Wstęp do prawosławia 03-ZF-WP
Treści programowe dla przedmiotu:
- prezentacja na poziomie podstawowym wiedzy o genezie i rozwoju chrześcijaństwa oraz ukształtowaniu się kultury chrześcijańskiej, posługiwanie się elementarną terminologią historyczną, teologiczną, kulturową,
- prezentacja na poziomie podstawowym wiedzy o wschodniochrześijańskim obszarze kulturowym oraz strukturze Kościoła prawosławnego, jego roli kulturowej i społecznej, umiejętność rozpoznawania i definiowania konkretnych tradycji prawosławia na potrzeby ogólnego opisu,
- prezentacja elementarnej wiedzy na temat historii prawosławia, wykorzystanie podstawowych metod analizy i interpretacji wytworów prawosławnej kultury duchowej i materialnej,
- prezentacja podstawowej wiedzy na temat zróżnicowania religijnego Bałkanów (znajomość na elementarnym poziomie założeń prawosławia, doktryny Kościoła prawosławnego),
- prezentacja elementarnej wiedzy dotyczącej związków kultury prawosławnej z kulturową tradycją bizantyńską i europejską,
- umiejętność merytorycznego argumentowania oraz formułowania wniosków w zakresie zagadnień związanych z teologią, eklezjologią, kulturą, literaturą, historią,
- prezentacja podstawowej wiedzy na temat kultury, życia duchowego i społecznego wyznawców prawosławia z wykorzystaniem źródeł teoretycznych i materiałowych.
Cele kształcenia
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- potrafi przedstawić genezę i scharakteryzować rozwój chrześcijaństwa; zdefiniować istotę kultury chrześcijańskiej przy użyciu podstawowej terminologii historycznej, teologicznej, eklezjalnej, kulturowej oraz odnieść powszechne treści do lokalnych urzeczywistnień – literackiej i kulturowej przestrzeni słowiańskich Bałkanów (poszczególnych obszarów narodowych),
- potrafi wyjaśnić istotę, strukturę i rolę Kościoła prawosławnego, jego tradycje (w tym tendencje i nurty piśmiennicze oraz literackie) na przestrzeni wieków; opisać najważniejsze tradycje oraz identyfikować i definiować je w zakresie genezy i funkcjonalności, ujmować powyższą problematykę w odniesieniu do słowiańskiej przestrzeni literackiej i kulturowej na Bałkanach,
- posiada podstawową wiedzę na temat prawosławia, zna jego historię, zna i stosuje istotne metody analizy i interpretacji fenomenów prawosławnej kultury duchowej i materialnej właściwych dla konkretnych tradycji (np. anachoretyzmu, monastycyzmu, hesychazmu),
- posiada podstawową wiedzę na temat zróżnicowania religijnego Bałkanów; posiada umiejętność rozpoznania i przełożenia programu prawosławia na poszczególne systemy kulturowe Słowian prawosławnych na Bałkanach,
- posiada umiejętność wykazania związków kultury prawosławnej z kulturową tradycją bizantyńską i europejską,
- posiada umiejętność merytorycznego argumentowania oraz formułowania wniosków w zakresie zagadnień związanych z teologią, eklezjologią, kulturą, literaturą, historią.
Kryteria oceniania
Skala ocen:
bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość specyfiki prawosławia oraz umiejętność odniesienia prawosławnej tradycji do literackiej i kulturowej przestrzeni słowiańskiej na Bałkanach.
dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami.
dobry (db; 4,0): możliwy szerszy zakres niedociągnięć: słabsza umiejętność analizy i interpretacji, słabsza (bardziej odtwórcza) umiejętność formułowania sądów na temat prawosławia, słabsza umiejętność odniesienia tradycji prawosławnej do literackiej i kulturowej przestrzeni słowiańskiej na Bałkanach.
dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość najważniejszych tradycji, zjawisk, problemów prawosławia, zadowalająca umiejętność analizy i interpretacji omawianych tekstów, zadowalająca umiejętność formułowania sądów na temat prawosławia.
dostateczny (dst; 3,0): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami.
niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość treści omawianych podczas zajęć, niedostateczny poziom wiedzy w zakresie znajomość najważniejszych tradycji, zjawisk, problemów prawosławia; brak umiejętności odniesienia tradycji prawosławia do literackiej i kulturowej przestrzeni słowiańskiej na Bałkanach.
Kryteria oceniania:
- aktywność w trakcie zajęć (udział w dyskusjach, prezentacje indywidualne),
- kolokwium zaliczeniowe i egzamin (obowiązuje wiedza zdobyta podczas wykładów i konwersatoriów oraz uzyskana na podstawie lektury podręczników),
- obecność na zajęciach (dopuszczalna nieusprawiedliwiona nieobecność na dwóch zajęciach w semestrze).
Literatura
Zalecana literatura:
Prawosławie. Światło wiary i zdrój doświadczenia, red. K. Leśniewski, J. Leśniewska, Lublin 1999.
S. Bułgakow, Prawosławie. Zarys nauki Kościoła prawosławnego, przeł. H. Paprocki, Białystok-Warszawa 1992.
J.-Y. Leloup, Hezychazm. Zapomniana tradycja modlitewna, przeł. H. Sobieraj, Kraków 1996.
J. Herrin, Bizancjum. Niezwykłe dziedzictwo średniowiecznego imperium, przeł. N. Radomski, Poznań 2009.
A. Naumow, Święta Góra Athos, w: Peregrinus Cracoviensis, z. 8, 2000.
E. Pokorzyna, Słownik terminologiczny wyposażenia świątyń obrządku wschodniego z przydatkiem ikon maryjnych, Warszawa 2001.
Liturgie Kościoła prawosławnego, przeł. H. Paprocki, seria: Biblioteka Ojców Kościoła nr 20, Kraków 2003.
L. Uspienski, Teologia ikony, przeł. i oprac. M. Żurowska, Poznań 1993.
- K. Rahner, H. Vorgrimler, Mały słownik teologiczny, przeł. T. Mieszkowski, P. Pachciarek, wstępem op. A. Skowronek, Warszawa 1996.- Słownik terminów teologicznych, http://www.orthodox.bialystok.pl/slownik.
- G. O'Collins, E.G. Farrugia, Leksykon pojęć teologicznych i kościelnych, przeł. J. Ożóg, B. Żak, Kraków 2002.
- J. Assfalg, P. Krüger, Słownik chrześcijaństwa wschodniego, przeł. A. Bator, M.M. Dziekan, Katowice 1998.
- Bóg Żywy. Katechizm Kościoła prawosławnego, oprac. przez zespół wiernych prawosławnych, Kraków 2001.
- P. Evdokimov, Prawosławie, tł. J. Klinger, Warszawa 2003.
- K. Ch. Felmy, Współczesna teologia prawosławna, tł. H. Paprocki, Białystok 2005.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: