Wiedza o kulturze 03-WOK-11PFDL

Treści programowe dla przedmiotu:
- pojęcie kultury; wzory, źródła i obiegi kultury; antropologia kulturowa jako metodologia badań,
- człowiek w świecie; różnorodność kulturowa a podobieństwo kultur. Identyfikacja kulturowa,
- wizja cywilizacji śródziemnomorskiej jako konstytuanty kultury polskiej i europejskiej,
- czas – cykliczne i linearne rozumienie czasu; przestrzeń święta i świecka,
- źródła kultury – rytuał, zabawa, praca,
- cechy charakterystyczne rodzimej kultury narodowej na tle kultur Europy i świata,
- stereotypy: np. płciowe, narodowe, regionalne, rasowe; kategoria inności,
- dzieło a arcydzieło literackie: źródło kultury, jej efekt i komunikat kulturowy; arcydzieło jako soczewka kultury: archetyp, apokryf, topos, mit,
- współczesne dyskursy kulturoznawcze (np. ludobójstwo, postkolonializm, feminizm, kultura masowa i popularna).

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: - przekazanie wiedzy z zakresu kultury rodzimej, europejskiej, kultur mniejszości oraz wiadomości o kulturze jako kategorii w różnych rozumieniach tego terminu, - utrwalenie podstawowej terminologii z zakresu wiedzy o kulturze oraz wypracowanie zdolności do zastosowania jej w praktyce zawodowej, - kształtowanie umiejętności nazywania i uzasadniania własnej i cudzej identyfikacji kulturowej, - doskonalenie umiejętności analizy, interpretacji, wartościowania różnorodnych przejawów kultury oraz zjawisk kulturowych, - kształtowanie postaw otwartych na odmienność kulturową, - upowszechnienie narzędzi i umiejętności służących przekazywaniu zdobytej wiedzy, wykorzystania jej w praktyce dydaktycznej.

Kierunek studiów

polonistyczno-filozoficzne studia nauczycielskie

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Dyskusja, praca z tekstem, metoda analizy przypadków, gra dydaktyczna/symulacyjna, metoda projektu, praca w grupach.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

fakultatywne

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

I rok

Koordynatorzy przedmiotu

Krzysztof Skibski

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- sprawnie i twórczo korzysta z narzędzi interdyscyplinarnych w pozyskiwaniu wiedzy i w komunikacji,
- rozpoznaje i nazywa bogactwo odniesień kulturowych,
- wykazuje się wrażliwością – etyczną i estetyczną – na różnorodność kulturową jako świadoma jednostka – krytycznie i samokrytycznie – uczestniczy w kulturze,
- prezentuje własną identyfikację kulturową i empatycznie rozumie inne tożsamości kulturowe,
- rozpoznaje specyfikę różnorodnych narzędzi i mediów związanych z udziałem w kulturze,
- umie rozwiązywać problemy wynikające z różnic kulturowych,
- analizuje, interpretuje oraz wartościuje zjawiska kulturowe, zarówno kultury rodzimej, jak i innych kultur,
- wykorzystuje rozmaite źródła wiedzy o kulturze (z uwzględnieniem narzędzi intermedialnych) oraz zastosowuje tę wiedzę ogólną w obserwacji praktyki życiowej,
- wykazuje się inwencją w zakresie samodzielnego myślenia i prezentacji jego wyników.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobre rozumienie konsekwencji wynikających z wieloznaczności pojęcia kultury. Umiejętność trafnego i twórczego wykorzystania definicji i pojęć z zakresu przedmiotu w interpretacji konkretnych zjawisk istniejących i pojawiających się w zakresie antropologii i estetyki. Bardzo dobra orientacja dotycząca specyfiki kultury polskiej i zjawisk dla niej charakterystycznych, wysokie kompetencje problemowego opisu kultury europejskiej, bardzo dobre umiejętności opisu wybranych kultur lokalnych na tle kultury globalnej. Wysoko rozwinięta umiejętność postrzegania, rozumienia i opisu przejawów wpływających na identyfikację kulturową jednostek i grup społecznych. Praktyczna umiejętność trafnego stosowania opanowanej wiedzy w podejmowanych analizach, interpretacjach i wartościowaniu różnorodnych przejawów kultury oraz zjawisk kulturowych. Znakomite kompetencje rozumienia różnorodności kulturowej.

dobry plus (+db; 4,5): dobra znajomość różnych definicji pojęcia kultury i rozumienie konsekwencji wynikających z jego wieloznaczności. Umiejętność trafnego wykorzystania opanowanych definicji i pojęć w interpretacji konkretnych zjawisk i dokonań człowieka w zakresie antropologii i estetyki. Ponadprzeciętna orientacja dotycząca zagadnień z zakresu kultury polskiej, wysokie kompetencje i umiejętności pozwalające opisywać wybrane kultury lokalne na tle kultury europejskiej i globalnej. Praktyczna umiejętność identyfikacji, rozumienia i opisu przejawów decydujących o przynależności kulturowej jednostek i grup społecznych. Umiejętność stosowania opanowanej wiedzy w podejmowanych analizach, interpretacjach i wartościowaniu różnorodnych przejawów kultury oraz zjawisk kulturowych. Bardzo dobre kompetencje w zakresie różnorodności kulturowej.

dobry (db; 4,0): dobra znajomość różnych definicji pojęcia kultury i rozumienie konsekwencji wynikających z jego wieloznaczności. Umiejętność wykorzystania właściwych definicji i pojęć z zakresu przedmiotu w interpretacji wybranych zjawisk kulturowych i dokonań człowieka. Dobra orientacja dotycząca zagadnień z zakresu kultury polskiej, kompetencje i umiejętności wystarczające do proponowania trafnych opisów wybranych kultur lokalnych na tle kultury europejskiej i globalnej. Praktyczna umiejętność identyfikacji, rozumienia i opisu przejawów decydujących o przynależności kulturowej jednostek i grup społecznych. Umiejętność prowadzenia analiz, interpretacji i wartościowania różnorodnych przejawów kultury oraz zjawisk kulturowych.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość podstawowych definicji kultury i rozumienie konsekwencji wynikających z jego wieloznaczności. Umiejętność wykorzystania najważniejszych definicji i pojęć z zakresu przedmiotu w interpretacji podstawowych zjawisk i dokonań człowieka w zakresie kultury. Orientacja w zakresie kultury polskiej, kompetencje i umiejętności wystarczające do uzasadniania proponowanych opisów wybranych kultur lokalnych na tle kultury europejskiej i globalnej. Umiejętność rozpoznania, rozumienia i opisu charakterystycznych przejawów decydujących o identyfikacji kulturowej jednostek i grup społecznych.

dostateczny (dst; 3,0): podstawowa znajomość najważniejszych definicji kultury i świadomość jego wieloznaczności. Umiejętność wykorzystania podstawowych definicji i pojęć z zakresu przedmiotu w interpretacji najważniejszych kulturowych zjawisk i dokonań człowieka. Orientacja w zakresie wybranych kultur lokalnych na tle specyfiki kultury polskiej, kompetencje i umiejętności pozwalające uzasadniać ich podobieństwa i różnice widoczne na tle kultury europejskiej i globalnej. Umiejętność identyfikacji i opisu przejawów decydujących o identyfikacji kulturowej jednostek i grup społecznych.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość pojęcia kultury i podstawowych jego definicji. Niewystarczająca umiejętność wykorzystania wiedzy z zakresu przedmiotu do przeprowadzenia podstawowych interpretacji dotyczących istotnych zjawisk w zakresie kultury polskiej. Małe kompetencje pozwalające na porównanie planu kultur lokalnych, narodowych i kultury globalnej, niewystarczające do wyjaśnienia fenomenu różnorodności kulturowej.

Literatura

Zalecana literatura:
Antropologia ciała, oprac. A. Chałupnik, wstęp i red. M. Szpakowska, Warszawa 2008.
Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, pod red. A. Mencwela, Warszawa 2001.
Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, pod red. G. Godlewskiego, Warszawa 2003.
Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, pod red. L. Kolankiewicza, Warszawa 2005.
A. Mencwel, Wyobraźnia antropologiczna. Próby i studia, Warszawa 2006.

Ponadto, m.in.:
J. Abramowska, Powtórzenia i wybory. Studia z tematologii i poetyki historycznej, Poznań 1995.
E. Auerbach, Mimesis. Rzeczywistość przedstawiona w literaturze Zachodu, Warszawa 2004.
Z. Bauman, Ponowoczesność jako źródło cierpień, Warszawa 2000.
A. Burzyńska, M. P. Markowski, Teorie literatury XX wieku, Kraków 2009.
J. Ficowski, Cyganie w Polsce: dzieje i obyczaje, Warszawa 1989.
A. Hertz, Żydzi w kulturze polskiej, Kraków 1987.
M. Janion, Niesamowita słowiańszczyzna, Kraków 2006.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-WOK-11PFDL w USOSweb