Wiedza o historycznym rozwoju polszczyzny cz. 2 03-WHRP2-21PFDL-E
Treści programowe dla przedmiotu:
- interdyscyplinarny charakter wiedzy o historycznym rozwoju języka polskiego (kontekst innych nauk humanistycznych),
- zewnętrzne uwarunkowania historii języka polskiego – język a historia, język a cywilizacja, kultura i społeczeństwo,
- język polski w ujęciu genetycznym: język polski jako język indoeuropejski; język polski jako język słowiański,
- granice pokrewieństwa między polszczyzną a innymi językami; język polski w ujęciu typologicznym,
- najważniejsze zmiany w zakresie systemu językowego polszczyzny: fonetyka / fonologia,
- najważniejsze zmiany w zakresie systemu językowego polszczyzny (fleksja): proces kształtowania się polskiej deklinacji (morfologizacja i demorfologizacja rodzaju, zanik liczby podwójnej, wykształcenie się rodzaju męskożywotnego i męskoosobowego),
- najważniejsze zmiany w zakresie systemu językowego polszczyzny (fleksja): proces kształtowania się polskiej koniugacji (rozwój czasu przeszłego i jego konsekwencje dla innych kategorii gramatycznych czasownika, powstanie nowych polskich wzorców odmiany w czasie teraźniejszym).
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- ma wiedzę na temat złożonych uwarunkowań rozwoju polszczyzny oraz miejsca języka polskiego wśród innych języków słowiańskich,
- potrafi zinterpretować wpływ przemian cywilizacyjnych kształt polszczyzny na różnych etapach jej rozwoju,
- czyta ze zrozumieniem i samodzielnie komentuje prace teoretyczne z zakresu językoznawstwa (zwłaszcza diachronicznego) w języku polskim oraz prawidłowo posługuje się podstawowymi pojęciami i terminami z zakresu językoznawstwa diachronicznego,
- umie dokonać lingwistycznej analizy tekstu, zwłaszcza polszczyzny dawnej, z perspektywy diachronicznej,
- czynnie uczestniczy w zespołowym rozwiązywaniu problemów z zakresu lingwistycznej interpretacji tekstów dawnych.
Kryteria oceniania
Skala ocen:
bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość złożonych uwarunkowań rozwoju polszczyzny oraz miejsca języka polskiego wśród innych języków słowiańskich, bardzo dobra umiejętność interpretowania wpływu przemian cywilizacyjnych na zmiany w języku polskim, bardzo dobra znajomość podstawowych pojęć i terminów z zakresu językoznawstwa diachronicznego; biegłość w dokonywaniu lingwistycznej analizy tekstu, zwłaszcza polszczyzny dawnej, z perspektywy diachronicznej.
dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami zwłaszcza w zakresach wymagających samodzielności: umiejętności interpretowania wpływu przemian cywilizacyjnych na zmiany w języku polskim czy w lingwistycznej analizie tekstu.
dobry (db; 4,0): dobra znajomość złożonych uwarunkowań rozwoju polszczyzny oraz miejsca języka polskiego wśród innych języków słowiańskich, dobra umiejętność interpretowania wpływu przemian cywilizacyjnych na zmiany w języku polskim, dobra znajomość podstawowych pojęć i terminów z zakresu językoznawstwa diachronicznego; dobra umiejętność dokonywania lingwistycznej analizy tekstu, zwłaszcza polszczyzny dawnej, z perspektywy diachronicznej.
dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość złożonych uwarunkowań rozwoju polszczyzny oraz miejsca języka polskiego wśród innych języków słowiańskich, podstawowa umiejętność interpretowania wpływu przemian cywilizacyjnych na zmiany w języku polskim, zadowalająca znajomość podstawowych pojęć i terminów z zakresu językoznawstwa diachronicznego; podstawowa umiejętność dokonywania lingwistycznej analizy tekstu, zwłaszcza polszczyzny dawnej, z perspektywy diachronicznej.
dostateczny (dst; 3,0): ogólna orientacja w zakresie złożonych uwarunkowań rozwoju polszczyzny oraz miejsca języka polskiego wśród innych języków słowiańskich, słaba umiejętność interpretowania wpływu przemian cywilizacyjnych na zmiany w języku polskim, słaba znajomość podstawowych pojęć i terminów z zakresu językoznawstwa diachronicznego; słaba umiejętność dokonywania lingwistycznej analizy tekstu, zwłaszcza polszczyzny dawnej, z perspektywy diachronicznej.
niedostateczny (ndst; 2,0): nieznajomość złożonych uwarunkowań rozwoju polszczyzny oraz miejsca języka polskiego wśród innych języków słowiańskich, nieumiejętność interpretowania wpływu przemian cywilizacyjnych na zmiany w języku polskim, niezadowalająca znajomość podstawowych pojęć i terminów z zakresu językoznawstwa diachronicznego; brak umiejętności dokonywania lingwistycznej analizy tekstu, zwłaszcza polszczyzny dawnej, z perspektywy diachronicznej.
Literatura
Zalecana literatura:
Antropologia słowa: zagadnienia i wybór tekstów, oprac. G. Godlewski, A. Mencwel, R. Sulima, wstęp i red. G. Godlewski, Warszawa 2003.
I. Bobrowski, Zaproszenie do językoznawstwa, Kraków 1998.
H. Dalewska-Greń, Języki słowiańskie, Warszawa 1997.
A. Furdal, Przedmiot i zakres historii języka polskiego, w: Studia językoznawcze poświęcone Stanisławowi Rospondowi, Wrocław 1966.
Z. Klemensiewicz, Historia języka polskiego, Warszawa 2002.
Z. Klemensiewicz, S. Urbańczyk, T. Lehr-Spławiński, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1964.
A. Krygier, Europejczycy, Słowianie, Polacy. Na czym polega pokrewieństwo językowe? (propozycja rozdziału podręcznika do nauczania treści historycznojęzykowych na studiach I stopnia), „Kwartalnik Językoznawczy” 2011/1 (5), www.kwartjez.amu.edu.pl.
T. Milewski, Językoznawstwo, Warszawa 1969.
L. Moszyński, Wstęp do filologii słowiańskiej, Warszawa 2006.
F. Nieckula, Język ustny a język pisany, w: Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Lublin 2001.
M.-A. Paveau, Sarfati G.-É., Wielkie teorie językoznawcze. Od językoznawstwa historyczno-porównawczego do pragmatyki, Kraków 2009.
S. Rospond, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1971.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: