Antropologia wybranych zjawisk kulturowych IV: Medycyna komplementarna i alternatywna 05-AWZKIVMKA-24-EtnU

Zajęcia zapoznają studentów z podstawową wiedzą z zakresu badań antropologii medycznej (subdyscypliny antropologii społeczno-kulturowej) nad medycyną komplementarną i alternatywną (complementary and alternative medicine - CAM). Omówione zostaną kolejno następujące zagadnienia:

Rozwój antropologii medycznej w Stanach Zjednoczonych i Europie; początki i współczesny stan badań nad medycyną komplementarną i alternatywną (CAM).
Rozwój antropologii medycznej w Polsce – od badań nad medycyną ludową do współczesnych studiów nad CAM.
Różnorodność terminów stosowanych na określenie CAM; różnorodność dziedzin CAM i próby ich klasyfikacji.
Koncepcje dotyczące pluralizmu medycznego (różnorodność medyczna – medical diversity, „krajobrazy medyczne” – medicoscapes).
Pluralizm medyczny w krajach nie-zachodnich – przykłady (Azja).
„Nowy pluralizm medyczny” w świecie Zachodu – regulacje prawne, zapotrzebowania społeczne i pozycja CAM.
Sytuacja CAM w Polsce – kwestie prawne, stosunek środowiska medycznego, akceptacja dla niektórych praktyk CAM.
Popularność CAM w Polsce i analiza jej przyczyn.
Przykłady dziedzin CAM popularnych w Polsce.
Możliwości zastosowań praktycznych antropologicznych badań nad CAM.
Problemy etyczne w badaniach nad zdrowiem i chorobą oraz CAM.

Cele kształcenia

Przekazanie wiedzy o badaniach nad medycyną komplementarną i alternatywną (CAM) jako obszaru zainteresowań antropologii medycznej. Zapoznanie z terminologią i stosowaną w antropologii medycznej klasyfikacją dziedzin CAM. Ukazanie miejsca CAM w kontekście pluralizmu medycznego występującego w świecie Zachodu i w krajach spoza euroamerykańskiego kręgu kulturowego. Zapoznanie ze specyfiką CAM w Polsce – jej sytuacją prawną, relacjami z biomedycyną, popularnością w społeczeństwie. Wykształcenie umiejętności krytycznej analizy i interpretacji zagadnień relacji między współczesną biomedycyną i CAM. Rozwinięcie umiejętności postrzegania i analizy fenomenu CAM w szerszych kontekstach – społecznym, politycznym i ekonomicznym.

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

Większość materiałów jest dostępna w Bibliotece Wydziału Historycznego UAM. Inne teksty prześlę studentom w formie elektronicznej.

Kierunek studiów

Etnologia i antropologia kulturowa

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień Wykład konwersatoryjny Wykład problemowy Dyskusja Praca z tekstem

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem - 30 Praca własna studenta* Przygotowanie do zajęć - 20 Czytanie wskazanej literatury - 30 Przygotowanie pracy pisemnej, raportu, prezentacji, demonstracji, itp. Przygotowanie projektu Przygotowanie pracy semestralnej - 40 Przygotowanie do egzaminu / zaliczenia Inne (jakie?) - … SUMA GODZIN 120 LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA MODUŁU ZAJĘĆ/PRZEDMIOTU 4

Poziom przedmiotu

II stopień

Rodzaj przedmiotu

nieobowiązkowe

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Znajomość języka angielskiego pozwalająca na czytanie i rozumienie tekstów naukowych w tym języku.

Koordynatorzy przedmiotu

Danuta Penkala-Gawęcka

Efekty kształcenia

Orientuje się w rozwoju badań antropologii medycznej oraz jej współczesnym stanie i kierunkach badań nad medycyną komplementarną i alternatywną (CAM).
Ma wiedzę o historii antropologii medycznej w Polsce, a szczególnie o rozwoju badań nad CAM.
Orientuje się w terminologii stosowanej w odniesieniu do CAM i oraz w klasyfikacji jej dziedzin.
Zna koncepcje antropologii medycznej dotyczące pluralizmu medycznego i różnego usytuowania CAM w różnych kontekstach społeczno-kulturowych.
Orientuje się w sytuacji prawnej CAM w Polsce, jej relacjach z biomedycyną oraz zagadnieniach jej popularności.
Potrafi krytycznie analizować i interpretować zjawiska relacji między CAM i biomedycyną.
Rozumie kompleksową naturę zjawisk CAM badanych przez antropologię medyczną i potrafi je analizować w szerszym kontekście historycznym, społecznym, politycznym i ekonomicznym.
Dostrzega możliwości zastosowań praktycznych wiedzy to CAM tworzonej przez antropologię medyczną, w tym znaczenie ekspertyz z tego zakresu dla polityki zdrowotnej.
Rozumie problemy etyczne związane z badaniami nad zjawiskami CAM.

Kryteria oceniania

Znajomość tekstów; udział studentów w dyskusji; główny składnik oceny końcowej - ocena eseju pisemnego.

Literatura

Bartoszko A., Penkala-Gawęcka D., Medical Anthropology in Poland, „Cargo”, 1,2: 2011.
Baer H., Medical Pluralism, w: Encyclopedia of Medical Anthropology, vol. 1, New York 2004.
Cant S., Sharma U., A New Medical Pluralism?, London 1999 (fragmenty).
Cant S., Sharma U., Alternative Health Practices and Systems, w: Handbook of Social Studies in Health and Medicine, London 2000.
Helman C., Why medical anthropology matters?, “Anthropology Today” 22 (1): 2006.
Hsu E., Medical Pluralism, w: International Encyclopedia of Public Health, Amsterdam 2008.
Kubiak A., Kosmologia i antropologia uzdrawiania, “Promocja Zdrowia” 5 (14): 1998.
Penkala-Gawęcka D. Medycyna ludowa i komplementarna w polskich badaniach etnologicznych, "Lud" 78: 1995.
Penkala-Gawęcka D., Medycyna komplementarna – problemy, terminy, konteksty, w: D. Penkala-Gawęcka, Medycyna komplementarna w Kazachstanie, Poznań 2006.
Penkala-Gawęcka D., Antropologia medyczna – dlaczego i jak?, „(op.cit.,)” 4 (41): 2008.
Penkala-Gawęcka D., Pluralizm medyczny w perspektywie antropologicznej, w: D. Penkala-Gawęcka (red.), Nie czas chorować? Zdrowie, choroba i leczenie w perspektywie antropologicznej, Poznań 2010.
Piątkowski W., Lecznictwo niemedyczne w Polsce. Tradycja i współczesność, Lublin 2008, (fragmenty).

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 05-AWZKIVMKA-24-EtnU w USOSweb