Filozofia literatury 03-ZW-FL

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- zna i rozumie epistemologiczne zaplecze najważniejszych metodologii badań literackich,
- zna i rozumie wpływ filozoficznych założeń dotyczących sposobu istnienia dzieła i konstytuowania jego znaczenia (np. esencjalizm, funkcjonalizm, konstruktywizm) na sposoby jego interpretacji,
- potrafi świadomie wykorzystywać terminy i pojęcia wypracowane na gruncie różnych szkół filozoficznych do interpretacji dzieł literackich,
- potrafi dostrzec związki między nurtami filozoficznymi a dominującymi tendencjami w praktykach artystycznych,
- rozpoznaje zakorzenienie teoretycznoliterackich koncepcji w przyjętych założeniach metafizycznych i epistemologicznych ich autorów,
- jest gotów do podjęcia refleksji i dyskusji na tematy metateoretyczne, także niezwiązane z literaturą, a odnoszące się do problemów etycznych, estetycznych i poznawczych.

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): student doskonale zna i rozumie filozoficzne konteksty metodologii badań literackich i potrafi wskazać oraz zinterpretować ich wpływ na badania literackie; podczas interpretacji tekstów sprawnie posługuje się poznaną terminologią i pojęciami, samodzielnie dostrzega i rozumie związki i zależności między praktyką artystyczną a nurtami filozoficznymi, potrafi samodzielnie formułować pytania o charakterze metateoretycznym i poszukiwać na nie odpowiedzi, bierze aktywny udział w dyskusjach podczas ćwiczeń, potrafi merytorycznie uargumentować swoje stanowisko.

dobry plus (+db; 4,5): student zna i rozumie filozoficzne konteksty metodologii badań literackich i potrafi wskazać ich wpływ na badania literackie; podczas interpretacji tekstów posługuje się poznaną terminologią i pojęciami, dostrzega i rozumie niektóre związki i zależności między praktyką artystyczną i nurtami filozoficznymi, podejmuje próby formułowania pytań o charakterze metateoretycznym oraz poszukiwania odpowiedzi na nie przy wsparciu prowadzącego.

dobry (db; 4,0): student zna i podejmuje próby zrozumienia filozoficznych kontekstów metodologii badań literackich, próbuje też wskazać ich wpływ na badania literackie; podczas interpretacji tekstów posługuje się poznaną terminologią i pojęciami, dostrzega i rozumie niektóre związki i zależności między praktyką artystyczną i nurtami filozoficznymi, na pytania o charakterze metateoretycznym zadawane przez prowadzącego sam poszukuje odpowiedzi.

dostateczny plus (+dst; 3,5): student zna podstawowe konteksty filozoficzne metodologii badań literackich, próbuje też wskazać ich wpływ na badania literackie; podczas interpretacji tekstów stara się posługiwać poznaną terminologią i pojęciami, podejmuje próby rozpoznania związków i zależności między praktyką artystyczną i nurtami filozoficznymi.

dostateczny (dst; 3,0): student próbuje wskazać związki między filozoficznymi kontekstami a badaniami literackimi; radzi sobie z interpretacją tekstów ze wsparciem prowadzącego, ma kłopoty z poprawnym definiowaniem poznanych pojęć, wypełnia wszystkie pozostałe warunki niezbędne do zaliczenia przedmiotu.

niedostateczny (ndst; 2,0): student nie opanował podstawowych pojęć z zakresu przedmiotu, nie radzi sobie z interpretacją tekstów nawet ze wsparciem prowadzącego, nie spełnił także pozostałych warunków niezbędnych do zaliczenia przedmiotu.

Zalecana literatura:
Adorno Theodor, O literaturze. Wybór esejów, wyboru dokonał Lech Budrecki, przełożyła i posłowiem opatrzyła Anna Wołkowicz, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 2005.
Arystoteles, Hume David, Scheler Max, O tragedii i tragiczności, przeł. Władysław Tatarkiewicz, Teresa Tatarkiewiczowa, Roman Ingarden, wybór, przedmowa i oprac. Władysław Tatarkiewicz, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1976.
Bataille Georges, Literatura a zło. Emily Brontë, Baudelaire, Michelet, Blake, Sade, Proust, Kafka, Genet, przeł. Maria Wodzyńska-Walicka, przedmowa Zbigniew Bień-kowski, Oficyna Literacka, Kraków 1992.
Buczyńska-Garewicz Hanna, Metafizyczne rozważania o czasie. Idea czasu w filozofii i literaturze, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kra-ków 2003.
Buczyńska-Garewicz Hanna, Miejsca, strony, okolice. Przyczynek do fenomenologii przestrzeni, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2006.
Burzyńska Anna, Markowski Michał Paweł, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Znak, Kraków 2006.
Burzyńska Anna, Markowski Michał Paweł, Teorie literatury XX wieku. Antologia, Znak, Kraków 2006.
Deleuze Gilles, Proust i znaki, przeł. Michał Paweł Markowski, Wydawnictwo sło-wo/obraz terytoria, Gdańsk 2000.
Derrida Jacques, O gramatologii, przedmowa, posłowie i przekład Bogdan Banasiak,Wydawnictwo Officyna, Łódź 2011
Derrida Jacques, Pozycje. Rozmowy z Henri Ronsem, Julią Kristevą, Jean-Louis Houdebinem i Guy Scarpettą, przeł. Adam Dziadek, Kwartalnik Literacki „FA-art”, By-tom 1997.
Domański Juliusz, Dlaczego poezja jest bardziej filozoficzna od historii? Glosa do dziewiątego rozdziału „Poetyki” Arystotelesa, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 1992, nr 2, s. 5–15.
Dybel Paweł, Urwane ścieżki. Przybyszewski-Freud-Lacan, Universitas Kraków 2001
Gadamer Hans-Georg, Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, przeł. i wstępem opatrzył Bogdan Baran, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
Gall Alfred, Humanizm performatywny. Polemika z filozofią w praktyce literackiej Witolda Gombrowicza, przeł. Grzegorz Sowiński, Towarzystwo Autorów i Wydaw-ców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2011.
Gleń Adrian, Bycie –słowo –człowiek. Inspiracje heideggerowskie w literaturze, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2007.
Heidegger Martin, Przygotowanie do słuchania słowa poezji, przeł. Janusz Mizera, „Principia. Pisma koncepcyjne z filozofii i socjologii teoretycznej”, Kraków 1998, t. XX.
Ingarden Roman, Szkice z filozofii literatury, wstęp Władysław Stróżewski, Wydawnictwo Znak, Kraków 2000.
Ja – inny: wokół Bachtina. Antologia, t. 1 –2, red. Danuta Ulicka, Towarzystwo Auto-rów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2009.
Jankowicz Grzegorz, Dwie przestrzenie wartości: literatura i filozofia, „Polonistyka” 2000, nr 9.
Januszkiewicz Michał, Tropami egzystencjalizmu w literaturze polskiej XX wieku. O prozie Aleksandra Wata, Stanisława Dygata i Edwarda Stachury, Poznańskie Studia Polonistyczne, Poznań 1998.
Markowski Michał Paweł, Efekt inskrypcji. Jacques Derrida i literatura, Wydawnictwo Homini, Kraków 2003.
Markowski Michał Paweł, Pragnienie obecności. Formy reprezentacji od Platona do Kartezjusza, słowo/ obraz terytoria, Gdańsk 1999.
Markowski Michał Paweł, Nietzsche. Filozofia interpretacji, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2001.
Merleau-Ponty Maurice, Proza świata. Eseje o mowie, wybrał i wstępem opatrzył Stanisław Cichowicz, przeł. Ewa Bieńkowska, Stanisław Cichowicz, Joanna Skoczylas, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1999.
Michalski Bohdan, Ingarden, Witkacy, Leszczyński – metafizycy polskiej filozofii. Spór o istnienie świata realnego, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 2002.
Michalski Bohdan, Jeszcze raz o znaczeniu filozofii w twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza [w:] Witkacy w Polsce i na świecie, red. Marta Skwara, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2001, s. 121–138.
Michalski Bohdan, Polemiki filozoficzne Stanisława Ignacego Witkiewicza, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1979.
Michalski Maciej, Dyskurs, apokryf, parabola. Strategie filozofowania w prozie współczesnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2003.
Ricoeur Paul, Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie, wybór, oprac. i wprowadzenie Stanisław Cichowicz, przeł. Ewa Bieńkowska, Wydawnictwo De Agostini, Warszawa 2003.
Ricoeur Paul, Język, tekst, interpretacja. Wybór pism, wybrała i wstępem poprzedziła Katarzyna Rosner, przeł. Piotr Graff i Katarzyna Rosner, Państwowy Instytut Wy-dawniczy, Warszawa 1989.
Ricoeur Paul, O interpretacji. Esej o Freudzie, przeł. Maciej Falski, oprac. Robert Reszke, Wydawnictwo „KR”, Warszawa 2008.
Sartre Jean-Paul, Czym jest literatura? Wybór szkiców krytycznoliterackich, wybór Anna Tatarkiewicz, przeł. Janusz Lalewicz, wstęp Tadeusz M. Jaroszewski, Państwo-wy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1968.
Searle John R., Status logiczny wypowiedzi fikcyjnej, [w:] Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego” II, red. Kazimierz Bartoszyński, Michał Głowiński, Henryk Markiewicz, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław 1998, s. 24–35.
Taylor Charles, Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, przeł. Marcin Gruszczyński, Olga Latek, Adam Lipszyc, Agnieszka Michalak, Agnieszka Rostkowska, Marcin Rychter, Łukasz Sommer, naukowo oprac. Tadeusz Gadacz, wstępem poprzedziła Agata Bielik-Robson, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
Ulicka Danuta, Ingardenowska filozofia literatury. Konteksty, Wydawnictwo Nauko-we PWN, Warszawa 1992.
Ulicka Danuta, Funkcja poznawcza literatury i wiedzy o literaturze (tezy do przyszłej antropologii literaturoznawstwa), w: tejże, Literaturoznawcze dyskursy możliwe. Studia z dziejów nowoczesnej teorii literatury w Europie Środkowo-Wschodniej, Kraków 2007.
Warchala Michał, Autentyczność i nowoczesność. Idea autentyczności od Rousseau do Freuda, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2006.
Wypowiedź literacka a wypowiedź filozoficzna. Studia, red. Michał Głowiński i Janusz Sławiński, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław 1982.

Uwaga: Spis ma charakter orientacyjny. Obowiązującą listę lektur wskazuje prowadzący zajęcia.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 03-ZW-FL w USOSweb