Metody interpretacji źródeł przyrodniczych w archeologii do "rekonstrukcji" paleośrodowiska/paleoklimatu/paleodemografii (lityczne i in.) 05-MIZPA-11-KP-ArchU
Lokalizacja i rodzaje skał krzemionkowych wykorzystywanych w epoce kamienia, brązu oraz okresie początków epoki żelaza na obszarze ziem polskich i terenach sąsiednich – charakterystyka makroskopowa i mikroskopowa.
Podstawy rozdzielania krzemiennych materiałów różnoczasowych.
Metody badań zespołów krzemiennych.
Możliwości i ograniczenia wykorzystania źródeł krzemiennych w interpretacji procesów i zjawisk naturalnych oraz antropologicznych w pradziejach.
Analiza i interpretacja wybranych eksperymentalnych oraz oryginalnych inwentarzy krzemiennych – ćwiczenia praktyczne.
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W ramach zajęć uczestnicy powinni zaznajomić się z podstawową literaturą przedmiotu, pojęciami i terminami z zakresu szeroko rozumianego zagadnienia skał krzemionkowych występujących w kontekście badań archeologicznych. Szczególny nacisk położony jest na bezpośredni kontakt z eksperymentalnymi oraz oryginalnymi materiałami krzemiennymi.
Po zaliczeniu zajęć student powinien posiadać umiejętność samodzielnego opracowania i interpretacji zbiorów krzemiennych na poziomie podstawowym, w tym:
- oceniać przydatność wybranych inwentarzy krzemiennych do poszczególnych rodzajów badań,
- znać założenia metod badawczych zespołów krzemiennych,
- potrafić rozróżnić artefakty od geofaktów,
- opisać genezę, rodzaj, wiek oraz miejsce występowania surowca, z którego dane artefakty zostały wykonane,
- zaprezentować właściwości i przydatność poszczególnych surowców w kontekście wytwórczym i użytkowym,
- określić dostępność złóż wyróżnionych odmian skał krzemionkowych na przestrzeni dziejów,
- opisać zagadnienie wpływu działalności czynników podepozycyjnych na możliwości interpretacyjne badanych okazów krzemiennych,
- określić typ, sposób ukształtowania oraz przybliżoną chronologię wyróżnionych okazów.
Planowanym efektem kształcenia jest również nabycie przez studentów umiejętności interpretacji zaprezentowanych wyników badań, a także kreatywnego wykorzystania danych płynących z zastosowania wybranych sposobów interpretacji. Posługując się wynikami badań technologicznych, typologicznych czy surowcowych, eksperymentalnych, traseologicznych, planigraficznych itp., uczestnicy laboratoriów będą określać charakter stanowisk oraz sposoby planowania i zagospodarowywania przestrzeni; poszukiwać zależności pomiędzy dobraniem surowca, techniką wytwarzania, formą i funkcją poszczególnych artefaktów; podejmować próby ustalenia kryteriów wyborów na poszczególnych etapach działalności człowieka związanej z pozyskiwaniem i użytkowaniem danych surowców czy artefaktów; interpretować cechy indywidualne wytwórców lub poszczególne elementy życia codziennego społeczności pradziejowych itp.
W efekcie nabycia podstawowej wiedzy teoretycznej z zakresu metod interpretacji źródeł krzemiennych, uczestnicy laboratoriów powinni potrafić krytycznie oceniać i wykorzystywać wyniki badań materiałów krzemiennych prezentowane w literaturze przedmiotu. Dodatkowo, bezpośredni kontakt z eksperymentalnymi i oryginalnymi formami umożliwi uczestnikom, w trakcie badań terenowych, poprawnie wydzielać artefakty wykonane ze skał krzemionkowych.
Kryteria oceniania
Zaliczenie w oparciu o aktywne uczestnictwo w zajęciach oraz ustne kolokwium końcowe.
Literatura
Andrefsky W. Jr., 2005 Lithics, macroscopic approaches to analysis, Cambridge.
Inizan M. L., Reduron-Ballinger M., Roche H., Tixier J., Technology and Terminology of Knapped Stone, Meudon 1999.
Król P. (red.), 2009 Historia krzemienia, Katowice.
Odell G. H., 2003 Lithic Analysis, New York.
Whittaker J. C., 1999 Flintknapping, making and understanding stone tools, Austin.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: