Wprowadzenie do etnologii i antropologii kulturowej 03-WEAK-11BADL-E
Treści programowe dla przedmiotu:
- wprowadzenie; zmierzenie się z zamętem terminologicznym: etnografia, etnologia, antropologia kulturowa i społeczna; ukonstytuowanie się antropologii jako dyscypliny naukowej i jej niebezpieczne związki z kolonializmem; „kłopoty z kulturą”; najważniejsze pytania i obszary badań; nakreślenie mapy głównych orientacji badawczych; różne antropologie,
- ewolucjonizm, czyli kultura jako linearny rozwój, i jego późniejsze reinterpretacje (neoewolucjonizm, ekologia kulturowa); atrybutywna definicja kultury, od magii do religii, systemy pokrewieństwa,
- dyfuzjonizm, czyli o przemieszczaniu się kultur; teoria areałów kulturowych, czyli mapujemy; historycyzm i narodziny relatywizmu kulturowego; etnopsychologizm,
- funkcjonalizm, czyli po co nam kultura?; rozkwit metody badań terenowych; wpływy francuskiej szkoły socjologicznej; mariaż funkcjonalizmu ze strukturalizmem,
- strukturalizm, czyli kultura jako struktura; wpływy językoznawstwa,
- transakcjonizm i szkoła manchesterska, czyli przejście do struktury do procesualności; marksizm w antropologii: marksizm strukturalny, materializm kulturowy, ekonomia polityczna,
- fenomenologia i hermeneutyka, czyli o interpretacji kultur,
- poststrukturalizm, czyli dekonstruujemy; wpływy językoznawstwa i socjologii,
- feminizm, czyli dekonstruujemy kategorię płci biologicznej i wprowadzamy gender; rola płci badacza w terenie,
- postmodernizm, czyli dekonstruujemy i bijemy się w pierś,
- postkolonializm, czyli w poszukiwaniu głosu podporządkowanego; antropologia krytyczna i zaangażowana,
- (auto)refleksyjność w antropologii, usytuowanie badacza, główne wyzwania metodologiczne.
Cele kształcenia
Kierunek studiów
Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK
Nakład pracy studenta (punkty ECTS)
Poziom przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
Efekty kształcenia
Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- potrafi wskazać miejsce etnologii i antropologii kulturowej pośród innych nauk humanistycznych i społecznych oraz jej związki z innymi dyscyplinami,
- potrafi wskazać obszar zainteresowań badawczych etnologii i antropologii kulturowej i stosowaną w ich ramach metodologię,
- potrafi rozpoznać i scharakteryzować podstawowe orientacje badawcze wypracowane na gruncie etnologii i antropologii kulturowej,
- potrafi wskazać historyczne uwarunkowania podstawowych orientacji badawczych wypracowanych na gruncie etnologii i antropologii kulturowej,
- potrafi zdefiniować najważniejsze koncepcje wypracowane w ramach poszczególnych orientacji badawczych i wskazać ich twórców,
- zyskuje umiejętność krytycznego odniesienia się do najważniejszych koncepcji wypracowanych w ramach poszczególnych orientacji badawczych,
- potrafi wyjaśnić kluczowe kategorie analityczne, jakimi posługują się antropolodzy kulturowi.
Kryteria oceniania
Skala ocen:
bardzo dobry (bdb; 5,0): bardzo dobra znajomość zagadnień związanych z etnologią i antropologią kulturową oraz ich miejscem pośród innych nauk humanistycznych i społecznych i związków z innymi dyscyplinami w odniesieniu do wiedzy z zakresu bałkanistyki.
dobry plus (+db; 4,5): jak wyżej, z nieznacznymi niedociągnięciami.
dobry (db; 4,0): możliwy szerszy zakres niedociągnięć: słabsza znajomość zagadnień związanych z etnologią i antropologią kulturową oraz ich miejscem pośród innych nauk humanistycznych i społecznych i związków z innymi dyscyplinami w odniesieniu do wiedzy z zakresu bałkanistyki.
dostateczny plus (+dst; 3,5): zadowalająca znajomość zagadnień związanych z etnologią i antropologią kulturową oraz ich miejscem pośród innych nauk humanistycznych i społecznych i związków z innymi dyscyplinami w odniesieniu do wiedzy z zakresu bałkanistyki.
dostateczny (dst; 3,0): zadowalająca znajomość zagadnień związanych z etnologią i antropologią kulturową oraz ich miejscem pośród innych nauk humanistycznych i społecznych i związków z innymi dyscyplinami w odniesieniu do wiedzy z zakresu bałkanistyki, słabsza umiejętność analizy wybranych problemów badawczych.
niedostateczny (ndst; 2,0): niezadowalająca znajomość zagadnień związanych z etnologią i antropologią kulturową oraz ich miejscem pośród innych nauk humanistycznych i społecznych i związków z innymi dyscyplinami w odniesieniu do wiedzy z zakresu bałkanistyki.
Kryteria oceniania:
- egzamin pisemny (obowiązuje wiedza zdobyta podczas wykładów),
- dodatkowo: obecność na zajęciach (dopuszczalna jest nieobecność na dwóch zajęciach).
Literatura
Zalecana literatura:
A. Barnard, Antropologia. Zarys teorii i historii, przeł. S. Szymański. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2006.
T. H. Eriksen, Małe miejsca, wielkie sprawy. Wprowadzenie do antropologii społecznej i kulturowej, przeł. J Wołyńska, Warszawa: Volumen Oficyna Wydawnicza 2009.
W. J. Burszta, Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań: Zysk i S-ka 1998.
M. Herzfeld, Antropologia. Praktykowanie teorii w społeczeństwie, przeł. M. M. Piechaczek, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2004.
Ch. Hann, Antropologia społeczna, przeł. S. Szymański, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2008.
K. Hastrup, Droga do antropologii. Między doświadczeniem a teorią, przeł. E. Klekot, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2008.
Z. Staszczak (red.), Słownik etnologiczny. Terminy ogólne, Warszawa-Poznań: Wydawnictwo Naukowe PWN 1987.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: