Leksykografia polska 03-ZF-LP

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- zna i rozumie istotę leksykografii jako dziedziny naukowej,
- zna i rozumie funkcje słowników jako tekstów kultury,
- zna i rozumie typologie słowników,
- zna i rozumie podstawy metodologiczne i teoretyczne konstruowania słowników,
- zna i rozumie mikro- i makrostrukturę słowników,
- potrafi wybrać słowniki i opracowania leksykograficzne najbardziej przydatne do rozwiązania danego problemu badawczego,
- potrafi korzystać ze słowników i opracowań leksykograficznych w sposób umożliwiający optymalne rozwiązanie danego problemu badawczego,
- potrafi w związku z rozwiązywaniem danego problemu badawczego w sposób zautomatyzowany przeszukiwać dostępne słowniki i zasoby cyfrowe,
- potrafi w związku z rozwiązywaniem danego problemu badawczego w sposób zautomatyzowany porządkować zbierane informacje,
- jest gotów do ciągłego poznawania nowych słowników, opracowań leksykograficznych, korpusów i zasobów,
- jest gotów do weryfikowani informacji zawartych w dawnych i nowych słownikach i opracowaniach leksykograficznych,
- jest gotów do uczestnictwa w nowych przedsięwzięciach leksykograficznych,
- jest gotów do promowania postawy szacunku dla osiągnięć polskiej leksykografii,
- jest gotów do propagowania wiedzy o kulturotwórczej roli dawnych i nowych słowników oraz opracowań leksykograficznych.

Kryteria oceniania:

bardzo dobry (bdb; 5,0): student ma pełną świadomość funkcji słowników jako tekstów kultury, zna i rozumie specyfikę leksykografii i stosowane w niej metody, zna i rozumie typologię słowników oraz ich mikro- i makrostrukturę. Z uwagi na wyznaczony cel naukowy potrafi dotrzeć do odpowiednich opracowań leksykograficznych, zebrać dane leksykograficzne, a następnie je zweryfikować, zinterpretować, ocenić stopień przydatności i porównać z innymi danymi. Potrafi z pełną swobodą przeszukiwać zasoby cyfrowe, automatycznie zbierać i porządkować informacje. Jest otwarty na nowe opracowania leksykograficzne, wyraża gotowość do uczestniczenia w innowacyjnych przedsięwzięciach leksykograficznych, docenia wagę naukową zasobów typu big data, propagując jednocześnie wiedzę o całej polskiej leksykografii.

dobry plus (+db; 4,5): student ma dużą świadomość funkcji słowników jako tekstów kultury, zna i rozumie specyfikę leksykografii i stosowane w niej metody, zna i rozumie typologię słowników oraz ich mikro- i makrostrukturę. Z uwagi na wyznaczony cel naukowy potrafi dotrzeć do odpowiednich opracowań leksykograficznych, zebrać dane leksykograficzne, ale czasami może popełniać minimalne błędy podczas opracowywania tych danych. Potrafi przeszukiwać zasoby cyfrowe z dużą skutecznością, automatycznie zbierać i porządkować informacje. Jest otwarty na nowe opracowania leksykograficzne, wyraża gotowość do uczestniczenia w innowacyjnych przedsięwzięciach leksykograficznych, docenia wagę naukową zasobów typu big data, propagując jednocześnie wiedzę o całej polskiej leksykografii.

dobry (db; 4,0): student ma wybiórczą świadomość funkcji słowników jako tekstów kultury, do pewnego stopnia zna i rozumie specyfikę leksykografii i stosowane w niej metody, zna i rozumie typologię słowników oraz ich mikro- i makrostrukturę. Z uwagi na wyznaczony cel naukowy nie zawsze potrafi dotrzeć do odpowiednich opracowań leksykograficznych, zebrać dane leksykograficzne, a następnie je zweryfikować, zinterpretować, ocenić stopień przydatności i porównać z innymi danymi. Przeszukiwanie zasobów cyfrowych, automatyczne zbieranie i porządkowanie informacji sprawia mu kłopot. Jest zdystansowany do nowych opracowań leksykograficznych i sceptyczny co do uczestniczenia w innowacyjnych przedsięwzięciach leksykograficznych. Nie jest w pełni przekonany do zasadności korzystania z zasobów typu big data. Wiedzę o całej polskiej leksykografii propaguje w niepełnym zakresie.

dostateczny plus (+dst; 3,5): student ma bardzo wybiórczą świadomość funkcji słowników jako tekstów kultury, w małym stopniu zna i rozumie specyfikę leksykografii i stosowane w niej metody, typologię słowników oraz ich mikro- i makrostrukturę. Z uwagi na wyznaczony cel naukowy tylko czasami potrafi dotrzeć do odpowiednich opracowań leksykograficznych, zebrać dane leksykograficzne, a następnie je zweryfikować, zinterpretować, ocenić stopień przydatności i porównać z innymi danymi. Przeszukiwanie zasobów cyfrowych, automatyczne zbieranie i porządkowanie informacji sprawia mu duży kłopot. Jest nastawiony negatywnie do nowych opracowań leksykograficznych i nie wyraża gotowości do uczestniczenia w innowacyjnych przedsięwzięciach leksykograficznych. Funkcję zasobów typu big data docenia w małym zakresie. Wiedzę o całej polskiej leksykografii propaguje incydentalnie

dostateczny (dst; 3,0): student ma minimalną świadomość funkcji słowników jako tekstów kultury. W bardzo małym stopniu zna i rozumie specyfikę leksykografii i stosowane w niej metody, typologię słowników oraz ich mikro- i makrostrukturę. Z uwagi na wyznaczony cel naukowy nie potrafi bez dokładnych wskazówek dotrzeć do odpowiednich opracowań leksykograficznych, zebrać dane leksykograficzne, a następnie je zweryfikować, zinterpretować, ocenić stopień przydatności i porównać z innymi danymi. Przeszukiwanie zasobów cyfrowych, automatyczne zbieranie i porządkowanie informacji sprawia mu bardzo duży kłopot. Jest nastawiony negatywnie do nowych opracowań leksykograficznych i nie wyraża gotowości do uczestniczenia w innowacyjnych przedsięwzięciach leksykograficznych. Funkcję zasobów typu big data docenia w małym zakresie. Wiedzę o całej polskiej leksykografii propaguje incydentalnie

niedostateczny (ndst; 2,0): student ma minimalną świadomość funkcji słowników jako tekstów kultury. W minimalnym stopniu rozumie specyfikę leksykografii i nie ma świadomości metodologicznej. Z uwagi na wyznaczony cel naukowy nie potrafi, nawet po otrzymaniu dokładnych wskazówek, dotrzeć do odpowiednich opracowań leksykograficznych, zebrać dane leksykograficzne, a następnie je zweryfikować, zinterpretować, ocenić stopień przydatności i porównać z innymi danymi. Nie potrafi przeszukiwać zasobów cyfrowych, automatycznie zbierać i porządkować informacji. Nie zna żadnych nowych opracowań leksykograficznych i nie wyraża gotowości do uczestniczenia w innowacyjnych przedsięwzięciach leksykograficznych. Nie widzi potrzeby korzystania z zasobów typu big data. Nie propaguje wiedzy o polskiej leksykografii.

Zalecana literatura:
M. Bańko, Z pogranicza leksykografii i językoznawstwa. Studia o słowniku jednojęzycznym, Warszawa 2001.
M. Bielińska, Status i istota leksykografii. Stanowiska i kontrowersje, „Polonica 2019, XXXIX, s. 111-148.
F. Graliński, Against the Arrow of Time. Theory and Practice of Mining Massive Corpora of Polish Historical Texts for Linguistic and Historical Research, Poznań 2019.
F. Graliński, J. Liberek, P. Wierzchoń, Badania nad współczesnym uzusem i jego ewolucją w świetle danych gromadzonych metodami lingwistyki komputerowej. Na wybranych przykładach z zakresu morfologii, składni i leksyki, (w:) Wybrane aspekty badań nad normą językową. Pod red. P. Zbróga, Kraków 2018, s. 49-85.
M. Grochowski, Zarys leksykologii i leksykografii. Zagadnienia synchroniczne, Toruń 1982.
S. Kania, J. Tokarski, Zarys leksykografii i leksykologii polskiej, Warszawa 1984.
A. Kwaśnicka-Janowicz, P. Pałka, Przewodnik po elektronicznych zasobach językowych dla polonistów (słowniki, kartoteki, korpusy, kompendia), Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, 2017, http://tmjp.pl/images/pdf/przewodnik_po_elektronicznych_zasobach.pdf. Laboratorium Cyfrowe Humanistyki UW, http://lach.edu.pl/.
Leksykografia. Słownik specjalistyczny. Redakcja M. Bielińska, Kraków 2020.
W. Miodunka, Podstawy leksykologii i leksykografii, Warszawa 1989.
M. Ogrodniczuk, Lingwistyka komputerowa dla języka polskiego: dziś i jutro, „Język Polski” 2017, XCVII, s. 18-28.
T. Piotrowski, Z zagadnień leksykografii, Warszawa 1994.
T. Piotrowski, Zrozumieć leksykografię, Warszawa 2001.
E. Rudnicka, Słownik jako tekst kultury, „Język Polski” 2016, t. XCVI, z. 4, s. 47 ‒ 64.
E. Rudnicka, Istotne zmiany w polskiej refleksji metaleksykograficznej, „Prace Filologiczne” 2016, t. LXIX, s. 399-428.
P. Wierzchoń, F. Graliński, Z kart historii „parcia na” neologizmy, „Poradnik Językowy” 2016, z. 4, s. 110-129.
P. Żmigrodzki, Wprowadzenie do leksykografii polskiej, Katowice 2003.
P. Żmigrodzki, Słowo – słownik – rzeczywistość. Z problemów leksykografii i metaleksykografii, Kraków 2008.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 03-ZF-LP w USOSweb