Filozofia jako terapia 08-ETDU-FTE

Tematy zajęć:
(1) Epimeleia heuatou i gnothi seauton - Samopoznanie i Troska o Ja jako modelowe ujęcia (auto)terapeutyczności (M.Foucault, P.Hadot, Platon, Marek Aureliusz, Seneka); 2-3 terminy
(2) Filozoficzna mistyka jako model terapeutyczny (K. Albert);1 termin
(3) Nowożytne nauki o namiętnościach duszy (B.Spinoza, R.Descartes); 1 termin
(4) Filozofia egzystencji jako odwrócenie terapeutyczne (S. Kierkegaard); 1 termin
(5) Choroby jako metafory - Romantyzm i jego przekroczenie (S.Sontag, A.Bielik-Robson); 1-2 terminy
(6) Ideał zdrowomyślności (W. James); 1 termin
(7) Patologizacja zdrowia - u źródeł biopolityki (M.Foucault); 1 termin
(8) Psychoanaliza (S.Freud, C.G.Jung, J. Kristieva); 2-3 terminy
(9) Psychiatria dialogiczna (A.Kępiński); 1 termin
(10) Biografia i autoterapia (T.Różewicz); 1 termin
(10) Neuroantropologia (O. Sacks); 1 termin

Cele kształcenia

C1: Przekazanie studentom wiedzy historycznej z zakresu filozoficznych koncepcji terapii/terapeutyczności oraz statusu filozofii praktycznej w jej terapeutycznym (formującym, rozwijającym) wymiarze – poglądy, dzieła oraz znaczenie wybranych autorów Antyku, Ṡredniowiecza, Nowożytności i Współczesności. C2: Prezentacja heurystycznego i transdyscyplinarnego modelu terapuetyczności filozoficznej – wskazanie na związek tej problematyki z innymi koncepcjami o silnym interdyscyplinarnym charakterze – jak np. narratologia –, przebadanymi już Gadamerowską metodą historii oddziaływań. C3: Prezentacja szeregu kluczowych kategorii/ terminów z interdyscyplinarnego obszaru teorii terapeutycznych – ze wskazaniem na ich klasyczne, filozoficzne (antyczne, nowożytne) pochodzenie, np.: terapia, medytacja, Ja/umysł/self, świadomość, podmiotowość, afekt, uczucie moralne, wola, egzystencja, twórczość, zdrowie psychiczne, osobowość, charakter C4: Wskazanie związków filozofii praktycznej z konkretnymi dyscyplinami filozoficznymi i - szerzej - dyscyplinami humanistyki, m.in. fenomenologia, hermeneutyka, psychologia humanistyczna, neuroantropologia, etyka dyskursu. Wykazanie etycznego i edukacyjnego/pedagogicznego wymiaru tematyki terapeutycznej, obecnej w spuściźnie filozoficznej. C5: Przybliżenie studentom roli i znaczenia koncepcji terapeutyczności filozoficznej w aktualnych debatach humanistycznych toczonych w naukach o edukacji, kognitywistyce, bioetyce, psychologii, np. dot. analizy egzystencjalnej, koncepcji tzw. resilience, a także w literaturoznawstwie (dot. autobiografii terapeutycznej).

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

Materiały będą studentom udostępniane drogą mailową.

Kierunek studiów

filozofia (etyka)

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

analiza tekstu źródłowego (heureza, hermeneutyka), dyskusja, burza mózgów typu 2/4/8, protokół z zajęć

Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning)

Konwersatorium (częstotliwość regularna, bez e-learningu)

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

2 punkty na 2 punkty - za pracę studenta przed zajęciami i podczas zajęć (wszak przedmiot to konwersatorium)

Poziom przedmiotu

II stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Brak wymagań wstępnych.

Koordynatorzy przedmiotu

Małgorzata Bogaczyk-Vormayr

Efekty kształcenia

Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:
(1) Ma obszerną podstawową wiedzę humanistyczną dotyczącą historii rozwoju niemedycznych koncepcji terapii, terapeutyczności, zdrowia, autorefleksji
(2) Definiuje kluczowe terminy i kategorie filozoficzne tradycji terapeutycznej. Posługuje się swobodnie terminologią funkcjonującą w obszarze interdyscyplinarnych badań nad terapią – m.in. w filozofii współczesnej, w etyce, psychoanalizie, bioetyce, neuroantropologii
(3) Potrafi stosować hermeneutyczne i heurystyczne techniki analizy tekstu źródłowego – naukowego, widząc spójność narracyjną tradycji tekstów z dziedziny filozofii praktycznej w prezentacji zagadnień podstawowych dla niniejszego konwersatorium (doświadczenie moralne, projekt egzystencjalny, kryzys, trauma itd.)
(4) Jest przygotowany do użycia zdobytej wiedzy w praktyce badawczej i nauczycielskiej – potrafi samodzielnie dokonać wyboru tekstu źródłowego, filozoficznego czy literackiego, o tematyce terapeutycznej, posiadł swobodę we właściwym formułowaniu pytań/ problemów w ramach analizy i interpretacji tekstu

Kryteria oceniania

Na ocenę końcową składaję się następujące elementy:
- Obecność (honoruje się zwyczaj dwóch nieuspr. nieobecności)
- Przygotowanie do zajęć: zaprezentowanie w ramach dyskusji wybranego zagadnienia/pytania postawionego w danym tekście źródłowym
- Rozwój umiejętności w trakcie zajęć: pogłębianie wiedzy, udział we wspólnej analizie tekstu
- Ogólna kultura filozoficzna: umiejętność i gotowość prowadzenia dyskusji, także wykraczającej poza tekst, postawione pytania pomocnicze; własna inicjatywa w debacie

Praktyki zawodowe

Brak

Literatura

Literatura pomocnicza podana jest wg kolejności odpowiadającej tematyce kolejnych spotkań cyklu:
M. Foucault: Hermeneutyka podmiotu
M. Aureliusz: Rozmyślania
P. Hadot: Filozofia jako ćwiczenie duchowe
L.A. Seneka: O życiu szczęśliwym
K. Albert: Wprowadzenie do filozoficznej mistyki
M. Montaigne: Próby
W. Shakespeare: Hamlet
R. Descartes: Namiętności duszy
S. Kierkegaard: Bojaźń i drżenie. Choroba na śmierć
F.Nietzsche, Ludzkie, arcyludzkie
W. James, Doświadczenia religijne
S. Freud: Wstęp do psychoanalizy; Poza zasadą przyjemności
J. Kristeva: Czarne słońce. Depresja i melancholia
H. Arendt: Kondycja ludzka
C.G. Jung: Archetypy i symbole; Rebis, czyli kamień filozofów
A. Kępiński: Rytm życia
K. Dąbrowski, Dezintegracja pozytywna
M. Foucault: Historia kliniki
T.Różewicz, Przerwany egzamin; Grzech
M. Merleau-Ponty: Fenomenologia percepcji
G. Bataille: Doświadczenie wewnętrzne
O. Sacks: Mężczyzna, który pomylił swoją żonę z kapeluszem; Antropolog na Marsie
S. Pinker: Tabula rasa

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 08-ETDU-FTE w USOSweb