Zarys dziejów państw bałkańskich 03-ZDPB-22BADL-E
Treści programowe dla przedmiotu:
- rozwój terytorialny i znaczenie polityczne Imperium Osmańskiego w Europie w XVI i XVII wieku,
- organizacja i system społeczny państwa osmańskiego; funkcjonowanie narodowości bałkańskich w ramach państwa tureckiego,
- państwa lenne wobec Turcji Osmańskiej w Europie: Wołoszczyzna, Mołdawia i Siedmiogród w XVI i XVII w.,
- wojny „Świętej Ligi” 1684 (83)-1699 i 1715- 1718 oraz ich skutki polityczne, demograficzne i społeczne,
- „Kwestia Wschodnia”; Rosja, Cesarstwo i inne mocarstwa europejskie wobec Turcji Osmańskiej w XVIII wieku; grecy w Imperium Osmańskim,
- przemiany polityczne na Bałkanach w końcu XVIII i w 1 połowie XIX wieku (kształtowanie się państwowości Czarnogóry, upadek Wenecji i jego skutki, idee iliryjskie i dackie, kształtowanie się autonomii serbskiej, powstanie niepodległego państwa greckiego),
- wzrost znaczenia Rosji na Bałkanach,
- „Wiosna Ludów” a narodowości bałkańskie,
- walka o reformy w Turcji Osmańskie,
- walka państw i narodów bałkańskich o niepodległość; wojna rosyjsko-turecka i traktat w San Stefano; Kongres Berliński i jego skutki,
- dążenia państw bałkańskich na przełomie XIX i XX wieku; wielkie idee małych narodów; wojny bałkańskie i ich skutki,
- rozwiązania polityczne i terytorialne po I wojnie światowej; „Kocioł bałkański” w okresie międzywojennym,
- państwa bałkańskie w czasie II wojny światowej,
- państwa „demokracji ludowej” na Bałkanach i ich problemy po II wojnie światowej; przewroty polityczne w Grecji i ich skutki,
- współczesne państwa bałkańskie i ich dziedzictwo historyczno-kulturowe.
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- potrafi wymienić najważniejsze państwa funkcjonujące na Bałkanach i określić okres ich istnienia, potrafi wymienić najważniejsze grupy etniczne na Bałkanach, określić czas ich przybycia i lokalizację,
- potrafi pokazać przyczyny nakładania się tradycji historycznych narodowości bałkańskich,
- potrafi rozwiązywać problemy związane z historią Bałkanów,
- potrafi zanalizować przebieg procesu dziejowego na obszarze Bałkanów,
- potrafi wyjaśnić historyczne uwarunkowania rozwoju poszczególnych narodów bałkańskich,
- rozumie przyczyny skomplikowanej sytuacji politycznej i kulturowej na Bałkanach,
- opanował/a terminologię i metodologię badań historycznych związaną z obszarem Bałkanów.
Kryteria oceniania
Skala ocen:
bardzo dobry (bdb; 5,0): znakomita wiedza z zakresu historii państw bałkańskich, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne.
dobry plus (+db; 4,5): bardzo dobra wiedza z zakresu historii państw bałkańskich, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne.
dobry (db; 4,0): dobra wiedza z zakresu historii państw bałkańskich, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne.
dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca wiedza z zakresu historii państw bałkańskich, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne ze znacznymi niedociągnięciami.
dostateczny (dst; 3,0): zadowalająca wiedza z zakresu historii państw bałkańskich, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne z licznymi błędami.
niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca wiedza z zakresu historii państw bałkańskich, niezadowalające umiejętności i kompetencje personalne i społeczne.
Literatura
Zalecana literatura:
Angold M., Cesarstwo Bizantyńskie. 1025-1204. Historia polityczna, Wrocław- Warszawa 1993.
Bałkany. Etnokulturowe podłoże konfliktów, red. W. Konarski, A. Koseski, Pułtusk 2006.
Batowski Henryk, Rozpad Austro-Węgier 1914–1918, Warszawa 1982.
Bieniek K., Polityka zagraniczna Turcji wobec państw bałkańskich, Toruń 2008.
Bilski R., Kocioł bałkański, Warszawa 2000.
Boia Lucian, Rumuni: świadomość, mity, historia, Kraków 2003.
Bonarek J., Czekalski T., Sprawski S., Turlej S., Historia Grecji, Kraków 2005.
Browning R., Cesarstwo Bizantyńskie, Warszawa 1977.
Bujwid-Kurek Ewa, Państwa pojugosłowiańskie. Szkice politologiczne, Kraków 2008.
Buszko J., Słowiańskie państwa bałkańskie w latach 1870-1914, Warszawa 1957.
Dymarski Mirosław, Konflikty na Bałkanach w okresie kształtowania się państw narodowych w XIX i na początku XX wieku, Wrocław 2010.
Felczak Wacław, Wasilewski Tadeusz, Historia Jugosławii, Wrocław 1985.
Hauziński Jerzy, Leśny Jan, Czekalski Tadeusz Historia Albanii, Wrocław–Warszawa– Kraków 2008.
Inalcik Halil, Imperium osmańskie. Epoka klasyczna 1300-1600, Kraków 2006.
Jackowicz Jerzy, Bułgaria od rządów komunistycznych do demokracji parlamentarnej 1988-1991, Warszawa 1992.
Jelavich Barbara, Historia Bałkanów, t. 1-2, Kraków 2005.
Mango Cyryl, Historia Bizancjum, przekł. M. Dąbrowska, Gdańsk 1997.
Podhorodecki Leszek, Historia Jugosławii, Warszawa 2001.
Runciman S., Upadek Konstantynopola 1453, Warszawa 1968.
Skowronek Jerzy, Tanty Mieczysław, Wasilewski Tadeusz, Słowianie Południowi i Zachodni, Lublin 2005.
Skowronek Jerzy, Tanty Mieczysław, Wasilewski Tadeusz, Historia Słowian południowych i zachodnich, Warszawa 1977, 1988.
Tanty Mieczysław, Bałkany w XX wieku. Dzieje polityczne, Warszawa 2003.
Vademecum Bałkanisty, red. I. Czamańska, Z. Pentek, Poznań 2009.
Walkiewicz W., Jugosławia, Warszawa 2000.
Widerszal L., Ruchy wolnościowe na Bałkanach, Warszawa 1947.
Wojnicki J., Przeobrażenia ustrojowe państw postjugosłowiańskich 1990–2003, Pułtusk 2003.
Zacharias Michał J., Narodowościowe uwarunkowania rozpadu Jugosławii, w: Idee wspólnotowe Słowiańszczyzny, red. A. Mikołajczak, W. Szulc, B. Zieliński, Poznań 2004, s. 183–198.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: