Estetyka i retoryka literacka 03-ZW-ERL
Treści programowe dla przedmiotu:
- od estetyki przed estetyką do estetyki poza estetyką; retoryka jako teoria sztuki przed estetyką; retoryczność słowa przedliterackiego; od retoryki do estetyki: estetyka antropologiczna,
- wybrane estetyki XX i XXI wieku (np. estetyki awangardy, neoawangardy, somaestetyka, neuroestetyka, estetyka performatywna, posthumanizmu, afektywna, inestetyka, estetyka eksperymentu...) wobec estetyki autonomicznej,
- estetyka światła, ciszy, krajobrazu,
- sztuka i retoryka; wpływ retoryki na teorie sztuki; retoryka iluzji,
- estetyki "nieestetyczne" (np. estetyka błędów, zakłócenia, negatywna, niedoskonałości itp.),
- kategorie estetyczne klasyczne i współczesne (np. piękno, wzniosłość, komizm, tragizm, ironia, absurd, groteska, brzydota, wstręt, obrzydzenie...),
- estetyka nowych mediów,
- modele odbioru (ku nowej aisthesis - od kontemplacji i dystandu do estetyki uczestnictwa i zaangażowania),
- tradycja retoryczna a retoryka audiowizualna.
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- potrafi rozpoznawać i charakteryzować wybrane współczesne nurty estetyczne oraz sytuować je i interpretować w kontekście estetyki autonomicznej,
- potrafi świadomie stosować różne kategorie estetyczne oraz narzędzia retoryki w procesie interpretacji literatury, sztuki, kultury,
- zna i rozumie współczesne przemiany estetyki, kategorii aisthesis i innych wybranych kategorii estetycznych,
- potrafi uzasadnić aktualność klasycznych kategorii estetycznych i potrzebę powoływania nowych,
- potrafi omówić zjawiska estetyzacji i anestetyzacji rzeczywistości,
- jest gotów do krytycznej oceny odbieranych treści oraz świadomego uczestnictwa w procesach komunikacji społecznej.
Kryteria oceniania
Skala ocen:
bardzo dobry (bdb; 5,0): student posiada obszerną wiedzę na temat wybranych nurtów estetyki współczesnej; posługuje się podstawowymi pojęciami estetycznymi i narzędziami retoryki; swobodnie stosuje nabytą wiedzę w praktyce interpretacyjnej, sprawnie analizuje i interpretuje tekst literacki oraz dzieło sztuki, w razie potrzeby uruchamiając konteksty interdyscyplinarne, kulturowe, społeczne, filozoficzne wartościując oraz odwołując się do literatury przedmiotu.
dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami.
dobry (db; 4,0): student posiada znaczną wiedzę na temat wybranych nurtów estetyki współczesnej; posługuje się podstawowymi pojęciami estetycznymi i narzędziami retoryki; dość swobodnie stosuje nabytą wiedzę w praktyce interpretacyjnej, sprawnie analizuje i interpretuje tekst literacki oraz dzieło sztuki, w razie potrzeby uruchamiając konteksty interdyscyplinarne, kulturowe, społeczne, filozoficzne, podejmując próby wartościowania oraz odwołując się do literatury przedmiotu.
dostateczny plus (+dst; 3,5): student posiada zadowalającą wiedzę na temat wybranych nurtów estetyki współczesnej; ze zrozumieniem posługuje się podstawowymi pojęciami estetycznymi i narzędziami retoryki; podejmuje zazwyczaj udane próby zastosowania nabytej wiedzy w praktyce interpretacyjnej, stawia hipotezy interpretacyjne; poprawnie analizuje, interpretuje tekst literacki oraz dzieło sztuki, choć nie zawsze uruchamia istotne konteksty.
dostateczny (dst; 3,0): student posiada podstawową wiedzę na temat wybranych nurtów estetyki współczesnej; na ogół poprawnie posługuje się podstawowymi pojęciami estetycznymi i narzędziami retoryki; podejmuje po części udane próby zastosowania nabytej wiedzy w praktyce interpretacyjnej, próbuje stawiać hipotezy interpretacyjne; że niekoniecznie zazwyczaj poprawnie analizuje, interpretuje tekst literacki oraz dzieło sztuki, choć nie zawsze uruchamia istotne konteksty; rzadko podejmuje próby wartościowania; zazwyczaj poprawnie – choć w umiarkowanym zakresie – odwołuje się do literatury przedmiotu; podejmuje lekturę tekstów teoretycznych i zazwyczaj rozumie większość głównych tez.
niedostateczny (ndst; 2,0): student posiada bardzo ograniczoną wiedzę na temat wybranych nurtów estetyki współczesnej; nie potrafi poprawnie posługiwać się podstawowymi pojęciami estetycznymi i narzędziami retoryki; nie umie zastosować nabytej wiedzy w praktyce interpretacyjnej, podejmuje nieudane próby analizy i interpretacji i wartościowania; nie potrafi zrekonstruować głównych tez tekstów teoretycznych, omawianych na zajęciach.
Kryteria oceniania:
- obecność i aktywność na zajęciach,
- wartość merytoryczna wypowiedzi prezentowanych na zajęciach,
- praca (lub prace) o charakterze interpretacyjnym,
- poziom wiedzy i umiejętności zaprezentowane na egzaminie.
Literatura
Zalecana literatura:
Alain Badiou, Mały podręcznik inestetyki, Poznań, przeł. A. Wasilewski, Poznań 2015.
2Roland Barthes, Retoryka obrazu, „Pamiętnik Literacki” LXXV I, 1985, z. 3.
Werner Faulstich, Estetyka filmu. Badania nad filmem science fiction „Wojna światów” (1953/1954) Byrona Haskina, przeł. M. Kasprzyk, K. Kozłowski, przedmowa i oprac. K. Kozłowski, Poznań 2017.
Hans-Georg Gadamer, Retoryka, hermeneutyka i krytyka ideologii, w: Język i rozumienie, przeł. P. Dehnel, B. Sierocka, Warszawa 2003.
Piotr Kozak, Wychować Boga. Estetyka antropologiczna Alexandra Gottlieba Baumgartena na tle myśli niemieckiej pierwszej połowy XVIII wieku, Warszawa 2013.
Paul de Man, Alegorie czytania. Język figuralny u Rousseau, Nietzschego, Rilkego i Prousta, przeł. A. Przybysławski, Kraków 2004.
Joseph Hillis-Miller, O literaturze, przeł. K. Hoffmann, Poznań 2014.
Piękno w sieci. Estetyka a nowe media, pod red. K. Wilkoszewskiej, Kraków 1999.
Michał Rusinek Między retoryką a retorycznością, Kraków 2003.
Wolfgang Welsch, Estetyka poza estetyką, przeł. K. Guczalska, Kraków 2005.
Powyższa lista ma charakter orientacyjny. Zestaw lektur dla wybranych autorskich ujęć tematów ustala osoba prowadząca zajęcia.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: