Wiedza o komunikacji językowej 03-WKJ-33II

http://www.kjp.amu.edu.pl

Treści programowe dla przedmiotu:
- podstawowe wiadomości na temat komunikacji językowej: pojęcie komunikacji językowej i jej typy; pojęcie aktu mowy; składniki aktu mowy, związane z nimi funkcje języka i ich hierarchia; zasady kooperacji językowej,
- portret komunikacyjny nadawcy i odbiorcy tekstu: budowanie własnego portretu komunikacyjnego; odbiorca wirtualny (projektowany) a rzeczywisty; relacje nadawczo-odbiorcze; miejsca wspólne; eliminowanie możliwych konfliktów ról komunikacyjnych,
- rola komunikacji pozawerbalnej: mimika, gestykulacja, język ciała – ich wartość retoryczna; kod proksemiczny; autoadaptatory; rola ekspresji niewerbalnej,
- komunikacja elektroniczna; właściwości komunikacji językowej w Internecie: dialogowość, spontaniczność, kolokwialność, sytuacyjność, multimedialność, hipertekstowość,
- ekspansja potoczności w języku i w kulturze: językowe wyróżniki stylu potocznego; styl potoczny jako centrum systemu stylowego języka; zróżnicowanie stylu potocznego; spór o potoczność w języku i kulturze; składniki potocznego obrazu świata,
- przeobrażenia w kulturze a zmiany w modelu polskiej grzeczności językowej: zróżnicowanie formalnojęzykowe i pragmatycznojęzykowe etykiety językowej; grzeczność w komunikowaniu interpersonalnym, publicznym i masowym; zmiany w modelu grzeczności a tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny,
- internacjonalizacja a zróżnicowanie regionalne w komunikacji językowej: internacjonalizmy jako przejaw tendencji globalizacyjnych, regionalizmy (na przykładzie gwary miejskiej Poznania).

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: - przekazanie wiedzy dotyczącej struktury i funkcjonowania współczesnej normy językowej, klasyfikacji błędów językowych, typologii innowacji językowych, kryteriów ich oceny, kodyfikacji i polityki językowej, postaw użytkowników wobec języka, zjawiska mody językowej, tendencji rozwojowych we współczesnej polszczyźnie, - przekazanie wiedzy o zależności sposobu językowego kształtowania tekstu od sytuacji komunikacyjnej, - wyrobienie umiejętności rozstrzygania problemów poprawnościowych z zakresu różnych poziomów języka w tekstach (wymowy, ortografii i interpunkcji, odmiany wyrazów, słownictwa i frazeologii, budowy zdań), - doskonalenie umiejętności sprawnego, poprawnego, skutecznego i estetycznego posługiwania się polszczyzną w różnych sytuacjach komunikacyjnych, zarówno w mowie, jak i na piśmie, - przygotowanie do właściwej interpretacji i oceny nowych środków językowych pojawiających się w różnych typach tekstów, - wyrobienie nawyku korzystania z aktualnych źródeł ortoepicznych (słowników poprawnościowych, poradników językowych, internetowych poradni językowych itp.) i ciągłego aktualizowania lektur, - rozwinięcie umiejętności komunikacji i pracy w grupie.

Kierunek studiów

filologia polska

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład konwersatoryjny, wykład problemowy, dyskusja, praca z tekstem, gra dydaktyczna/symulacyjna, metoda ćwiczeniowa, metoda warsztatowa, metody aktywizujące, praca w grupach.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

I stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

III rok

Efekty kształcenia

Po zakończeniu modułu zajęć i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka potrafi:
- właściwie zdefiniować podstawowe pojęcia związane z komunikacją językową, w tym elektroniczną, aktami mowy i ich funkcjami,
- świadomie kształtować własny portret komunikacyjny oraz rozpoznać i zinterpretować mechanizmy kooperacji językowej,
- rozpoznać w różnych typach tekstów elementy potoczne i właściwie je ocenić; rozpoznać internacjonalizmy i regionalizmy,
- wyjaśnić zależności między sytuacją komunikacyjną a formą grzecznościowych aktów mowy i ich typami,
- przygotować i przedstawić prezentację dotyczącą różnych aspektów komunikacji językowej,
- podjąć dyskusję na temat zagrożeń w komunikacji językowej,
- ocenić poziom kompetencji komunikacyjnej własnej, jak również innych osób w grupie,
- korzystać z najnowszych źródeł wiedzy odnoszących się do komunikacji językowej.

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): znakomita wiedza na temat struktury i zróżnicowania współczesnej normy językowej, typów innowacji językowych i kryteriów ich oceny, tendencji rozwojowych współczesnej polszczyzny, zjawiska mody językowej, z zakresu podstaw wiedzy o komunikacji językowej, rozpoznawania w różnych typach tekstów elementów potocznych, regionalnych i internacjonalizmów oraz właściwego ich oceniania, korzystania z najnowszych źródeł wiedzy odnoszących się do komunikacji językowej (słowniki, korpusy); znakomite umiejętności rozpoznawania innowacji i zmian językowych występujących w tekstach mówionych i pisanych, także elektronicznych, a także wyboru właściwych narzędzi do oceny innowacji, doboru środków językowych optymalnie dostosowanych do sytuacji komunikacyjnej, rozpoznawania i rozróżniania widocznych w tekstach tendencji rozwojowych współczesnej polszczyzny, korzystania z dostępnych źródeł ortoepicznych; znakomite kompetencje personalne i społeczne przejawiające się w podejmowaniu dyskusji nad statusem poprawnościowym form językowych w różnych sytuacjach komunikacyjnych, przekonującym uzasadnianiu prezentowanej przez siebie postawy wobec języka.

dobry plus (+db; 4,5): bardzo dobra wiedza z wyżej wymienionego zakresu; nieco mniejsze wymienione powyżej umiejętności; nieco mniejsze kompetencje personalne i społeczne.

dobry (db; 4,0): dobra wiedza wiedza z wyżej wymienionego zakresu; nieco mniejsze wymienione powyżej umiejętności; możliwe niedociągnięcia w zakresie umiejętności analizowania tekstów pod kątem poprawności językowej i widocznych w nich tendencji rozwojowych; słabsze kompetencje personalne i społeczne.

dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca wiedza z wyżej wymienionego zakresu; znacznie mniejsze umiejętności analizowania tekstów pod kątem poprawności językowej i widocznych w nich tendencji rozwojowych; słabe kompetencje personalne i społeczne.

dostateczny (dst; 3,0): zadowalająca wiedza z wyżej wymienionego zakresu; niewielkie umiejętności analizowania, z licznymi błędami, tekstów pod kątem poprawności językowej i widocznych w nich tendencji rozwojowych; brak kompetencji personalnych i społecznych.

niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca wiedza z zakresu określonego powyżej oraz będące tego następstwem dalsze braki w zakresie.

Metody oceniania:
- ocena aktywności w trakcie zajęć;
- ocena prezentacji przygotowanej przez studentów;
- kolokwium ustne.

Literatura

Zalecana literatura:
J. Grzenia, Komunikacja językowa w Internecie, Warszawa 2006.
J. Maćkiewicz, Wyrazy międzynarodowe (internacjonalizmy) we współczesnym języku polskim, w: Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Lublin 2001, s. 555-562.
M. Marcjanik, Grzeczność w komunikacji językowej, Warszawa 2007.
K. Ożóg, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, wyd. 3. popr. i uzupełn., Rzeszów 2007.
M. Rusinek, A. Załazińska, Retoryka podręczna czyli jak wnikliwie słuchać i przekonująco mówić, Kraków 2005.
Słownik gwary miejskiej Poznania, pod red. M. Gruchmanowej i B. Walczaka, Warszawa – Poznań 1999.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-WKJ-33II w USOSweb