Antropologia wybranych zajwisk kulturowych II - Antropologia medyczna 05-AWZKIIAM-12-Etnu

Zajęcia zapoznają studentów z podstawową wiedzą z zakresu antropologii medycznej jako ważnej subdyscypliny antropologii społeczno-kulturowej. Omówione zostaną kolejno następujące zagadnienia:

1. Historia antropologii medycznej w Stanach Zjednoczonych i Europie.
2. Współczesny stan badań i perspektywy rozwoju.
3. Historia antropologii medycznej w Polsce, współczesny stan badań i kierunki zainteresowań.
4. Najważniejsze orientacje teoretyczno-metodologiczne w obrębie antropologii medycznej.
5. Związki interdyscyplinarne antropologii medycznej - przykłady socjologii medycyny, historii medycyny oraz epidemiologii.
6. Podstawowy aparat pojęciowy antropologii medycznej I: zdrowie i choroba.
7. Podstawowy aparat pojęciowy antropologii medycznej II: systemy medyczne, medycyna ludowa, medycyna tradycyjna, medycyna komplementarna i alternatywna, biomedycyna.
8. Pluralizm medyczny w krajach "rozwijających się" - ekspansja biomedycyny, rola medycyny tradycyjnej, hybrydyzacja kulturowa.
9. „Nowy pluralizm medyczny” w świecie Zachodu - rola medycyny komplementarnej i alternatywnej, biomedycyna jako system kulturowy, medykalizacja, biomedykalizacja i ruchy demedykalizacyjne.
10. Medycyna komplementarna w Polsce.
11. Nowe pola badawcze antropologii medycznej - wybrane przykłady.
12. Antropologia medyczna jako nauka stosowana.
13. Problemy etyczne w badaniach nad zdrowiem i chorobą.

Cele kształcenia

Przekazanie wiedzy o historii, przedmiocie i stanie badań oraz kierunkach rozwoju antropologii medycznej i współczesnych orientacjach teoretyczno-metodologicznych antropologii medycznej. Ukazanie jej związków z innymi dyscyplinami z zakresu nauk społecznych, humanistycznych i przyrodniczych. Zapoznanie z podstawowymi pojęciami antropologii medycznej. Wykształcenie umiejętności krytycznej analizy problemów zdrowia, choroby i medycyny w różnych kontekstach społeczno-kulturowych i politycznych, z perspektywy antropologii medycznej. Ukazanie praktycznych zastosowań antropologii medycznej oraz rozwinięcie wrażliwości etycznej niezbędnej w badaniach z tego zakresu.

Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć

Większość zalecanej literatury jest dostępna w Bibliotece Wydziału Historycznego (część także w Bibliotece Głównej UAM). Niektóre artykuły przekażę studentom drogą elektroniczną.

Kierunek studiów

Etnologia i antropologia kulturowa

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Elementy wykładu, prezentacje multimedialne wykładowcy; dyskusja nad treściami literatury i prezentacji; dyskusja nad materiałami zebranymi w trakcie własnej pracy studentów.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem - 30 Czytanie wskazanej literatury -35 Własne poszukiwania materiałów – przygotowanie do zajęć - 20 Przygotowanie do egzaminu - 35 Suma godzin - 120 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla modułu (przedmiotu) - 4

Poziom przedmiotu

II stopień

Rodzaj przedmiotu

nieobowiązkowe

Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji

Znajomość języka angielskiego pozwalająca na czytanie i rozumienie tekstów naukowych w tym języku.

Koordynatorzy przedmiotu

Danuta Penkala-Gawęcka

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu student:

- ma wiedzę o historii, stanie obecnym i podstawowych orientacjach teoretyczno-metodologicznych antropologii medycznej;
- orientuje się w powiązaniach interdyscyplinarnych antropologii medycznej;
- zna terminologię z zakresu antropologii medycznej i potrafi się nią właściwie posługiwać;
- potrafi krytycznie analizować i interpretować zjawiska badane przez antropologię medyczną w ich szerszym kontekście społeczno-kulturowym i politycznym;
- dostrzega możliwości zastosowań praktycznych wiedzy tworzonej przez antropologię medyczną, w tym znaczenie ekspertyz z tego zakresu dla polityki zdrowotnej;
- rozumie problemy etyczne związane z praktykowaniem antropologii medycznej.

Kryteria oceniania

Ocena będzie przeprowadzana w oparciu o wyniki egzaminu pisemnego.

5,0 - znakomita wiedza
4,5 - bardzo dobra wiedza
4,0 - dobra wiedza
3,5 - zadowalająca wiedza, ale ze znacznymi niedociągnięciami
3,0 - zadowalająca wiedza, ale z licznymi błędami
2,0 - niezadowalająca wiedza

Literatura

Bartoszko A., Penkala-Gawęcka D., Medical Anthropology in Poland, „Cargo”, 1,2: 2011.
Blaxter M., Zdrowie, Warszawa 2009.
Helman C., Why medical anthropology matters?, “Anthropology Today” 22 (1): 2006.
Penkala-Gawęcka D., Antropologia medyczna dzisiaj: kontynuacje, nowe nurty, perspektywy badawcze, w: Piątkowski W., Płonka-Syroka B. (red.), Socjologia i antropologia medycyny w działaniu, Wrocław 2008.
Penkala-Gawęcka D., Medykalizacja w perspektywie antropologii medycznej, w: Nowakowski M., Włodzimierz Piątkowski W. (red.), Procesy medykalizacji we współczesnym społeczeństwie, Lublin 2017.
Penkala-Gawęcka D. (red.), Nie czas chorować? Zdrowie, choroba i leczenie w perspektywie antropologicznej (wybrane artykuły), Poznań 2010.
Penkala-Gawęcka D., Main I., Witeska-Młynarczyk (red.), W zdrowiu i w chorobie… Z badań antropologii medycznej i dyscyplin pokrewnych (wybrane artykuły), Poznań 2012.
Piątkowski W., Lecznictwo niemedyczne w Polsce. Tradycja i współczesność (fragmenty), Lublin 2008.
Sharma U., Contextualising Alternative Medicine, “Anthropology Today” 9 (4): 1993.
Torrey E.F., Czarownicy i psychiatrzy (wybrane rozdz.), Warszawa 1981.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 05-AWZKIIAM-12-Etnu w USOSweb