Współczesne dylematy etyczne 03-WDE-r2PFDU

Treści programowe dla przedmiotu:
- dysonans poznawczy, emocjonalny i normatywny w etyce: wyzwanie i zadanie dla ludzkiego umysłu,
- przykładowe dylematy moralne dla określonych grup wiekowych według kryterium "umiaru emocjonalnego" (rozbudowa warsztatu nauczyciela etyki w szkole ponadpodstawowej i przygotowanie do dilemmatic inquiry),
- dylematy moralne a dylematy etyczne (i techniczne),
- o tzw. sacrificial dilemmas (na przykładzie racjonowania/triage),
- ciężar argumentu, racji i uzasadnienia normatywnego (konwencjonalnego lub postkonwencjonalnego),
- argumentacje prekonwencjonalne lub ambiwalentne normatywnie np. lęk, strach przed karą, uzależnianie działania moralnego od nagrody etc.,
- kompetencja sądzenia i rozstrzygania problemów/dylematów (wybór spośród opcji działania) a kompetencja etyczna to nie to samo (wybór spośród uzasadnień, procedur, racji); o niezbywalności kompetencji dyskursywnej.

Cele kształcenia

Cele modułu kształcenia: Gruntowne zapoznanie studentów z tym, co dzieje się w ludzkim umyśle gdy mamy do rozwiązania wymagające zadanie moralne, tj. dylemat, jak sobie radzić z dylematami i jak wzmacniać kompetencję sądzenia i kompetencję dyskursywną u podopiecznych.

Kierunek studiów

polonistyczno-filozoficzne studia nauczycielskie

Metody prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych EK

Wykład z prezentacją multimedialną wybranych zagadnień, wykład konwersatoryjny, wykład problemowy, praca z tekstem, metoda analizy przypadków, metoda badawcza (dociekania naukowego), praca w grupach, refleksja dylematyczna, pro/kontra, Metoda Konstancka, science-based learning, konstrukcja efektywnych materiałów dydaktycznych, możliwość włączenia się w badania.

Nakład pracy studenta (punkty ECTS)

Poziom przedmiotu

II stopień

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Rok studiów (jeśli obowiązuje)

II rok

Koordynatorzy przedmiotu

Danuta Michałowska

Efekty kształcenia

Po zakończeniu przedmiotu (modułu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów uczenia się student/ka:
- zna zagadnienie dysonansu poznawczego, emocjonalnego i normatywnego w etyce i rozumie, jak wielkim wyzwaniem i zadaniem jest on dla ludzkiego umysłu,
- potrafi konstruować stymulujące dydaktycznie dylematy moralne dla określonych grup wiekowych według kryteriów (konstruuje zadania rozwijając swój warsztat nauczyciela etyki w szkole ponadpodstawowej),
- odróżnia dylematy moralne od dylematów etycznych,
- rozumie konstrukcję tzw. sacrificial dilemmas (na przykładzie racjonowania/triage),
- zna i odróżnia ciężar argumentu, racji i uzasadnienia normatywnego (konwencjonalnego lub postkonwencjonalnego),
- zna i rozumie, jakie znaczenie mają argumenty prekonwencjonalne: neutralne lub ambiwalente normatywnie, np. lęk, strach przed karą, uzależnianie działania moralnego od nagrody, etc.,
- odróżnia kompetencję sądzenia moralnego (rozważania na poziomie opcji wyboru działania) od kompetencji sądzenia etycznego (rozważania na poziomie uzasadnień, procedur).

Kryteria oceniania

Skala ocen:

bardzo dobry (bdb; 5,0): student w bardzo dobrym stopniu opanował rozumienie zjawisk poznawczych i emocjonalnych towarzyszących myśleniu dylematycznemu, wykonał zestaw ćwiczeń, przećwiczył myślenie dylematyczne indywidualne i dylematyczny dyskurs; uczestniczył aktywnie i interaktywnie.

dobry plus (+db; 4,5): student w stopniu dobrym z plusem opanował rozumienie, etc.

dobry (db; 4,0): student w dobrym stopniu opanował rozumienie, etc.

dostateczny plus (dst; 3,5): słabe opanowanie zagadnień i rozumienia, nieobecności, ograniczona interakcja.

dostateczny (dst; 3): znikome opanowanie zagadnień, stosownych umiejętności.

niedostateczny (ndst; 2): poniżej 60% udziału, rozumienia, umiejętności.

Literatura

Zalecana literatura:
K. Cern, P.W. Juchacz, E. Nowak (red., 2009). Edukacja demokratyczna (artykuły: G. Lind, E. Nowak, „O kompetencji moralnej studentów w stanie wojennym” i „Jak uczyć studentów słuchania i wypowiadania się”), CoOpera Series. Poznań, AMU Press.
J. Habermas, Przyszłość natury ludzkiej. Czy zmierzamy do eugeniki liberalnej?, Scholar, Warszawa 2003.
J. Hołówka, Etyka w działaniu, Warszawa 2001.
I. Lazari-Pawłowska, Relatywizm etyczny [w:] „Etyka. Pisma wybrane”, Warszawa 1992.
E. Nowak, K. Cern, Ethos w życiu publicznym, PWN, Warszawa 2008.
E. Nowak, „Dysonans normatywny a porządek argumentacji”, w: P. Orlik, K. Przybyszewski (Eds.), Filozofia a sfera publiczna (pp. 141-159), Poznań 2013.
E. Nowak, „Demokracja zaczyna się w umyśle Rozwijając osobowość demokratyczną”, Principia, Vol. XLIII, s. 23-40.
D. Probucka, Prawa zwierząt, Kraków 2015.
A. Szahaj, Etyczne i polityczne dylematy ideologii wielokulturowości, [w:] D. Probucka (red.) „Etyka i polityka”.
A. Szutta, Przemoc a obywatelskie nieposłuszeństwo, [w:] „Etyka praktyczna” 1/2011.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 03-WDE-r2PFDU w USOSweb