmiotowość w wychowaniu z perspektywy filozofów.
Analiza współczesnych koncepcji filozoficznych, znaczących dla teorii wychowania: personalizm, filozofia dialogu, egzystencjalizm, fenomenologia, filozofia dramatu
10 Filozoficzne konteksty wybranych koncepcji współczesnej pedagogiki.
Zarys ważniejszych nurtów i kierunków pedagogiki:
1. Pedagogika kultury (S. Hessen)
2. Pedagogika Nowego wychowania (m.in. pedagogika M. Montessori, pedagogika C. Freineta)
3. Pedagogika R. Steinner’a
4. Pedagogika pragmatyzmu (J. Dewey)
5. Edukacja elastyczna – flexischooling (R. Meighan, J. Holt), homeschooling
6. Pedagogika antyautorytarna - Summerhill (A.S. Neill), (B. Spock)
7. Pedagogika postmodernizmu (F. Fukuyama, T. Szkudlarek)
8. Antypedagogika (H. Von Schoenebeck); pedagogika negatywna (A.Braunmuhl), (A. Miller)
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:
1. Posiada uporządkowane podstawowy wiedzy z zakresu filozofii edukacji, definiuje istotne pojęcia dla tego obszaru wiedzy
2. W kontekście wybranych teorii filozoficznych wymienia i opisuje problemy wychowawcze i edukacyjne we współczesnym społeczeństwie (w szkole i poza nią) oraz wskazuje sposoby ich rozwiązania lub tworzy nowe pomysły na ich rozwiązanie
3. Potrafi wskazać na rodzaj wpływu dokonań myśli filozoficznej na teorię i praktykę edukacyjną na przykład w zakresie formułowania programu nauczania/ modelu edukacji
4. Potrafi poprowadzić konstruktywną dyskusję w zakresie wybranych zagadnień z filozofii edukacji
5. Prawidłowo określa filozoficzne podstawy wybranej koncepcji edukacyjnej, analizuje i diagnozuje problemy edukacyjne w odniesieniu do teorii filozoficznych
6. Jest świadomy wpływu myśli filozoficznej na działalność edukacyjną oraz sposoby diagnozy i rozwiązywania problemów wychowawczych i dydaktycznych z jakimi spotyka się nauczyciel w szkole
7. Korzysta ze źródeł literaturowych oraz pomocy dydaktycznych,
8. Samodzielnie przygotowuje scenariusz krótkiego wystąpienia na wybrany temat w oparciu o literaturę z zakresu filozofii edukacji
9. Współpracuje z innymi, dba o jakość komunikacji w tracie dyskusji i wykonywanych zadań, dokonuje samooceny
Kryteria oceniania
Warunki zaliczenia:
1. Ocena pracy pisemnej i krótkiej prezentacji wybranej kwestii problemowej na zajęciach.
Student uzyskuje zaliczenie zajęć na podstawie aktywnego uczestnictwa w części interaktywnej wykładów oraz samodzielnie przygotowuje 3 pisemne opracowania tematów - wybranych zagadnień problemowych z wykładów, na podstawie przestudiowanej literatury oraz własnych przemyśleń, a następnie przedstawia jeden z nich na forum grupy, pozostałe tematy omawia indywidualnie z wykładowcą
2. Obecność i aktywność na zajęciach
3. Pozytywne zaliczenie prac pisemnych wybranych zagadnień problemowych z zakresu filozofii edukacji.
Literatura
Gutek, G. L., Filozoficzne i ideologiczne podstawy edukacji, przekł. Anna Kacmajor i Agata Sulak, Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, Gdańsk 2003.
Gutek, Gerald Lee., Filozofia dla pedagogów, przekł. Anna Kacmajor i Agata Sulak, Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, Gdańsk 2007.
Jaeger, W., W. , Paideia: formowanie człowieka greckiego, przeł. M. Plezia i H.Bednarek, Fundacja Aletheia, Warszawa 2001.
Kotarbiński T., Pisma etyczne, Ossolineum, Wrocław 1987.
Kwieciński Z., Śliwerski B., (red), Pedagogika t.1., cz. I ; cz.III: rozdz. 2,6,7,8,9,12,14,18,19, PWN, Warszawa 2003
Michałowska D.A., Neoliberalizm i jego (nie)etyczne implikacje edukacyjne, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 2013, Książka w formacie pdf , Repozytorium Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (AMUR): https://repozytorium.amu.edu.pl/jspui/handle/10593/7989
Michałowska D.A., Wartości w świecie edukacji na początku XXI wieku, Wyd. Naukowe WNS UAM, Poznań 2013. Książka w formacie pdf , Repozytorium Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (AMUR): https://repozytorium.amu.edu.pl/jspui/bitstream/10593/7748/1/Michałowska.pdf
Michałowska D.A., Zbiór materiałów dydaktycznych w serii: Filozofia edukacji: Repozytorium Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (AMUR): Edukacja w społeczeństwie demokratycznym http://hdl.handle.net/10593/6256
Edukacja elastyczna http://hdl.handle.net/10593/6263
Społeczne funkcje edukacji http://hdl.handle.net/10593/6262
Starnawski W., Prawda jako zasada wychowania, Wyd. Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2008.
Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Wyd. Impuls, Kraków 2004.
Wójcik W., Rembierz M. (red.), Filozofia edukacji i etos rodziny, Wydawnictwo ATH, Bielsko-Biała 2007.
Literatura uzupełniająca:
Marrou H.-I., Historia wychowania w starożytności, PIW, Warszawa 1969.
Walczak P., Wychowanie jako spotkanie. Józefa Tischnera filozofia człowieka jako źródło inspiracji pedagogicznych, Wyd. Impuls, Kraków 2007.
Kant I., O pedagogice, Biblioteka Narodowa, Łódź 1999.
Cz. Kupisiewicz Cz., (red.), Myśliciele o wychowaniu tom I i II, Warszawa 2000.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: