Hydrometria 07-HYM-HMiK1-DL

Treści kształcenia:
Wybrane elementy teorii pomiarów: pomiary i niepewność pomiarów, definicje błędów bezwzględnego, względnego, procentowego i odniesionego, obliczanie błędów metodą różniczki zupełnej, niektóre rozkłady zmiennych losowych, weryfikacja statystyczna hipotez, korelacja i regresja liniowa, planowanie pomiarów.
Metrologiczne podstawy hydrometrii: miejsce hydrometrii w badaniach hydrologicznych, zakres badań hydrometrii, hydrologiczny cykl obiegu wody, eksperyment bierny i czynny, jako narzędzia gromadzenia danych o środowisku przyrodniczym.
Wybrane elementy automatyzacji pomiarów: tor pomiarowy, czujnik, przetwornik, łącze rejestrator, rola i zadania komputera w torze pomiarowym, pokaz składania i funkcjonowania toru pomiarowego do pomiarów stanów wody.
Przekrój hydrometryczny i zasady jego lokalizacji. Stany wód powierzchniowych: łata wodowskazowa, limnigraf, stanowisko limnigraficzne. Stany wód podziemnych: gwizdek hydrogeologiczny, divery, obsługa pomiarowa pompowania parametrycznego.
Przepływy wód powierzchniowych: metoda pływakowa, metoda znacznikowa, młynek hydrometryczny, FlowSens, przelewy miernicze, koryto Parshala. Przepływy wód podziemnych: czujnik z impulsem Diraca, metody znacznikowe. Pomiary wydatku eksploatacji studni: skrzynie przelewowe, wodomierze.
Opad: pluwiometr Hellmanna, pluwiometr wagowy i korytkowy, czujnik opadu. Parowanie: ewaporometr Wilda, ewaporometr basenowy. Drenaż i infiltracja wód podziemnych: wilgotnościomierz gruntowy, lizymetr, zbieracz drenażu, infiltrometr.
Metody pomiarów "in situ" parametrów jakości wód: konduktometry, solomierze, tlenomierze, pH-metry, termometry, jonometry, testy Merc`a, sondy wielofunkcyjne.

Cele kształcenia

- przedstawienie wybranych elementów teorii pomiarów i metrologicznych podstaw hydrometrii, - zapoznanie studentów z podstawami teoretycznymi pomiarów w hydrosferze, - szczegółowe zapoznanie studentów ze sposobami wykonywania pomiarów obiegu wody w środowisku przyrodniczym, - nabycie praktycznych umiejętności wykonania pomiaru oraz weryfikacji i sposobu przedstawienia wyniku, - umiejętność krytycznej oceny danych pomiarowych.

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

Materiały do zajęć oraz instrukcje laboratoryjne dostępne są u prowadzącego, wskazana literatura - w zasobach bibliotecznych Biblioteki Wydziałowej oraz Biblioteki Uniwersyteckiej. Szeroki dostęp do artykułów naukowych zapewniają internetowe bazy danych.

Kierunek studiów

Geografia, specjalność Hydrologia, meteorologia i klimatologia

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

- wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień; - pokaz i obserwacja; - metoda analizy przypadków; - rozwiązywanie zadań (obliczeniowych i praktycznych); - metoda warsztatowa; - praca w grupach.

Moduł zajęć/przedmiotu prowadzony zdalnie (e-learning)

Nie

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Nakład pracy studenta - godziny zajęć z prowadzącym: wykład 15 godzin, laboratorium 15 godzin. Nakład pracy studenta - praca własna: przygotowanie do zajęć, czytanie wskazanej literatury, przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego z zajęć laboratoryjnych i kolokwium zaliczeniowego z wykładu 40 godzin. Punkty ECTS: 3

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

fakultatywne

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Wiedza z zakresu geografii fizycznej na poziomie szkoły średniej.

Efekty kształcenia

Po zakończeniu modułu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student:
- zna podstawowe pojęcia i definicje w zakresie teorii pomiarów i wybranych elementów automatyzacji pomiarów;
- posiada wiedzę na temat metrologicznych podstaw hydrometrii;
- potrafi zapisać wynik pomiaru z uwzględnieniem niepewności pomiaru;
- ocenić klasę dokładności przyrządów pomiarowych;
- rozumie pojęcie cyfr znaczących;
- zna klasyfikacje błędów ze względu na źródła powstawania i sposób ich występowania w wynikach;
- potrafi wykonać korektę pomiaru, zastosować test Q-Dixona, test Grafa, test Grubbsa;
- zna zasady kalibracji aparatury pomiarowej: konduktometru, pehametru, divera;
- potrafi wyznaczyć stałą czasową oraz charakterystykę statyczną i dynamiczną przyrządu pomiarowego;
- potrafi wykonać pomiar położenia zwierciadła wody w otworze hydrogeologicznym za pomocą gwizdka hydrogeologicznego i divera;
- zna procedurę poboru próby wody do oznaczenia składu fizyczno-chemicznego wody podziemnej;
- rozumie pojęcia pomiar zerowy i brak pomiaru, granica oznaczalności;
- potrafi wykonać pomiary prędkości przepływu wody w rzece metodą pływakową i metodą młynka hydrometrycznego;
- zna urządzenia pomiarowe do pomiaru opadu i parowania;
- rozumie potrzebę weryfikacji wyniku pomiaru.

Kryteria oceniania

Warunki i tryb uzyskiwania zaliczenia: podano dla danego cyklu dydaktycznego w informacjach dotyczących poszczególnych grup zajęciowych.
Kryteria oceniania: zgodnie ze skalą ocen stosowaną w UAM.
Warunki usprawiedliwiania i odrabiania nieobecności na zajęciach: podano dla danego cyklu dydaktycznego w informacjach dotyczących poszczególnych grup zajęciowych.

Praktyki zawodowe

Nie

Literatura

Abramowicz H., 1992: Jak analizować wyniki pomiarów? Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Bajkiewicz-Grabowska E., Magnuszewski A., 2002: Przewodnik do ćwiczeń z hydrologii ogólnej. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Bajkiewicz-Grabowska E., Magnuszewski A., Mikulski Z., 1993: Hydrometria. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Kołodziejczyk L., Mańkowski S., Rubik M., 1980: Pomiary w inżynierii sanitarnej. Wyd. Arkady, Warszawa.
Mała encyklopedia metrologii. Pr. zbiorowa, Wyd. Nauk.-Techn., Warszawa, 1989.
Pasławski Z., 1973: Metody hydrometrii rzecznej. Wyd. Komunikacji i Łączności, Warszawa.
Piotrowski J., 1976: Podstawy metrologii. PWN, Warszawa.
Sydenham P.H. (red.), 1988: Podręcznik metrologii. Tom I Podstawy teoretyczne. Wyd. Komunikacji i Łączności, Warszawa.
Sydenham P.H. (red.), 1990: Podręcznik metrologii. Tom II Podstawy praktyczne. Wyd. Komunikacji i Łączności, Warszawa.
Szczepańska J., Kmiecik E., 2005: Ocena stanu chemicznego wód podziemnych w oparciu o wyniki badań monitoringowych. Uczelniane Wydawnictwa Nauk.-Dydakt. AGH, Kraków.
Śnieżek T.R., 1978: Przyrządy i metody pomiarowe w metrologii i hydrologii. PWN, Warszawa.
Taylor J.R., 1995: Wstęp do analizy błędu pomiarowego. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Turek S. (red.), 1971: Poradnik hydrogeologa. Wyd. Geol., Warszawa.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 07-HYM-HMiK1-DL w USOSweb